تبیان، دستیار زندگی
امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند: به زودی شهر كوفه از مؤمنان خالی می‌شود و علم و دانش از آنجا رخت بر می‌بندد و ... از شهری كه آن را قم می‌نامند ظهور می‌كند و آن‌جا پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و كمال می‌گردد...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیا قم مركز شیعیان واقعی آخرالزمان است؟

حرم مطہر قم ( روض? حضرت معصومہ علیہا السلام )

امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند: به زودی شهر كوفه از مۆمنان خالی می‌شود و علم و دانش از آنجا رخت بر می‌بندد و چون ماری كه در گوشه‌ای چنبره زده است محدود می‌گردد و از شهری كه آن را قم می‌نامند ظهور می‌كند و آن‌جا پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و كمال می‌گردد به گونه‌ای كه روی زمین هیچ مستضعف (فكری) نمی‌ماند كه از دین آگاهی نداشته باشد حتی زنان پرده‌نشین و این زمان نزدیك زمان ظهور قائم(عج) ما خواهد بود... (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 60، ص 213)


در این مقاله به دو شبهه پاسخ خواهیم گفت:

طرح یک شبهه: موقعی كه حضرت صاحب‌الامر ـ علیه‌السلام ـ ظهور كنند همه جا پر از ظلم و جور و فساد است آیا در ایران شهری وجود دارد كه از هرگونه فساد عاری و امن باشد؟

پیش از پرداختن به پاسخ سۆال تذكر این نكته ضروری است كه پر شدن دنیای آخرالزمان از ظلم و ستم ـ كه در روایات متعددی آمده است ـ به این معنی نیست كه در آخرالزمان همة انسان‌ها در ورطه فساد و تباهی غرق می‌شوند و انسان‌های مۆمن و صالح در هیچ جای دنیا یافت نمی‌شوند.

معنای صحیح این احادیث این است كه در آخرالزمان جهان پر از ظلم و ستم می‌شود نه پر از ظالم و ستمگر. تفاوت این دو در این است كه اگر بخواهد جهان پر از ظالم باشد باید همه انسان‌ها ظالم باشند اما اگر جهان پر از ظلم باشد لازم نیست همه ظالم باشند بلكه ممكن است عده معدودی به خاطر در اختیار داشتن قدرت و ثروت نامشروع جهان را از ستم آكنده نمایند در عین حالی كه انسان‌های صالح فراوانی نیز وجود دارند. برای تقریب به ذهن توجه به این مثال ساده می‌تواند مفید باشد:

اگر كسی بگوید فضای این اطاق پر از دود سیگار شد آیا معنای عبارت یاد شده این است كه همة افرادی كه در این اطاق حضور دارند سیگار می‌كشند؟ بدون تردید خیر. چون ممكن است یك نفر در این مكان سیگار بكشد اما تمام فضای اطاق را همین یك نفر پر از دود سیگار كند. محتوای روایات یاد شده نیز این است كه در آخرالزمان جهان پر از ظلم می‌شود و نه پر از ظالم و ممكن است پر شدن جهان از ظلم به وسیلة عدة محدودی باشد كه از قدرت و ثروت خود به شكل نامشروع استفاده می‌كنند نه اینكه همة انسان‌ها ظالم و بیدادگر باشند.

صفوان می‌گوید روزی نزد امام كاظم ـ علیه‌السلام ـ بودم و سخن از مردم قم و میل آنان به حضرت مهدی ـ علیه‌السلام ـ به میان آمد امام هفتم ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: خداوند آنان را رحمت كند و از آنان خشنود باشد. و سپس ادامه دادند: بهشت هشت در دارد كه یكی از آنها برای مردم قم است در میان شهر‌ها و كشورها آنان نیكان و نخبگان شیعیان ما هستند. خداوند ولایت و دوستی ما را به طینت و سرشت آنان آمیخته است

هدف ما از طرح این مسئله توجه دادن ذهن شما به این واقعیت است كه اگر در روایات از پر شدن دنیا از ظلم و ستم سخن به میان آمده است معنای این روایت این نیست كه در هیچ شهر و منطقه‌ای انسان‌های صالح یافت نمی‌شوند بلكه علی‌رغم وجود ظلم و فساد فراگیر ممكن است در مناطق مختلف دنیا انسان‌های صالح و پرهیزگار فراوانی نیز باشند كه از منتظران واقعی امام مهدی ـ علیه‌السلام ـ بوده و در زمینه‌سازی برای ظهور آن حضرت از هیچ تلاشی دریغ نمی‌ورزند.

اما در عین حال در احادیثی كه از پیشوایان دینی نقل شده است از شهر مقدس قم به عنوان شهری كه در آخرالزمان مركز شیعیان واقعی بوده و پایگاه دانش و معرفت است نام برده شده است.

صفوان می‌گوید روزی نزد امام كاظم ـ علیه‌السلام ـ بودم و سخن از مردم قم و میل آنان به حضرت مهدی ـ علیه‌السلام ـ به میان آمد امام هفتم ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: خداوند آنان را رحمت كند و از آنان خشنود باشد. و سپس ادامه دادند: بهشت هشت در دارد كه یكی از آنها برای مردم قم است در میان شهر‌ها و كشورها آنان نیكان و نخبگان شیعیان ما هستند. خداوند ولایت و دوستی ما را به طینت و سرشت آنان آمیخته است. (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 60، ص 217)

و امام صادق ـ علیه‌السلام ـ در حدیث دیگری فرموده‌اند: به زودی شهر كوفه از مۆمنان خالی می‌شود و علم و دانش از آنجا رخت بر می‌بندد و چون ماری كه در گوشه‌ای چنبره زده است محدود می‌گردد و از شهری كه آن را قم می‌نامند ظهور می‌كند و آن‌جا پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و كمال می‌گردد به گونه‌ای كه روی زمین هیچ مستضعف (فكری) نمی‌ماند كه از دین آگاهی نداشته باشد حتی زنان پرده‌نشین. و این زمان نزدیك زمان ظهور قائم(عج) ما خواهد بود... (علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 60، ص 213)

در آخرالزمان جهان پر از ظلم و ستم می‌شود نه پر از ظالم و ستمگر. تفاوت این دو در این است كه اگر بخواهد جهان پر از ظالم باشد باید همه انسان‌ها ظالم باشند اما اگر جهان پر از ظلم باشد لازم نیست همه ظالم باشند بلكه ممكن است عده معدودی به خاطر در اختیار داشتن قدرت و ثروت نامشروع جهان را از ستم آكنده نمایند در عین حالی كه انسان‌های صالح فراوانی نیز وجود دارند

و البته تذكر این نكته ضروری است كه معنای روایات یاد شده و روایات مشابه آن خالی بودن شهر مقدس قم از تمام مظاهر فساد و تباهی نیست بلكه ممكن است این شهر نیز از فتنه‌های آخرالزمان در امان نمانده و برخی از مظاهر فساد در آن نیز یافت شود لیكن براساس احادیث ابن شهر در مقایسه با سایر شهرها از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است.

امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: درود خداوند بر قم پروردگار جهان سرزمینشان را از باران سیراب و بركاتش را بر آنان نازل می‌گرداند و گناهانشان را به حسنات مبدّل می‌سازد آنان اهل ركوع، سجود، قیام و قعودند چنان‌كه آنان فقیه، دانشمند و اهل درك و فهم هستند آنان اهل درایت و روایت و بینش و عبادت‌كنندگان نیكی هستند.

(بحارالانوار، ج 60، ص 217 )

طرح شبهه دوم: در منابع روایی شیعه نظیر بحارالانوار روایاتی پیرامون تخریب مساجد در زمان ظهور امام عصر(عج) توسط آن حضرت وارد شده است. این روایات چگونه قابل توجیه است؟

روایاتی پیرامون تخریب برخی مساجد و اماکن متبرک در دوران ظهور امام زمان (عج) به وسیله خود آن حضرت در منابع روایی شیعه وارد شده است. این روایات از جهت متن و سند قابل بررسی و توجیه می باشند. اشاره به تخریب در این روایات به معنای از حیز انتفاع ساقط کردن تمام آنها نیست. در برخی موارد ساخته نشدن براساس موازین شرع علتی برای تخریب آنها است. زمانی نیز هدف از تخریب، بنای مجدد آنها بر اساس وضع اولیه آن قبل از تغییرات غیر قابل قبول حاصل شده در دوران های مختلف است.

فرآوری: آمنه اسفندیاری

بخش مهدویت تبیان   


منابع:

سایت اندیشه قم

سایت اسلام کوئیست

مطالب مرتبط:

سرزمینهای درگیر در واقعه ظهور

سرزمین‌های درگیر در واقعه شریف ظهور: حلب

چشم‌انداز قیام حضرت مهدی(عج) در سرزمین شامات 

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.