مبارزه با میکروب ها - جلسه‌ چهارم

آنتی به معنای ضد و پاد است. بیو به معنای زیست و حیات. آنتی‌بیوتیک‌ها یا پادزیست‌ها به مولکول‌هایی گفته می‌شود که توسط برخی میکروارگانیسم‌ها تولید می‌شود....

بازدید :

تاریخ : جمعه 1392/10/20

مبارزه با میکروب ها - جلسه چهارم

اهداف جلسه: ----------------------------

وسایل مورد نیاز: لوله‌ی آزمایش، آب مقطر، باکتری، آنتی‌بیوتیک، سوآپ استریل، پلیت و محیط کشت، دیسک

روند کار:

آنتی به معنای ضد و پاد است. بیو به معنای زیست و حیات. آنتی‌بیوتیک‌ها یا پادزیست‌ها به مولکول‌هایی گفته می‌شود که توسط برخی میکروارگانیسم‌ها تولید می‌شود و روی گونه‌های خاصی از دیگر میکروب‌ها و گاهی سلول‌های جانوری اثر منفی دارد. میکروب نیز شکل مخفف میکروبیوس یا میکروارگانیسم است. میکرو به معنای کوچک (در اندازه‌های میکرو=10-6)، بیوس و ارگانیسم هم به معنای واحد یا موجود زنده.

این اثر منفی می‌تواند ایجاد اختلال در متابولیسم یا ساختار سلولی میکروب باشد و منجر به اختلال و توقف رشد یا کشته شدن میکروب‌ها گردد. پس کاربرد اختصاصی این مولکول‌های نشأت گرفته از دنیای زیستی میکروب‌ها در مواردی است که از بین بردن میکروارگانیسم‌های خاصی مد نظر است.

پرسش:

• آنتی‌بیوتیک چیست و چگونه به دست می‌آید؟

• انواع آنتی‌بیوتیک کدام است؟

• کدام آنتی‌بیوتیک‌ها کدام میکروب‌ها را از بین می‌برند؟

آزمایش

یکی از روش‌های زیر را برای مشاهده‌ی اثر منفی آنتی‌بیوتیک بر رشد باکتری انتخاب کنید و آن را طبق روش انجام دهید.

1. معروف‌ترین آزمایشی که برای مشاهده‌ی اثر ممانعت‌کننده‌ی یک آنتی‌بیوتیک بر میکروب خاص انجام می‌شود، آنتی‌بیوگرام نام دارد.

در این آزمایش دیسک‌های آماده که حاوی مقادیر مشخصی از آنتی‌بیوتیک‌های معین گوناگون هستند روی پلیت‌هایی که سطح آن‌ها با میکروب مورد نظر به طور یکنواخت پوشانده شده است، قرار داده می‌شوند. سپس پلیت‌ها در دمای مناسب رشد که عموماً °C37 در نظر گرفته می‌شود، قرار داده می‌شوند(انکوبه می‌شوند).

پس از زمان بین 16-18 ساعت پلیت‌ها بیرون آورده شده و قطر هاله‌ی عدم رشدی(محیط به علت عدم رشد میکروب و نبود کلنی‌ها شفاف باقی مانده‌ است) که احتمالاً اطراف دیسک شکل گرفته است، اندازه گیری می‌شود.

بزرگی یا کوچکی این هاله به حساسیت یا مقاومت میکروب به آنتی‌بیوتیک موجود در دیسک بستگی دارد. شما می‌توانید این دیسک‌ها را به صورت آماده تهیه کنید.

2. برای آزمایش بالا یک سواپ را به باکتری که از ابتدای پژوهش‌تان آن را انتخاب کرده‌اید آغشته کنید. سوآپ را از سه جهت مختلف مانند شکل روی سطح پلیت بکشید تا تمام سطح پلیت‌تان به طور یکنواخت کشت داده شود.

3. راه دیگر مشاهده‌ی اثر ممانعت ‌کننده‌ی آنتی‌بیوتیک‌ها بر رشد میکروب‌ها ایجاد چاهک در محیط کشت جامد و ریختن یک قطره از محلول آنتی‌بیوتیک با غلظت مشخص در چاهک است. بدیهی است در هنگام ایجاد چاهک بایستی اصول سترونی رعایت شود. یعنی وسایل و فضای کار کاملا عاری از میکروب باشد.

4. با افزودن محلول آنتی‌بیوتیک به محیط کشت مایع نیز می‌توان اثر ممانعت کننده‌ی آنتی‌بیوتیک را مشاهده کرد. اما برای سنجش مقدار آن بایستی شمارش کلنی انجام داد و این کار با انتقال مقداری از کشت مایع به محیط کشت جامد امکان پذیر است.

5. آخرین روش افزودن محلول استریل آنتی‌بیوتیک به محیط کشت مایع و جامد (در زمانی که مایع است) می‌باشد. اضافه کردن باید زمانی انجام شود که دمای محیط کشت به اندازه‌ی کافی پایین آماده باشد. زیرا حرارت بالا موجب خراب شدن آنتی‌بیوتیک و بی‌اثر شدن آن می‌گردد.

تکلیف:

1. باکتری و آنتی‌بیوتیک مناسبی انتخاب کنید. یعنی با جست و جو در منابع آنتی‌بیوتیکی را برگزینید که بر میکروب شما مۆثر باشد.

2. روشی که برای مشاهده‌ی اثر آنتی‌بیوتیک انتخاب کردید را برای ما بفرستید.

3. می‌توانید این تست را برای میکروب‌های موجود در محیط زندگی‌تان انجام دهید. برای این کار می‌توانید کشت‌های میکروبی را از دست، دهان یا پوست و سایر مخازنی که به ذهن‌تان می‌رسد آماده کنید. به علت امکان وجود میکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها یا ایجاد سویه‌های مقاوم طی آزمایش‌های شما، رعایت نکات ایمنی و شرایط استریل و مراقبت برای عدم آلودگی به میکروب‌ها بسیار ضروری است.

آزمایش‌ها را حتماً زیر نظر مربی مجرب انجام دهید. میکروب‌ها همیشه در کمین هستند.

محل بازدید/ اردو/ خرید: ---------------------------------------------

منابع مطالعه: ----------------------------