چگونه خداوند ما را زیارت می کند؟
مقصود از حدیث زیر چیست که «هر کسی بیشتر از 50 حج مشرّف شود، خداوند در هر روز جمعه او را زیارت می‌کند». می‌کند؟ مگر خدا جسم است؟
پاسخ:
در برخی از روایات، در شرح ثواب انجام حج، مراتبی برای آن بیان شده؛[1] مانند این که امام رضا(علیه السلام) می‌فرماید: «هر کس که پنجاه مرتبه حج انجام دهد، مثل کسی خواهد بود که پنجاه حج را به همراه حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) و اوصیاء انجام داده و از کسانی خواهد بود که خدای متعال او را هر روز جمعه زیارت می‌کند. او وارد بهشت عدنی می‌شود که خدا آن‌را با دستان خود آفریده که هیچ چشمی آن‌را ندیده و هیچ مخلوقی بر آن مطلع نشده است. هر کس که زیاد حج انجام دهد، خدا در قبال هر حجی که انجام می‌دهد، شهری در بهشت برایش بنا می‌کند که در آن اتاق‌هایی قرار دارد و در هر اتاقی یک حورالعین و همراه هر حورالعینی سیصد کنیز قرار دارد. آنها به اندازه‌ای زیبا هستند که تاکنون هیچ انسانی، فردی به زیبایی آنان را ندیده است».[2]
آن بخش از روایت که می‌گوید: «خدا به زیارت او می‌آید»، هرچند از آن در ظاهر جسمانیت خدا برداشت می‌شود، اما حقیقت این است که این گونه عبارات، معنای کنایی دارند.[3] از این دست عبارات در آیات قرآن نیز زیاد دیده می‌شود؛ مثل آیه‌ای که می‌گوید: «وَ جاءَ رَبُّك»؛[4] و پروردگار تو آمد.
و یا آیه‌هایی که بیان می‌کند خدا بر تخت می‌نشیند: «ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْش»؛[5] سپس بر عرش تکیه زد. همه این آیات به عنوان آیات متشابه، معنای ظاهر آنها مورد نظر نیست، بلکه معنای کنایی آنها - مانند به دست گرفتن قدرت (در آیه اخیر) - مورد نظر است.
در این روایت نیز، منظور اصلی از این‌که خدا او را زیارت می‌کند این است که پروردگار او را مورد توجه خاص خود قرار می‌دهد و رحمت‌ها و برکات خاصه خود را شامل او می‌سازد.
پی نوشت ها:
[1]. ر.ک: شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 216 - 220، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق.
[2]. «وَ مَنْ حَجَّ أَكْثَرَ مِنْ خَمْسِینَ حَجَّةً كَانَ كَمَنْ حَجَّ خَمْسِینَ حَجَّةً مَعَ مُحَمَّدٍ وَ الْأَوْصِیَاءِ ص وَ كَانَ مِمَّنْ یَزُورُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كُلَّ جُمُعَةٍ وَ هُوَ مِمَّنْ یَدْخُلُ جَنَّةَ عَدْنٍ الَّتِی خَلَقَهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِیَدِهِ وَ لَمْ تَرَهَا عَیْنٌ وَ لَمْ یَطَّلِعْ عَلَیْهَا مَخْلُوقٌ وَ مَا مِنْ أَحَدٍ یُكْثِرُ الْحَجَّ إِلَّا بَنَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بِكُلِّ حَجَّةٍ مَدِینَةً فِی الْجَنَّةِ فِیهَا غُرَفٌ فِی كُلِّ غُرْفَةٍ مِنْهَا حَوْرَاءُ مِنْ حُورِ الْعِینِ مَعَ كُلِّ حَوْرَاءَ ثَلَاثُمِائَةِ جَارِیَةٍ لَمْ یَنْظُرِ النَّاسُ إِلَى مِثْلِهِنَّ حُسْناً وَ جَمَالاً»؛ من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 217 – 218.
[3]. ر.ک: «جسمانی نبودن خداوند از دیدگاه قرآن»، سۆال 20147؛ «تأویل آیات دال بر مکان داشتن خداوند»، سۆال 34813.
[4]. فجر، 22.
[5]. اعراف، 54؛ یونس، 3؛ رعد، 2؛ فرقان، 59.
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منبع: گفتمان قرآنی
مطالب مرتبط:
