تبیان، دستیار زندگی
همان گونه که قبلا نیز اشاره شد، مدارهای الکترونیکی از اجزایی مانند مقاومت، خازن، ترانزیستور، آی سی و ... ساخته می شوند ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

اهداف جلسه: آشنایی با نحوه ساخت مدارهای الکترونیکی

وسایل مورد نیاز: فیبر مسی، لتراست. اسید مدار چاپی - مته 1 - دریل

 نحوه ساخت مدارات الکترونیکی

همان گونه که قبلا نیز اشاره شد، مدارهای الکترونیکی از اجزایی مانند مقاومت، خازن، ترانزیستور، آی سی و ... ساخته می شوند. این اجزا باید طبق نقشه مدار، به نحو خاصی به هم متصل گردند. نقشه مدار با توجه به نوع و عملکرد مدار طراحی می گردد.
به نظر شما چگونه باید این قطعات را به هم متصل نمود؟

ساده ترین راه این است که بر طبق نقشه مدار، این قطعات را با سیم به هم متصل نماییم. برای استفاده از این روش، می توان از وسیله ای بنام "برد بورد" یا فیبر سوراخدار استفاده نمود. در ادامه توضیح مختصری درباره این وسائل آورده شده است.

   فیبر سورخدار: در حقیقت یک صفحه پر از سوراخ می باشد که می توان هر قطعه ای را در هر مکان دلخواه در این سوراخها قرار داده و به آن مکان لحیم نمود.


    برای ساخت مدارهای الکتریکی توسط فیبر سوراخدار، لازم است ابتدا قطعات مورد نیاز را بر روی فیبر نصب و لحیم نماییم و سپس با توجه به نقشه مدار، پایه های قطعات را با لحیم کردن سیم به پشت فیبر، به هم متصل کنیم.
    در شکل زیر نمای پشت فیبر سوراخدار را مشاهده می کنید. مشاهده می کنید که در اطراف هر سوراخ مربع مسی کوچکی وجود دارد تا پایه های قطعات مدار به آن لحیم گردند.

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

در شکل زیر نحوه نصب یک عدد پل دیود و یک عدد خازن را بر روی فیبر سوراخدار مشاهده می کنید.

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

این مدار همان گونه که در جلسه پیش بیان شد، برای تبدیل جریان AC خروجی از ترانس به جریان DC بکار می رود. پایه های قطعات به کار رفته در این مدار، در پشت فیبر مطابق نقشه، بوسیله سیم به هم متصل گردیده اند.

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

برد بورد:  وسیله دیگری که برای ساخت مدارات الکترونیکی موقت مورد استفاده قرار می گیرد برد بورد نام دارد. این وسیله دارای سوراخ های متعددی است. قطعات الکترونیکی به سادگی در داخل این سوراخ ها فرو می روند. این سوراخ ها به صورت خاصی از داخل به هم متصل می باشند. سوراخ هایی که به هم متصل می باشند را در شکل با خط های قرمز رنگ مشخص نموده ایم.
    پس از قرار دادن قطعات تشکیل دهنده مدار بر روی برد بورد، می توان پایه های دلخواه را طبق نقشه مدار و با فرو نمودن سیم داخل پایه های متصل به آن ها، به پایه های دیگر اتصال دارد.

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

به نظر شما استفاده از روشی فوق برای ساختن مدار چه معایبی دارد؟
اولین مشکلی که به ذهن می رسد، این است که در مدارهای پیچیده، بستن مدار کاری بسیار دشوار خواهد بود و امکان جابجا بستن مدار و سیم های رابط بالا خواهد رفت برای حل این مشکل، می توان بجای سیم از نوارهای نازک مسی که بر روی فیبر حک شده اند استفاده نمود.

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

این نوارهای مسی، پایه های قطعات را طبق نقشه به هم متصل می نماید. در این روش ابتدا نقشه مدار را بر روی فیبر پیاده می کنند و سپس قطعات را در جای خود لحیم می کنند.

نحوه ساخت مدار بر روی فیبر مسی

یک روی فیبرهای مورد استفاده برای ساخت مدارها در ابتدا کاملا پوشیده از یک لایه نازک مسی می باشد. برای پیاده نمودن نقشه مدار، باید نقشه را روی فیبر خام بکشیم و سپس مس موجود بر روی سایر نواحی مدار را از بین ببریم.
نقشه مدار را به وسیله لتراست می توانیم بر روی فیبر خام ترسیم نماییم. البته ماژیک های ضد آب نیز می توانند برای طراحی مدار مورد استفاده قرار گیرند.
لتراست همان حروف برگردان است با این تفاوت که به جای حروف، خطوط و نقاط لازم برای طراحی مدار بر روی آن کشیده شده است:

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم
ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم
ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

ابتدا باید با توجه به نقشه مدار مقادیر مورد نیاز لتراست را تهیه نمود.
پیش از هر کاری باید روی لایه مسی را توسط یک عدد سمباده خیلی نرم تمیز نمایید تا چربی های آن پاک شود، سپس با لتراست خطوط مورد نیاز را روی مس رسم کنید. برای مثال نقشه ای مانند زیر روی طرف مسی فیبر رسم نمایید.

ساخت بی سیم لیزری - جلسه پنجم

برای برگرداندن خطوط و نقاط از روی لتراست به روی مس از ته خودکار استفاده نمایید.
توجه کنید که سمت مسی را با دست لمس نکنید، زیرا مجدداً چرب می شود. در انتهای ترسیم از کامل بودن نقشه مدار اطمینان حاصل کنید. در صورتی که بخش هایی از لتراست بر روی مدار نچسبیده بود، می توانید توسط سشوار و با گرم کردن آن را بچسبانید.

حال یک ظرف پلاستیکی تهیه نمایید (ظروف فلزی در مجاورت اسید خورده خواهد شد) و مقداری آب داخل آن بریزید به نحوی که حدودا دو سانتی متر از کف را بگیرد. 100 تا 200 گرم در یک لیتر آب، اسید پرکلرودوفر را داخل آب بریزید و آرام ظرف را تکان دهید.
تا اسید کم کم حل شود. مطمئن شوید که اسید حل شده است، سپس فیبر مسی که مدار مربوطه را روی آن طراحی کرده اید را داخل آب اسید بیاندازید.

حدود 30 دقیقه (با توجه به مقدار اسید، این زمان کم یا زیاد می شود) طول خواهد کشید که مس قسمت های اضافه خورده شود. اگر فیبر را بیشتر در اسید باقی بگذارید، ممکن است قسمت های مورد نیاز هم حل شوند.
در زمان عملیات باید ظرف را آرام آرام تکان دهید تا کل آب اسید روی سطح مسی در حرکت باشد.

پس از پاک شدن مس های اضافه، فیبر را به وسیله انبر از محلول اسید بیرون آورده و بشویید. سپس روی آن را با یک سمباده نرم پاک کنید. و سپس محل نصب قطعات را توسط مته 1 سوراخ کاری نمایید.
حالا فیبر شما آماده هر نوع بهره برداری است.

البته روش های بهتر دیگری نیز برای پیاده نمودن نقشه مدار وجود دارد، مانند روش استفاده از اسپری پزیتیو (Positive) ، روش لامینت و ... که از بیان آن ها در اینجا خودداری می کنیم.

تکلیف: به عنوان تکلیف از مدار آزمایشی ساخته شده عکس بگیرید.

محل بازدید/ اردو/ خرید: به عنوان بازدید می توانید به فروشگاه ها و مغازه های طراحی کننده و سازنده بردهای الکترونیکی در تهران، خیابان جمهوری، حوالی پل حافظ سر بزنید.

مطالب مرتبط:

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه اول

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه دوم

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه سوم

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه چهارم

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه ششم

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه هفتم

طراحی و ساخت بی سیم لیزری - جلسه هشتم

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان

تهیه: پوریا میرعشقی - تنظیم: فاطمه گودرزی