رفتار اجتماعى امام مهدى (عجل الله فرجه)
حضرت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) همانند جدّ بزرگوارش ابتدا با الفت و مهربانی راه تبلیغ و دعوت را پیش می گیرد و با كفار اتمام حجت می كند و چنانچه نپذیرند و گردنكشی كنند با قاطعیت تمام با آنان برخورد می نماید.
در این مقاله رفتار اجتماعی امام مهدی علیه السلام و نحوه برخورد حضرت با كفار مورد بررسی قرار می گیرد:
رفتار اجتماعى امام مهدى (علیه السلام)
امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مانند سایر فرستادگان الهى و ائمه ى معصوم (علیهم السلام)همه ى ویژگى ها و خصوصیات عالى را دارا است، لكن از لحاظ رفتار اجتماعى، بعضى خصوصیات را دارد كه خداوند متعال به آن حضرت عطا كرده است:
1ـ امام مهدى (عج) هیچ حكومتى را حتّى از روى تقیّه، به رسمیت نشناخته و نمى شناسد. او مأمور به تقیّه از هیچ حاكم و سلطانى نیست و تحت سلطنت هیچ ستمگرى در نیامده و در نخواهد آمد.
امام صادق (علیه السلام)مى فرماید: «قائم (علیه السلام) قیام مى كند در حالى كه بیعت هیچ كس را بر گردن ندارد.». (بحارالأنوار، ج 51، ص 39)
2- آن حضرت، در قضاوت، از علم الهى استفاده كرده و نیازى به بیّنه و شاهد ندارد و همانند حضرت داوود و سلیمان قضاوت خواهد كرد.
امام باقر (علیه السلام) مى فرماید: «سپس امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه) به منادى امر خواهد كرد تا ندا دهد كه این مهدى است و همانند قضاوت داوود (علیه السلام) و سلیمان (علیه السلام) قضاوت مى كند و در این امر بیّنه اى نمى خواهد.». (مستدرك الوسائل، ج 17، ص 365)
3- هر چند برخى از پیامبران و امامان، تشكیل حكومت دادند، ولى حكومت آنان فراگیر نبود، بلكه محدود به مناطق خاص و قسمت هایى از سرزمین هاى عالم خاكى مى شد، امّا امام مهدى حكومتى فراگیر تشكیل مى دهد كه تمام كره ى خاكى را در بر مى گیرد.
پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) در این مورد مى فرماید: «... حكومت امام مهدى (علیه السلام) غرب و شرق را فرا مى گیرد.». (بحارالأنوار، ج 51، ص 71)
4- حكومت حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه) حكومت عدل و داد است و جهان را پر از عدل و داد خواهد كرد. تقریباً، در اكثر احادیث مربوط به امام زمان (علیه السلام) آمده است كه خداوند به وسیله ى آن حضرت، جهان را پر از عدل و قسط خواهد كرد. (بحارالأنوار، ج 51، ص 73)
5- چون حكومت امام زمان، حكومت عدل است، همه از حكومت آن حضرت راضى خواهند بود.
پیامبر (صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «در خلافت مهدى (علیه السلام) اهل زمین و اهل آسمان راضى خواهند بود.» (بحارالأنوار، ج 51، ص 80)
نحوه برخورد حضرت با كفار
تردیدی نیست در اینكه حضرت امام زمان (علیه السلام) همانند جدّ بزرگوارش ابتدا با الفت و مهربانی راه تبلیغ و دعوت را پیش می گیرد و با كفار اتمام حجت می كند و چنانچه نپذیرند و گردنكشی كنند با قاطعیت تمام با آنان برخورد می نماید.
امام باقر ـ علیه السلام ـ می فرماید: «هنگامی كه قائم قیام كند، بر یك یك ناصبیان ایمان را عرضه می كند، اگر به حقیقت آنرا بپذیرند، آنان را رها می سازد وگرنه هر كس كه ایمان را نپذیرفت، گردنش را می زند یا از او جزیه می گیرد ـ چنان كه امروز از اهل ذمه می گیرند ـ و او را به روستاها و آبادی های دور تبعید می كند.» (بحارالانوار، ج 52، ص 375) امّا در مورد برخورد حضرت مهدی(علیه السلام) با اهل كتاب ـ كه آنها نیز كافر هستند ـ روایات متعددی است كه به یكی از آنها اشاره می شود.
عبدالله بن كلیر از امام كاظم ـ علیه السلام ـ درباره تفسیر آیه «و له اسلم من فی السموات و الارض طوعاً و كرهاً» هر كس كه در آسمان و زمین است چه از روی اختیار یا اجبار مطیع فرمان خداست» سۆال كرد:
امام فرمود: این آیه درباره قائم نازل شده است، هنگامی كه علیه یهود، نصاری صائبان، مادی گرایان و برگشتگان از اسلام و كافران در شرق و غرب كره‌ی زمین قیام می كند و اسلام را به آنان پیشنهاد می كند هر كس از روی میل پذیرفت دستور می دهد كه نماز بخواند و زكات بدهد و بر طبق آن چه فرد مسلمان مأمور به انجام آن است رفتار نماید و هر كس مسلمان نشود، گردنش را می زند تا آنكه در شرق و غرب جهان یك كافر بر جای نماند.» (تفسیر نور الثقلین، ج اول، ص 362)
بنابراین با توجه به رأی مشهور و با عنایت به روایات متعدد امام بزرگوار در آغاز راه مسالمت را پیش می گیرند و اسلام را ارائه می كنند و چنانچه نپذیرند با آنان برخورد قاطع خواهد شد.
البته فرضیه دیگری هست و آن اینكه اگر اهل كتاب اسلام را نپذیرند بایستی جزیه پرداخت كرده و یا تبعید شوند كه این فرضیه هم طرفدارانی دارد.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش مهدویت تبیان
منابع:
سایت اندیشه قم
بحارالأنوار، ج 51 و 52
تفسیر نور الثقلین، ج اول
مستدرك الوسائل، ج 17
مطالب مرتبط:
