فعالیت های سرگرم کننده با بلور

چکیده

کریستال ها (بلور) ساختارهای خاصی دارند که در انجام بسیاری از آزمایش های علمی مورد استفاده قرار می گیرند. در این طرح درس، دانش آموزان می توانند بلور بسازند و خواص فیزیکی بلور را کشف کنند و از آموزش خود لذت ببرند.

طرح درس

ابتدا از دانش آموزان خود بخواهید هر اطلاعاتی که در مورد بلورها می دانند، در کلاس بگویند. از آن ها بپرسید که بلور را در چه بخش هایی از خانه (کابینت های آشپزخانه، به صورت ژله ای یا شکر و یا نمک) می توان پیدا کرد؟

بلورها، جامدند و دارای شکل منظمی هستند و یک سطح صاف دارند. ذرات به صورت منظم در بلور کنار یکدیگر قرار گرفته اند و به صورت تقریبا متقارن روی هم قرار گرفته اند، قرار گرفتن منظم ذرات روی هم و کنار یکدیگر، علت ایجاد بلور است.

هیچ دو بلوری از نظر ساختاری مشابه نیستند، ساختار همه بلورها با هم متفاوت است، به سطح صاف بلور "وجه" می گویند.

همه بلورهایی که شما در اطرافتان مشاهده می کنید، لزوما شکل منظمی ندارند، چون آن ها به طور کامل شکل نگرفته اند. چون یا فضای کافی نداشته اند و یا در شرایط خیلی سرد یا خیلی گرم رشد کرده اند و ساخته شده اند. برای همین است که بیشتر بلورها شکل غیر عادی و نامنظمی دارند.

بلورهای که منظم تشکیل شده اند، به خاطر زیبایی شان معمولا برای ساختن جواهرات استفاده می شوند.

حالا اجازه دهید اطلاعات بیشتری را در مورد بلورها با انجام این درس به دست بیاوریم.

فعالیت کلاسی

بلورهای برف

روی برگه عکس بلور برف را بکشید، سعی کنید یک بلور برف سه بعدی بسازید.

• دو فنجان پر شکر کم کم به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و خوب هم بزنید تا کامل حل شود.

• یک کارت سیاه و سفید پیدا کنید.

• یک قلم موی نقاشی را درون محلولی که آماده کرده اید، قرار دهید.

• با این قلم موی نقاشی بلور برفی بکشید. (در ابتدا شما چیزی نخواهید دید، اما شما به دقت تصویر یک بلور برف را رسم کنید)

• حالا کاغذ نقاشی خود را مقابل بخاری بگیرید، نقاشی شما کم کم و به طرز عجیبی ظاهر می شود.

• چه اتفاقی افتاده است؟ آب روی کاغذ نقاشی شما بخار شده و بلورهای شکر همان طور که نقاشی کرده بودید روی صفحه باقی مانده اند.

بلورهای سولفات مس

• یک قوطی کنسرو تهیه کنید.
• یک قاشق چای خوری سولفات مس (به رنگ آبی)، را درون قوطی بریزید.
• با کمک مربی خود نصف قوطی کنسرو را با آب داغ پر کنید.
• در قوطی کنسرو را کامل بپوشانید و به آرامی قوطی را به مدت 30 ثانیه تکان دهید.
• بعد از آن، در قوطی را برداشته و آن را در معرض نور خورشید قرار دهید تا آب آن به طور کامل تبخیر شود، مشاهده خواهید کرد که بلورها رشد می کنند.
• مراقب باشید که بعد از اتمام کار حتما دست هایتان را کاملا تمییز بشویید.

خالص سازی بلور

• در یک ماهی تابه، ماسه هایی با رنگ های مختلف بریزید.
• یک فنجان آب به این مخلوط اضافه کنید، شما می توانید به صورت معدنی این ها را از هم جدا کنید.
• ماهی تابه را آهسته به صورت دورانی حرکت دهید تا آب بالای ماسه قرار بگیرید.

دانه های سنگین در کف ماهی تابه قرار می گیرند،  و دانه های ریزتر روی آب می ایستند و این گونه بلورها جدا می شوند.

مرکز یادگیری سایت تبیان