آیا نماز خواندن در تاریکی ثواب دارد؟
نمازگزار نباید در حال نماز به دیگرى سلام کند، ولى اگر دیگرى به او سلام کند جواب او واجب است، امّا جواب باید مانند سلام باشد، مثلاً اگر گفت: «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ» در جواب بگوید «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ» و اگر بگوید «سَلامٌ عَلَیْکُمْ» در جواب بگوید «سَلامٌ عَلَیْکُمْ»، حتّى اگر بگوید «سلام» در جواب باید بگوید «سلام».
شرح این سوال:
1- اگر در بین طلوعین ، بخواهیم نماز شب را بخوانیم ، باید به چه نیتی بخوانیم ؟
2- نمازهای نافله ظهر و عصر ، هر کدام 8 رکعت و قبل از نماز های واجب ظهر و عصر خوانده می شوند ، ما که در مسجد و نمازهایمان را به جماعت می خوانیم ، از خواندن نافله های ظهر و عصر در وقت خود محرومیم و بسیار علاقه مندیم که آنها را به صورت ادا بخوانیم ، با این تفاسیر ، آیا می توان مثلا نافله ی ظهر را مثلا 10 دقیقه قبل از اذان ظهر بخوانیم و آنرا متصل کنیم به نماز واجب ظهر؟ 3- آیا می توان نمازهای مستحبی و نافله ها را سوار بر موتور سیکلت خواند؟ 4- اگر در حین راه رفتن در مسیر مسجد ، کسی به ما سلام کند و یا سخن بگوید و ما در حال خواندن نماز مستحبی باشیم ، اگرجوابش را دهیم نمازمان باطل شده و باید از ابتدا آنرا بخوانیم؟
دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
ج1) اگر به مقدار چهار رکعت از نافله شب را خوانده اید مى‌توانید بعد از طلوع فجر نافله را با سرعت تمام کرده و بعد نافله صبح و نماز صبح خوانده شود والا اولویت با نماز صبح است ولى بعد از نماز صبح نافله شب را فقط به نیت قضا مى‌توانید بجا آورید.
ج2) صحیح نیست.
ج3) نمازهای مستحبی را می‌توان در حال راه رفتن یا سواری خواند، و در این صورت لازم نیست نماز را رو به قبله بجا آورد.
ج4) با جواب سلام دادن باطل نمی‌شود ولى با تکلم به غیر آن نماز باطل مى‌شود.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
1ـ به نیت قضا
2ـ جایز نیست مگر در روز جمعه
3ـ اشکال ندارد
4ـ می توانید مانند سلام او جواب دهید
دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
1ـ در فرض سوال به نیت قضا خوانده شود زیرا وقت نافله شب بنابر احتیاط از نصف شب است تا اذان صبح، ولى بهتر است در موقع سحر یعنى در ثلث آخر شب بخواند.
2ـ نافله ی صبح را می شود قبل از اذان خواند ولی نوافل دیگر بعد از اذان خوانده شود و توجه داشته باشید که نماز جماعت مقدم است.
3ـ نمازهای مستحب را می توان در حال حرکت به جا آورد مثل زمانی که از خانه به سوی مسجد می رود و در این صورت پشت به قبله بودن و قناعت کردن به اشاره برای رکوع و سجود مانعی ندارد ولی هنگامی که در حال توقف به جا می آورد باید تمام شرایط را رعایت کند جز این می تواند نماز مستحب را در حال اختیار نیز نشسته بخواند.
4ـ نمازگزار نباید در حال نماز به دیگرى سلام کند، ولى اگر دیگرى به او سلام کند جواب او واجب است، امّا جواب باید مانند سلام باشد، مثلاً اگر گفت: «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ» در جواب بگوید «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ» و اگر بگوید «سَلامٌ عَلَیْکُمْ» در جواب بگوید «سَلامٌ عَلَیْکُمْ»، حتّى اگر بگوید «سلام» در جواب باید بگوید «سلام».
دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
1- بدون نیت اداء و قضا و با قصد رجاء بخوانید.
2- چنانچه نزدیک به ظهر باشد مانعی ندارد .
3- مانعی ندارد.
4- جواب سلام لازم است و ضرری به نماز ندارد. ولی گفتار غیر نماز اشکال دارد و نماز را باطل می کند.
با توجه به این‌که تاریکی به صورت معمول تمرکز انسان را بر نماز بیشتر می‌کند شاید از این باب مطلوب باشد و شاید نماز شب هم به همین دلیل از مطلوبیت فراوانی برخوردار باشد. روایاتی در این زمینه وجود دارد که اگر چه صراحت در این مطلب ندارد، ولی به نوعی اشاره به آن دارد:
1. در حالات امام موسی بن جعفر (علیهماالسلام) نقل شده است: «على بن ابراهیم بن هاشم از پدر خود روایت کرده که گفت من از مردى از اصحاب شنیدم که می‌گفت وقتی هارون الرشید، موسى بن جعفر (علیهماالسلام) را زندانی کرد بعد از آن که تاریکى شب همه جا را فرا گرفت، امام موسى بن جعفر (علیهماالسلام) تجدید وضوء نموده و روى خود را به قبله نموده چهار رکعت نماز بجاى می‌آورد و...». (عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، ج 1، ص 93 )
2. خداى تعالی به موساى پیامبر وحى فرستاد: «اى موسى! اگر ببینى آنان را که در تاریکى شب نماز می‌خوانند و خود را به من نزدیک می‌نمایند گویا که مرا می‌بینند و مرا مخاطب قرار می‌دهند و با من سخن می‌گویند و من آنان را عزیز و بزرگ می‌کنم». (ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 93)
3. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «شیعیان ما همان رنگ پریدگان [از خوف خدا] خشک لبان [از روزه] لاغرانند که وقتی شب فرا رسد با اندوه از آن استقبال کنند؛ [زیرا در غم این هستند که مبادا وظیفه الهی خود را انجام ندهند]». (شیخ صدوق، الخصال، ج 2، ص 444 )
4. ابى مقدام می‌گوید: امام باقر (علیه السلام) به من فرمود: «اى ابا مقدام! شیعه على (علیه السلام) (به معنای واقعی کلمه) فقط افرادى هستند که رنگ رخسارشان دگرگون شده و اندامشان لاغر گشته و خشکیده و لب‌هایشان خشک و شکم‌هایشان خالى است و رنگشان پریده و صورتشان زرد است. وقتی تاریکى شب آنان را فرا گیرد، زمین را بستر گیرند و پیشانى بر زمین نهند سجده‌ها کنند و اشک‌ها بریزند بسیار دعا کنند و بسیار بگریند مردم شادى کنند و آنان غمگینند». (الکافی ج 2، 233)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
الکافی ج 2
شیخ صدوق، الخصال، ج 2
عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، ج 1
مطالب مرتبط:
