بافت چربی

اهداف:

• آشنایی با بافت چربی
• آشنایی با سلول های بافت چربی
• آشنایی با انواع بافت چربی

شرح درس:

همگی ما با واژه چربی آشنایی داریم. بارها دیده و شنیده ایم که افرادی در پی لاغری و عده ای در فکر چاقی اند. یکی از بافت هایی که به شدت در این گونه موضوعات خودنمایی می کند بافت چربی است. بافت چربی یکی از انواع بافت همبند که به طور اختصاصی کار می کند. این بافت ازسلول های چربی یا ادیپوسیت ها ساخته شده اند. این سلول های چربی ممکن است به صورت مجزا یا در گروه های کوچکی در بافت همبندی یافت شوند.

بافت چربی در مردان با وزن طبیعی 15 تا 20 درصد و در زنان با وزن طبیعی 20 تا 25 درصد وزن بدن را تشکیل می دهد. بافت چربی بزرگ ترین مخزن انرژی در بدن است که البته سایر اعضای ذخیره کننده انرژی کبد و عضله اسکلتی هستند. بافت چربی در وضعیت تخریب و جایگزینی مداوم است و نسبت به تحریکات عصبی و هورمونی حساس است.

لایه ی زیر جلدی بافت چربی، به شکل گیری سطح بدن کمک می کنند در حالی که توده های بالشتک مانند آنکه اکثراً در کف دست و پا وجود دارند مانند ضربه گیر عمل می کنند. همچنین چون چربی رسانای ضعیفی برای حرارات است لذا در عایق سازی بدن نقش دارد. بافت چربی بین سایر بافت ها را پر کرده و به تثبیت برخی ارگان ها کمک می کند.

بافت چربی براساس ویژگی های آسیب شناسی، جایگاه، ساختمان و رنگ به دو نوع بافت چربی تک حفره ای و بافت جربی چند حفره ای تقسیم می شود.

بافت چربی تک حفره ای:

رنگ این بافت بر اساس رژیم غذایی از سفید تا زرد تیره متغیر است. تقریباً در بزرگسالان دیده می شود ( به جز در چند جا از جمله پلک ها ). در نوزادان این بافت در تمام بدن ضخامت یکسانی دارد که با بلوغ کودک در برخی از قسمت های بدن ناپدید می شود و در برخی از قسمت های افرایش می یابد. هورمون ها تا حدودی توزیع بافت چربی و تجمع چربی را کنترل می کنند.

بافت چربی چند حفره ای:

بافت چربی چند حفره ای به دلیل رنگ اختصاصی آن به علت وجود مقدار زیاد عروق خونی و میتوکندری، چربی قهوه ای نامیده می شود. بر خلاف بافت چربی تک حفره ای که در سراسر بدن وجود دارد بافت چربی قهوه ای توزیع محدود تری دارد.

به نظر می رسد عملکرد این بافت در انسان در ماه های اول پس از تولد اهمیت دارد که با تولید حرارت، نوزاد را در برابر سرما محافظت می کند.

حیواناتی که در پایان دوره خواب زمستانی خود هستند یا نوزاد تاره متولد شده پستانداران که در معرض محیط سرد قرار دارند پیام هایی را به لیپاز حساس به هورمون داده و سبب فعال شدن بافت چربی می شوند که حاصل آن هیدرولیز تری گلیسیرید ها به اسیدهای چرب و گلیسرول است. اسیدهای چرب نیز متابولیزه شده و با افزایش اکسیژن و تولید گرما موجب افزایش درجه حرارات خون و بافتی می شوند که از آن عبور می کند.

چربی ذخیره شده در سلول های چربی، عمدتاً تری گلیسیریدها هستند. منشا اسیدهای چرب ذخیره شده در این سلول ها عبارتند از:

شیلومیکرون ها:

که ذراتی با قطر حداکثر 3 میکرومتر اند و در سلول های پوششی روده تشکیل می شوند. توسط پلاسمای خون و لنف منتقل شده و توسط لایه ای محکم از فسفولیپیدها احاطه می شوند.

لیپوپروتین ها با چگالی بسیار کم(VLDL)

از اصل ترین گلیسریدهای سنتز نشده در کبد هستند که در مقایسه با شیلومیکرون ها کلسترول بیشتری دارند.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: فاضل سامانی - تنظیم: یگانه داودی