اوكراین؛ سهم آمریکا یا روسیه؟!

اوكراین، كشوری در شرق اروپا پس از جنگ سرد دائما در تنش طرفداری از آمریكا و روسیه به سر برده است. عده‌ای از سیاسیون خواهان گرایش به روسیه‌اند و عده‌ای دیگر خواهان گرایش به آمریكا. انقلاب نارنجی در این كشور (2004 – 2005) شرایط را عوض كرد و طرفداران آمریكا بر سر كار آمدند اما پس از چندی احزاب طرفدار روسیه بر سریر قدرت نشستند و این آغاز اختلافات بود. بازداشت یولیا تیموشنكو، نخست وزیر سابق این كشور و عقد قرارداد تجارت آزاد با روسیه بر خشم مخالفان افزود و حالا چند روزی است كه اوكراین در التهاب به سر می برد. معترضان در كوچه و خیابان‌های كیف خیمه زده‌اند و درگیری با پلیس ادامه دارد. براساس گزارش‌ها در جریان درگیری‌های هفته گذشته در کی‌یف، دست‌کم سه معترض به ضرب گلوله کشته شده‌اند. این درگیری میان معترضان، رادیکال و پلیس ضد شورش صورت گرفته و همچنین ده‌ها تن نیز در این درگیری‌ خشونت‌بار مجروح شده‌اند. از سوی دیگر بخشی از ساختمان‌های دولتی در تصرف مخالفان است و در دیگر سو دولت درصدد یافتن راه حلی برای برون رفت از این بحران می‌باشد. معترضان ضد دولتی اوکراین، در چند روز گذشته تعداد بیشتری از خیابان‌ها در کی‌یف را پس از آنکه مذاکره رهبرانشان با رئیس‌جمهور این کشور بی‌نتیجه مانده است، مسدود کرده‌اند. این درحالی است كه ویتالی کلیچکو، رهبر مخالفان اوکراینی گفه است كه ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور اوکراین در دور دوم مذاکرات با مخالفان که پنج‌شنبه عصر برگزار شد، با درخواست‌های آن‌ها موافقت نکرده است. با رد درخواست‌ها از سوی یانوکوویچ، احتمال وقوع درگیری‌های خشونت‌بار بیشتر در روزهای آتی وجود دارد.

تا كنون دو دور مذاكرات رهبران مخالفان و رئیس جمهور این كشور كه در ابتدا مخالف هرگونه مذاكره‌ای بود و بعدها به آن تن داد برگزار شده است. در این مذاكرات سه تن از رهبران سیاسی مخالفان شامل کلیچکو، آرسنی یاتسنیوک، وزیر سابق اقتصاد و اوله تیاهنیبوک، ناسیونالیست راست افراطی حضور دارند. حضور گسترده مردم در خیابان‌ها و تصرف ساختمان‌های دولتی در دو روز گذشته توسط مخالفان سبب شده است كه رئیس‌جمهور اوکراین اعلام کند که احتمال دارد با مخالفان و رهبران آن‌ها به توافق برسد. وی همچنین اعلام کرده است كه جلسه ویژه‌ای را هفته آینده در پارلمان برای بررسی خواسته‌های مخالفان و یافتن راهی برای خروج از بحران موجود برگزار خواهد کرد. خواسته اصلی مخالفان برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری است، امری كه نیکلا آزاروف، نخست‌وزیر اوکراین آن را رد و معترضان را به انجام یک کودتا علیه دولت متهم کرده است.

در این میان همانند جریان انقلاب رنگی این كشور درگیری‌ها و ناآرامی‌ها در اوکراین با واکنش‌های شدیدی از سوی جامعه بین‌الملل مواجه بوده است، به طوری که جو بایدن، معاون باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در تماسی تلفنی با رئیس‌جمهور اوکراین به وی هشدار داد که در کاهش بحران در این کشور ناکام مانده و بن‌بست موجود می‌تواند پیامدهای ناخوشایندی در پی داشته باشد. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز نگرانی خود را در مورد سرکوب معترضان در اوکراین ابراز داشت. اعلام شرایط فوق العاده در این كشور توسط دولت سبب شده است كه خشم مخالفان بیشتر سرریز شود و از سوی دیگر مخالفت‌هایی نیز در این خصوص از سوی كشورهای مختلف اعلام گردد. در این میان میخائیل گورباچف، آخرین رهبر شوروی سابق نیز به روسای جمهوری روسیه و آمریکا تاکید کرد تا برای میانجی‌گری مذاکرات میان دولت اوکراین با معترضان اقدامی انجام دهند چراكه اوکراین با یک فاجعه احتمالی مواجه است. به هر روی قرار است كه  قانونگذاران این کشور جلسه فوق‌العاده‌ای را این هفته برای یافتن راه‌هایی به منظور خروج از بن‌بست سیاسی در اوکراین تشکیل دهند. به نظر می‌رسد باردیگر اوكراین به محلی برای تنازع و تقابل دو قدرت بزرگ آمریكا و روسیه تبدیل شده است. اوضاع هر روز در این كشور اروپای شرقی پیچیده می شود و حتی از دست اتحادیه اروپا نیز كاری ساخته نیست. نتیجه مذاكرات مخالفان و دولت هرچه باشد، نهایتا باز یكی از دو قدرت آمریكا و روسیه در اوكراین حاكم خواهند بود. باید منتظر بود و دید كه اوكراین دوباره چه مسیری را طی می‌كند، انقلاب جدید در پیش است یا دولت به خواسته‌های معترضان تمكین می‌نماید؟

مطالب مرتبط:

چراغ سبز به همجنس‌بازان