هر بیماری یک بویی دارد
تحقیقات جدید نشان می دهد افراد می توانند بیمار بودن دیگران را بو بکشند. محققان موسسه کارولینسکا در سوئد می گویند شواهد علمی وجود دارد که نشان می دهد بیماری های مختلف بوهای خاصی دارند.
به نظر شما بیماری‌ها چه بویی دارند؟ هیچ به این موضوع فکر کرده‌اید اگر بتوانیم ساز و کاری برای بو کردن بیماری‌ها ابداع کنیم، روند تشخیص امراض خطرناک ساده‌تر از قبل شده و از شیوع بیماری‌های مهلک جلوگیری می‌شود؟
دانشمندان مدعی شده اند اگر سیستم ایمنی فرد به شدت فعال باشد، دیگران می توانند بوی آن را حس کنند.
آنها می گویند تنها چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض باکتری، افراد می توانند از طریق بو دریابند سیستم ایمنی یک فرد وارد فاز فعالیت زیاد شده است.
محققان موسسه کارولینسکا در سوئد می گویند شواهد علمی وجود دارد که نشان می دهد بیماری های مختلف بوهای خاصی دارند.
به عنوان مثال سل غدد لنفاوی گردن، بوی جوی کهنه می دهد و گفته می شود نفس برخی از افراد مبتلا به دیابت، بوی استون دارد.
پروفسور متس اولسون مجری این تحقیقات می گوید: در بررسی های جدید توانایی انسان را برای تشخیص بیماری ها از طریق بوی آنها مورد بررسی قرار دادیم.
توانایی تشخیص این بوها می تواند از نوعی سازگاری حیاتی پرده بردارد که می تواند به ما در دوری از بیماری های بالقوه خطرناک کمک کند.
این پژوهشگر اظهار داشت: از خود پرسیدیم آیا چنین سازگاری می تواند در مرحله اولیه بیماری وجود داشته باشد و آیا می توان از آن به عنوان یک نشانگر برای بیماری استفاده کرد یا خیر.
آنها هشت داوطلب سالم را مورد بررسی قرار دادند.
محققان به این افراد نوعی سم ساخته شده از باکتری (LPS) تزریق کردند که موجب افزایش واکنش ایمنی آنها می شد. این دانش پژوهان به برخی از این افراد – گروه کنترل- محلول نمکی تزریق کردند.
سپس تی شرت هایی به آنها پوشاندند تا عرق بدن داوطلبان را طی چهار ساعت پس از تزریق جذب کند. از سوی دیگر از یک گروه 40 نفره از داوطلبان خواسته شد تا این نمونه عرق را بو کنند.
در کل، داوطلبان بوی تی شرت های افرادی که به آنها LPS تزریق شده بود را ناخوشایندتر و شدیدتر از بوی تی شرت های دیگر دانستند. به گفته آنها تی شرت های گروه تزریق LPS بوی بیماری می داد.
ارتباط بین فعال سازی سیستم ایمنی و بو، حداقل تا حدودی ناشی از میزان سیتوکین موجود در خون افراد LPS در نظر گرفته شد.
بر اساس یافته دانشمندان هرچه واکنش ایمنی فرد بیشتر باشد، بوی عرق او نامطبوع تر و بدتر است.
نکته جالب این جاست که بررسی شیمیایی محققان هیچ تفاوتی را در ترکیبات بودار بین گروه LPS و کنترل نشان نداد.
این امر حاکی از آن است که باید تفاوت قابل تشخیصی در آرایش این ترکیبات وجود داشته باشد.
در حالی که این ترکیبات شیمیایی هنوز باید شناسایی شوند، اما این حقیقت که اندکی پس از فعال سازی سیستم ایمنی، بدن سیگنال های آزاردهنده ای از خود ساطع می کند یافته مهمی است.
شیوه ای جدید برای تشخیص بیماری
جالب است بدانید به تازگی گروهی از محققان شیوه‌ای جدید برای بوییدن پوست و تنفس بیماران ابداع کرده‌اند که می‌تواند روند تشخیص بیماری را به مراتب ساده‌تر از گذشته کند.
محققان در مراکز و آزمایشگاه های متعددی در سراسر جهان، روی ابزارهای نوین بویایی تحقیق می کنند، وسیله ای که قادر به جذب و تشخیص بوی بیماری ها باشد.
به این ترتیب می توان در مناطق دورافتاده با حداقل امکانات یا در شرایط اضطراری، بسیار سریع تر و ساده تر به تشخیص بیماری ها پرداخت.
به تازگی دانشمندان موفق شده اند ابزاری اولیه و آزمایشی برای این منظور طراحی و ابداع کنند که می توان آن را گامی نخست در تشخیص بیماری ها بر اساس بو دانست.
آنها توانسته اند حسگر ویژه ای برای تشخیص بوهای شیمیایی بخصوص ماده استون بسازند و به این ترتیب گام های اولیه را در ساخت حسگرهای تشخیص بیماری مبتنی بر بویایی بردارند.
هر چند هنوز هیچ آزمایش عملی در خارج از محیط های ایزوله آزمایشگاهی در این زمینه صورت نگرفته و ابزار استانداردی برای این منظور نهایی نشده است، محققان با خوشبینی معتقدند در آینده ای نه چندان دور، شاهد همه گیر شدن این ابزارها در سراسر جهان خواهیم بود.
بسیاری از دانشمندان تلاش می کنند این ابزار را به صورت وسیله یا کیتی مستقل بسازند. در صورت شکست این طرح، می توان از سگ ها که به طور فطری توانایی ویژه ای برای تشخیص بو دارند نیز کمک گرفت.
هر چند تعلیم سگ ها نیازمند صبر، حوصله و زمانی بسیار طولانی است و بودجه ای هنگفت طلب می کند.
البته هر سگی نیز چنین توانایی را ندارد و فقط برخی از نژادها قابل اتکا خواهند بود. از این گذشته سگ ها نمی توانند به روشنی و وضوح ابزارهای دیجیتالی، نتایج حاصل از ارزیابی های خود را بیان کنند که این نیز مشکلی مهم در نوع خود است.
هر چند هنوز چالش های زیادی در پیش روی این دسته از محققان وجود دارد، آنها می کوشند با بهره بردن از تازه ترین نتایج تحقیقات و ابزارهای نوین، میانبری به آینده بزنند.
البته نباید از یاد برد که تشخیص بوی بیماری ها در محیط های شلوغی نظیر مدارس، فرودگاه ها، ایستگاه های قطار، مترو یا شهرهای آلوده دشواری های خاص خود را خواهد داشت.
از سوی دیگر، باید دید این ابزار دقیق بویایی در شرایط آب و هوایی گوناگون با چه دقتی قادر به تشخیص است، چه بسا رطوبت، گرما یا سرمای شدید هوا از عوامل محیطی موثر بر افزایش خطای دستگاه باشد.
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
خبرگزاری مهر
جام جم - حسین ملک محمدی
مطالب مرتبط:
