جک استراو در ایران چه می کند؟
استراو روز گذشته برای ششمین بار پا به تهران گذاشت. 5 سفر گذشته سفرهایی بودند كه در زمان مسئولیت روحانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی و در قالب مذاكرات هسته‌ای با ایران رقم خورد. استراو از معدود مقامات خارجی است كه می‌تواند درباره رئیس‌جمهوری ایران ریزبینانه نظر بدهد كه «حسن روحانی، مبادی آداب و شوخ طبع است. كارش را بلد است. در مذاكرات هیچ گونه نرمشی به خرج نمی‌دهد. به کشورش بسیار می‌بالد و از اعتقاداتش دفاع می‌کند.»
استراو از سال 2001 تا 2006 وزارت خارجه انگلستان را بر عهده داشته با این حال به گفته خودش بركناری‌اش از این سمت بی‌ارتباط با ایران نبوده است. به گفته استراو مخالفت جدی او با اقدام نظامی علیه ایران در گذشته موجب بركناری او شده است. با این حال وزیر خارجه اسبق انگلیس فارغ از این هزینه، به محض رئیس جمهوری شدن روحانی، برای حضور در مراسم تحلیف او ابراز تمایل كرد.
وی در حال مواجهه با تغییری است كه می‌تواند رابطه ایران و انگلیس را تحت تأثیر قرار دهد. استراو تا جمعه در تهران خواهد ماند و براساس بیانیه صادر شده از سوی دفترش امیدوار است، سفر او به حضور گروهی از نمایندگان ایرانی در انگلیس منجر شود. «نورمن لامونت» وزیر دارایی اسبق انگلیس از حزب محافظه‌کار، «جرمی کوربین» عضو حزب کار و «بن والاس» نماینده محافظه‌کار پارلمان و دیگر رئیس مشترک کمیته پارلمانی دوستی ایران و انگلیس از جمله همراهان استراو در این سفر هستند.
دیدار پارلمانی و تأكید بر مواضع هسته‌ای
مهمان مجلس و هیأت همراهش صبح دیروز با اعضای گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس دیدار داشتند. عباسعلی منصوری آرانی رئیس این گروه درباره آنچه در این دیدار گذشت به ایسنا گفت: موضوعات مربوط به مواضع هسته‌ای، حل مشکل سوریه و همچنین انتقاد از اقدامات گذشته انگلیس مورد بحث قرار گرفت. البته به گفته او سابقه تاریخی و انتقادات مطرح نسبت به اقدامات انگلیس و بی‌اعتمادی ایرانی‌ها به انگلستان هم در این جلسه مطرح شده است. منصوری آرانی گفت: در این دیدار در مورد مواضع هسته‌ای نیز صحبت‌هایی انجام شد و ما به آنها گفتیم که مواضع هسته‌ای ما شفاف است. تأكید بر جایگزینی راه حل سیاسی درباره مسأله سوریه نیز از سوی نمایندگان ایران مطرح شده است. جک استراو اما به میزبانانش گفته كه این مطلب واقعیت دارد که روابط دو کشور در گذشته از نوساناتی برخوردار بوده اما آنچه مسلم است، تلاش برای بهبود مناسبات در چارچوب منافع متقابل است و پارلمان‌ها در این زمینه نقش مهمی ایفا می‌کنند. استراو در ادامه با تأكید بر حق انکارناپذیر کشورمان در استفاده صلح‌آمیز از دانش هسته‌ای خاطرنشان کرد: نسبت به اجرایی شدن توافق هسته‌ای اخیر در ژنو بین ایران و گروه 1+5 بسیار خوشبین است. وزیر امور خارجه اسبق انگلستان دیروز با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه كشورمان نیز دیدار كرد. به گفته منصوری آرانی، هیأت پارلمانی انگلیس در این دیدار بر رفع تحریم‌ها تأكید كرده است.
محمدرضا باهنر در واكنش به سفر وزیر خارجه سابق انگلیس به تهران گفت: باید از این سفر مواظبت كرد تا كارهای غیرعرف و غیرمنطقی حتی در میدان دیپلماتیك اتفاق نیفتد
مخالفان حضور استرا در ایران
سفر هیات پارلمانی انگلیسی به تهران در حالی انجام شد كه این سفر مخالفان سرسختی در ایران دارد و شاید مواضع همین مخالفان بود كه این سفر را حدود پنج ماه با تاخیر مواجه كرد. چرا كه قرار بود استراو در مراسم تحلیف روحانی حضور داشته باشد ولی او به بهانه مشكلات خانوادگی از این سفر پرهیز كرد. پنج ماه قبل در واكنش به سفر احتمالی وزیر امور خارجه پیشین انگلیس به تهران روح‌الله حسینیان گفته بود كه اگر این سفر انجام شود وی با چیزی استراو را خواهد زد. عمده مخالفت‌هایی كه قبلا با سفر استراو شده بود به خاطر نقش او در تحمیل توافقنامه سعدآباد به ایران بود. البته این بار جنس مخالفت‌ها كمی متفاوت بود و بیشتر مخالفت‌ها متوجه اقدام غیردیپلماتیك هیات پارلمانی اروپایی در سفر به تهران و دیدار مخفیانه با فعالان فتنه بود. در همین رابطه نایب رئیس مجلس نسبت به سفر هیات انگلیسی هشدارهایی مطرح كرد و از دستگاه‌ها خواست مراقب این هیات باشند.
محمدرضا باهنر در واكنش به سفر وزیر خارجه سابق انگلیس به تهران گفت: باید از این سفر مواظبت كرد تا كارهای غیرعرف و غیرمنطقی حتی در میدان دیپلماتیك اتفاق نیفتد.وی با تایید اینكه سفر هیات پارلمانی انگلیس به تهران با دعوت طرف ایرانی یعنی رئیس گروه دوستی مجلس ایران انجام شده به «مهر» گفت: قاعدتا باید دقت بیشتری شود كه سوءاستفاده‌هایی از این سفر صورت نگیرد؛ چراكه جك استراو به فكر منافعش و استفاده از این سفر خواهد بود تا اینكه به فكر منافع ما باشد.نایب رئیس مجلس در عین حال به مسئولیت وزارت خارجه درخصوص مهمانان پارلمان اشاره كرد و گفت: رفت و آمدها را وزارت خارجه كنترل می‌كند و به‌طور رسمی به مهمانان خارجی اجازه ورود می‌دهد. مثلا گاهی اوقات می‌گوید می‌تواند مهمانی به كشور بیاید اما حق سفر به برخی از شهرها را ندارد بنابراین مسئولیت‌ها تعریف شده است و هر دستگاهی باید وظیفه خود را انجام دهد.
ابراز نگرانی از سفرهای پی در پی اروپایی‌ها
در عین حال صحن علنی مجلس شورای اسلامی شاهد هشدار نمایندگان راجع به سفرهای پی در پی هیات‌های اروپایی به تهران بود. محمدصالح جوكار نماینده مردم یزد در بیان اخطاری در جلسه علنی دیروز مجلس با انتقاد از سفرهای پی در پی هیات‌های پارلمانی اروپا به ایران گفت: ابهاماتی درباره این سفرها مطرح است و آن اینكه هیات‌های اروپایی با چه هدف و ماموریتی به كشورمان سفر می‌كنند؟ برنامه این هیات‌ها را چه دستگاه و نهادی برنامه‌ریزی می‌كند؟ آیا دستگاه‌های اطلاعاتی نظارت كافی دارند.جوكار با اشاره به حواشی سفر هیات پارلمانی اروپایی به تهران و دیدار با فعالان فتنه 88 گفت: اقدام خلاف امنیت ملی هیات پارلمانی اروپا در دیدار با مجرمان فتنه و جایزه به آنها خلاف عرف دیپلماتیك بود، چه دستگاهی پاسخگوی این اقدام خواهد بود؟وی با اشاره به نقش اروپایی‌ها در فتنه 88 تصریح كرد: بیم این می‌رود كه این هیات‌ها با ورود به كشورمان و تماس با جریان‌های خاص سیاسی فتنه دیگری را ایجاد كنند. با این وجود محمدحسن ابوترابی‌فرد نایب رئیس دوم مجلس در پاسخ به اخطار جوكار گفت: سفرها و دیدارهای هیات‌های پارلمانی در چارچوب روابط پارلمانی انجام می‌شود و این موضوع نشان از جایگاه ایران در عرصه بین‌المللی دارد.
جک استراو اما به میزبانانش گفته كه این مطلب واقعیت دارد که روابط دو کشور در گذشته از نوساناتی برخوردار بوده اما آنچه مسلم است، تلاش برای بهبود مناسبات در چارچوب منافع متقابل است و پارلمان‌ها در این زمینه نقش مهمی ایفا می‌کنند
دیپلماسی فعال مجلس
هر چند ابراز نگرانی برخی نمایندگان درباره سفر هیات‌های پارلمانی به ایران درخور توجه است و باید دستگاه‌های مسئول مراقب اقدامات غیردیپلماتیك آنان شوند تا حواشی سفر هیات پارلمانی اروپایی به تهران تكرار نشود، اما ناظران معتقدند اقدام مجلس در راستای تقویت مناسبات پارلمانی با سایر كشورها بسیار هدفمند و نشان از دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی ایران دارد. به نظر می‌رسد توافقنامه ژنو كه چندی قبل بین ایران و كشورهای عضو گروه 1+5 امضا شد در فراهم آوردن زمینه گسترش همكاری‌های دوجانبه مجلس ایران با مجالس كشورهای دیگر نقش به سزایی داشته كه سفر هیات‌های پارلمانی اروپا، ایتالیا، آلمان،انگلیس در گذشته و نیز سفر هیات‌های پارلمانی ایرلند، كانادا،رومانی و احتمالا كشورهای دیگر نمونه از آن است.
فرآوری : یوسف قاضی زاده
بخش سیاست تبیان
منابع: ایران، تهران امروز
مقالات:
