چگونه در آسمان سیارک بیابیم؟
در یک دستنویس مربوط به بیش از یک قرن پیش چنین نوشته شده که در 27 اکتبر 1873 نورهای درخشان و صداهای خش خش همراه با افتادن این شهاب‌سنگ در دهکده دیپنوین هلند دیده شده است. دو نفری که شاهد این ماجرا بودند سنگ کوچک گرمی را پیدا کرده و آن را به مدیر مدرسه محلی تحویل دادند. این سنگ تا سال 2009/1388 در مدرسه نگه داشته شد و در سال 2009 به یک کلکسیونر داده شد. پس از آن بود که یک منجم آماتور آلمانی به نام هنک نیوونهیوس وقتی در سال گذشته داشت مجموعه را بررسی می‌کرد، این سنگ فضایی با پهنای 5 سانتی‌متر را «کشف» کرد.
این سنگ را دیپنوین نام نهاده‌اند و این یافته وقتی قابل توجه‌تر می‌شود که بدانیم این شهاب‌سنگ از نوع بسیار کمیابی از سنگ‌های آسمانی به نام کوندریت غنی از کربن یا CM است؛ مشابه همان شهاب‌سنگی که سال گذشته در کالیفرنیا سقوط کرد.
زمین‌شناسی به نام مارکو لنگبروک از دانشگاه غیر دولتی آمستردام، (جایی که سنگ دیپنوین را اولین بار آنجا آزمایش کردند) می‌گوید:«CM ها کمتر از یک درصد از شهاب‌سنگ‌های شناخته شده را شامل می‌شوند.»
شهاب‌سنگ شناسی به نام پیتر براون از دانشگاه آنتاریوی غربی در کانادا نیز می‌گوید: «این خبرها بسیار جالب هستند، سقوط یک شهاب‌سنگ CM مورد بسیار نادری است. اگر این شهاب‌سنگ به خوبی نگهداری شده بود و به مواد زمینی آلوده نمی‌شد، می توانست بسیار جالب باشد.»
اما شهاب‌سنگ شناس دیگری به نام میکاییل زولونسکی از مرکز فضایی جانسون ناسا در هوستون تگزاس محتاطانه‌تر برخورد کرده و می‌گوید: «در هر حال این سنگ کاملا آلوده می‌شد، در نتیجه تنها نتایج حاصل از آمینو اسیدهای غیر زمینی، قابل باور هستند.»
نمونه‌های بسیار کوچکی از این شهاب‌سنگ متخلخل و شکننده در آزمایشگاه‌های کالیفرنیا، نیومیکزیکو و سوییس در حال بررسی هستند. لنگبروک می‌گوید: «ما امیدواریم که نتایج تحلیل خود را سال آینده منتشر کنیم.»
البته چند سالی هست که گروهی گرد هم جمع شده اند و سعی دارند سیارک ها و سنگ های آسمانی اطراف زمین را قبل از برخورد به زمین شناسایی و کشف کنند تا دیگر مجبور نباشند برای به دست آوردن یک سنگ آسمانی 140 سال صبر کنند.
کمپین جستجوی سیارکی توسط همکاری بین‌المللی تحقیقات نجومی با همکاری 17 مرکز تحقیقاتی، دانشگاه، گروه و رصدخانه برگزار و هدایت می‌شود. هرساله 500 گروه داوطلب از 60 کشور دنیا در این برنامه شرکت می‌کنند. شرکت‌کنندگان مشاهدات مهمی از اجرام نزدیک به زمین انجام می‌دهند و گاهی از کمربند اصلی سیارک‌ها سیارک کشف می‌کنند.
هدف این برنامه کمک گرفتن از افراد علاقه‌مند برای شناسایی و تعیین موقعیت سیارک‌ها و اجرام نزدیک به زمین از پیش کشف شده و هم‌چنین کشف اجرام جدید است.
از زمان آغاز کار این کمپین در مهر 1385 / اکتبر 2006، شرکت‌کنندگان 550 سیارک کشف کرده‌اند که 26 مورد از آن‌ها شماره‌گذاری شده و در کاتالوگ رسمی اجرام کوچک که توسط اتحادیهء بین‌المللی نجوم نگهداری می‌شود، ثبت شده است. یک نمونه از سیارک‌هایی که به این طریق شناسایی و مسیر حرکتش پیش‌بینی شد، 2012 DA14 بود که 27اُم بهمن سال گذشته از فاصلهء 34,000 کیلومتری زمین، یعنی از مدار ماهواره‌های زمین‌ثابت، عبور کرد و به سوژه‌ای جالب برای رصد و عکاسی مبدل شد.
اما فکر می کنید مشاهده و کشف این اجرام چه اهمیتی می تواند داشته باشد؟ سیارک‌ها از آن جهت که ممکن است به خورشید یا به زمین نزدیک شوند بسیار مهم هستند. به‌علاوه سیارک‌ها برای بررسی و محاسبات مربوط به حرکت سایر اجرام آسمانی نیز سودمند هستند. نکتهء جالب توجه دیگر اینکه سیارک‌ها دارای مواد معدنی گران‌بهایی هستند و امروزه بحث بهره‌برداری از آن‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اجرام نزدیک به زمین نیز بر حسب درصد خطر نزدیک شدن به زمین و پیش‌گیری از وقوع حوادثی مانند چلیابینسک روسیه به حفظ حیات در کرهء زمین کمک می‌کنند.
اکنون می‌دانیم که مردم عادی و دانش‌آموزان و دانشجویان و منجمان آماتور و حرفه‌ای می‌توانند در انجام فعالیتی علمی، نقش بسزایی داشته باشند و جنبشی بین‌المللی در سراسر جهان در راستای شناسایی این‌گونه اجرام در جریان است.
اگر با خواندن این مطلب علاقه‌مند به مشارکت در جنبش شده‌اید و مایلید قدم در مسیر کاشفان سیارک‌ها بگذارید، کافی است برای کسب اطلاع بیشتر و ثبت نام، نامه ای به پست الکترونیک campaign@nojum.ir بفرستید.
فرآوری: م.ح.اربابی فر
بخش دانش و زندگی تبیان
برگرفته از : پایگاه اینترنتی مجله نجوم / خبرآنلاین
