ابهام یک واژه ی سینمایی

كارگردانان از امكانات بخش «نوعی تجربه» جشنواره می گویند

اسامی فیلم‌های نوعی تجربه جشنواره سی و دوم فجر اعلام شد. اسامی فیلم‌های این بخش از این قرارند:

«بازگشت» علی قوی تن، «بیداری برای سه روز» مسعود امینی تیرانی، «جینگو (روایت معلق) » تورج اصلانی، «دختر... مادر... دختر... » پناه بر خدا رضایی، «دربست آزادی» مهرشاد كارخانی، «دوساعت بعد مهرآباد» علیرضا فرید، «روایت ناپدید شدن مریم» محمدرضا لطفی، «سایه روشن» فرزاد موتمن، «سرزمین رها» فرهاد مهران فر، «سیاوشان» محمدعلی سجادی، «شب بیرون» كاوه سجادی حسینی و «ماهی و گربه» شهرام مكری. همچنین سه فیلم «چ» ابراهیم حاتمی‌كیا، «‌میهمان داریم» محمد‌مهدی عسگرپور و «زندگی مشترك آقای محمودی و بانو» روح‌الله حجازی در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره انتخاب شدند و فیلم‌های با دیگران (ناصر ضمیری) و زندگی جای دیگری است (منوچهر هادی) هم به عنوان نمایندگان سینمای ایران در بخش سینمای سعادت انتخاب شده‌اند. به نظر می‌رسد در جشنواره امسال هم سعی شده تا رضایت تمام گروه‌ها و فیلمسازان مختلف كسب شود و به هر طریقی كه شده همه فیلمسازان در این جشنواره شركت كنند.

فضایی برای فیلم‌های متفاوت

علی معلم كه یكی از اعضای هیات انتخاب فیلم‌های جشنواره امسال درباره اعتراض‌های بسیاری از فیلمسازان گفته است: از زمانی كه فعالیت هیات انتخاب آغاز شد، هیچ طرحی برای گنجاندن بخشی به عنوان نوعی تجربه وجود نداشت اما به مرور و زمانی كه فیلم‌ها دیده شد، متوجه شدیم بعضی از فیلم‌های حاضر از لحاظ روایت، تدوین و بیان موضوع متفاو‌ت‌تر از سایر فیلم‌ها هستند و جنبه‌های جدیدی را بیان می‌كنند و به نوعی؛ تجربی هستند.

وی ادامه داد: فیلم‌هایی كه در این بخش وجود دارد همه از كیفیت یكسانی برخوردار نیستند. همچنین كارگردان‌های متفاوت با نگاه‌های متفاوت به سینما در این بخش حضور دارند؛ به همین دلیل مشاهده می‌كنیم كه از فیلمی همچون ماهی و گربه در این بخش حضور دارد تا فیلمی مانند بیداری برای سه روز به كارگردانی مسعود امینی تیرانی. معلم در پاسخ به این سوال كه گروهی معتقدند امسال هیات انتخاب سعی كرده با یك نوع سهمیه‌بندی؛ همه طیف‌ها و گروه‌ها را راضی كند و در این میان فیلم‌های مستقل؛ مهجور قرارگرفته‌اند، گفت: اصلا این‌گونه نیست ضمن آنكه باید معنای كلمه مستقل و فیلمساز مستقل را كاملا شرح داد و بیان كرد زیرا این كلمه ازجمله واژه‌هایی است كه در سینمای ایران در طول سال‌ها مورد سوءاستفاده قرار گرفته است. وی ادامه داد: هیات انتخاب در انتخاب فیلم‌ها برای بخش‌های مسابقه و سایر بخش‌ها به هیچ عنوان به تهیه‌كننده فیلم‌ها توجه نكرده است بلكه كیفیت فیلم‌ها مهم است و اینكه گروهی از فیلم‌ها در بخش مسابقه نیستند و در بخش‌هایی همچون نوعی تجربه حضور دارند؛ به این دلیل است كه ظرفیت بخش مسابقه تكمیل شده بود و همچنین این فیلم‌ها از لحاظ بیان موضوع تجربیات جدیدی را می‌گفتند.

از طرفی برخی فیلمسازان درباره انتخاب فیلم‌شان در بخش نوعی تجربه واكنش نشان داده‌اند.

فرصتی برای منتقدان و رسانه ها

كارگردان فیلم سایه‌روشن درباره حضور فیلمش در این بخش گفت: من هیچ‌وقت برای جشنواره‌ها و گرفتن جایزه فیلم نساختم و هرگز به دنبال این نبودم كه فیلمی كه می‌سازم جایزه بگیرد.

وی ادامه داد: من در طول دوران كاری خودم دو گونه فیلم ساختم: گونه اول فیلم‌هایی بود كه با عشق ساختم و به آنها خیلی علاقه داشتم و گونه دوم فیلم‌هایی كه به عنوان كارگردان در خدمت صنعت سینما بودم. برای هركدام از این نگاه‌ها من چهار فیلم ساخته‌ام و در مجموع هشت فیلم ساختم.

وی ادامه داد: فیلم سایه روشن را با عشق ساختم و نمی‌خواهم درباره نظر هیات انتخاب سخنی بگویم. همین كه فرصتی دست داد تا فیلم دیده شود؛ برایم مهم است.

موتمن افزود: مهم برای من این است كه رسانه‌ها و منتقدان فیلم را ببینند و بعد درباره آن قضاوت كنند و مشخص شود كه نظر آنها درباره این فیلم چیست.

كارگردان فیلم «شب بیرون» كاوه سجادی حسینی نیز درباره حضور فیلمش در بخش نوعی تجربه گفت: تصور می‌كردم فیلم‌ به عنوان فیلم اول در بخش فیلم‌های اول حضور پیدا كند اما اینكه فیلم در بخش نوعی تجربه انتخاب شد؛ هرچند دور از انتظار بود اما آن را قبول دارم. وی ادامه داد: زمانی كه اسامی كارگردان‌هایی كه در این بخش فیلم دارند را نگاه می‌كنیم، متوجه می‌شویم كه فیلم‌هایی از كارگردان‌های مختلف حضور دارند و این بخش می‌تواند كار تازه‌یی در جشنواره باشد. سجادی حسینی ادامه داد: نكته‌یی كه باید در این بخش مورد توجه قرار بگیرد نوع جوایز و تعداد آنهاست. اینكه بین همه فیلم‌های بخش نوعی تجربه فقط به یك فیلم جایزه داده شود؛ اتفاق خوبی نیست زیرا در فیلم‌های تجربی مانند سایر فیلم‌ها مباحثی همچون بازیگری و فیلمنامه بسیار مهم است و حتی از سینمای كلاسیك نیز مهم‌تر است.

كارگردان فیلم شب بیرون ادامه داد: باید تعداد نمایش‌های مردمی این‌گونه فیلم‌ها زیاد شود تا مردم نیز با آنها آشنا شوند. هرچند نظر منتقدان سینما مهم است اما نباید فیلم‌های بخش نوعی تجربه فقط برای منتقدان و اهالی رسانه نمایش داده شود و باید در سینماهای مردم نیز به نمایش دربیاید.

وی ادامه داد: بخش نوعی تجربه باید در سال‌های بعد نیز در جشنواره وجود داشته باشد تا بتواند به سینمای ایران كمك كند زیرا اگر این بخش به صورت مداوم در جشنواره باشد؛ می‌تواند باعث ایجاد انگیزه در سینماگران شود و كارگردان‌های سینما به دنبال تجربه كردن باشند. وی افزود: سینمای ایران نیاز به پویایی و حركت دارد و یكی از راهكارهای این پویایی بازگذاشتن دست فیلمسازان در تجربه كردن فضاهای جدید است.

فیلم‌هایی كه باز ماندند

به نظر می‌رسد كه امسال هم مانند سال‌های گذشته جشنواره فجر با مصلحت‌اندیشی قصد دارد رضایت همه را جلب كند. شایان ذكر است كه فیلم‌های «آشغال‌های دوست داشتنی» محسن امیر یوسفی و « بلوك نه خروجی دو » علیرضا امینی از حضور در جشنواره بازماندند. فیلم امیر یوسفی از پارسال دچار مشكلات فراوانی بوده و به نظر می‌رسد كه مشكلاتش فراتر از ممیزی است. فیلم امینی هم به خاطر تلخی بیش از حد از سوی هیات انتخاب رد شده است.

مطالب مرتبط:

لیست کامل فیلم‌های فجر سی دوم     

همه این جا جمع اند

پرکارترین های جشنواره