بفرمایید شام!

رها که از راه رسید مادرش تندتند مشغول چیدن سفره شد، رها جان زود لباست را عوض کن که شام بخوریم. رها پرسید بابا کی می‌آید، نکند امشب هم اضافه‌کاری دارد؟ مادرش گفت خودت که می‌دانی سرش شلوغ است! آرین با صدای بلندی از اتاقش داد زد، مامان من با دوستام یه چیزی خوردم، واسه من بشقاب نذارید؟!

رها و مادرش دوتایی کنار سفره نشستند و در سکوت شامشان را خوردند. در این چاردیواری، سفره شام بهانه ای برای جمع کردن اعضای خانواده دور هم است که بیشتر وقت ها، اضافه کاری پدر، بی میل بودن آرین یا امتحانات رها جمع چهار نفره را دو نفره یا تک نفره می کند.

خیلی ها فراموش کرده اند که قدیم ترها سفره شام، بهانه ای بود برای این که تمام اعضای خانواده دور هم جمع شوند و از اتفاقات روزشان بگویند، چراغ شب های یک خانه به جمع بودن خانواده روشن است وگرنه یک دقیقه این طرف و آن طرف فرقی نمی کند. قدیم ها تمام شب ها، شب یلدا بود، فقط کمی ساده تر و خودمانی تر.

اقدس رجبی بانوی هشتاد ساله ای است که کلی خاطرات از آن شب ها دارد، خودش می گوید: فصل پاییز که می شد در خانه کرسی برپا می کردیم و شب ها همگی دور کرسی می نشستیم، پدرم برایمان گلستان سعدی و شاهنامه فردوسی می خواند.

او که صاحب 32 نوه و نتیجه است، می گوید: بیشتر شب ها من در خانه تنها هستم، وقتی هم به خانه فرزندانم می روم بندرت پیش می آید همه اعضای خانواده زود به خانه بیایند و با هم شام بخورند، قدیم ها تاریکی هوا نشانه وقت شام بود، و همیشه بین شام و زمان خواب دو سه ساعت وقت بود اصلا کسی نمی توانست با شکم پر بخوابد! فاصله زمانی بین شام و خواب باعث سلامتی جسم است.

دور هم جمع شدن های شبانه یکی از راه های نزدیک تر شدن افراد خانه به همدیگر است، فرصتی برای همصحبتی، شناختن علاقه مندی ها، مشکلات احتمالی پیش آمده، دلبستگی ها”‹ست. بعضی مادران شام را ابزار بعضی اهدافشان می کنند، مثلا طاهره سلطانی می گوید: هر وقت من و همسرم از هم دلخور شویم و من مقصر باشم برای شام چیزی را درست می کنم که همسرم خیلی دوست دارد، میز شام را که می چینم و صدایش می کنم، می فهمد که من آشتی را به قهر ترجیح می دهم، هنگام خوردن شام هم سعی می کنم درباره اتفاق پیش آمده صحبت کنم و اگر اشتباهم باعث ناراحتی اش شده، از دلش در بیاورم.

برای خانواده هایی که صبح زود پدر سرکار می رود و فرزند به مدرسه و احتمالا مادر هم شاغل است، صبحانه یک وعده سرپایی محسوب می شود که بیشتر اوقات میل به خواب صبحگاهی، همان فرصت کوتاه را هم از بین می برد، برای وعده ناهار بندرت افراد خانواده دور هم جمع می شوند، اما وعده شام فرصتی است که اجازه می دهد اعضای خانواده با هم ارتباط چشمی داشته باشند و حرف بزنند، والدین هوشمند، تمام تلاششان را به کار می گیرد که از این ساعت بهترین استفاده را ببرند، از اتفاقات روز صحبت کنند، از برنامه فردا بگویند، یک قرار مهمانی یا گردش برای آخر هفته بگذارند و خلاصه اجازه ندهند مشغله این دوران آنها را با هم غریبه کند. ضمن این که کودکان آداب غذا خوردن را هم در همین وعده های غذایی و با دیدن والدینشان یاد می گیرند.

در میان این همه تعریف که از بزرگ ترها شنیدم، علی شانزده ساله با دلخوری می گوید: ترجیح می دهم کمی زودتر یا کمی دیرتر از بقیه شام بخورم؛ حتی روزهای تعطیل هم به اندازه ای می خوابم که صبحانه و ناهارم را یک وعده کنم و آن وعده را هم کمی زودتر از زمان معمول ناهار در اتاقم یا در آشپزخانه بخورم.

وقتی از او می پرسم چرا تنهایی را ترجیح می دهی، پاسخ می دهد: چون پدرم به محض این که مرا می بیند مدام سوال پیچم میکند که از مدرسه چه خبر؟ چرا فلان روز فلان حرف را زدی؟ چرا اینقدر تندتند غذا می خوری؟ و هزار چرای دیگر! برای همین ترجیح می دهم حتی زمان غذا خوردن هم تنها باشم.

چه کنیم که شام، وعده‌ای دلچسب باشد؟

اگر تمام اعضای خانواده، برای وعده شام ارزشی به اندازه یکی از کارهای روزمره شان قائل شوند، آن وقت شاهد تغییری بزرگ در روابط و احساساتشان نسبت به یکدیگر خواهند بود. بنابراین سعی کنید قانون حضور در وعده شام را جدی بگیرید، یعنی در یک ساعتی که صرف چیدن میز، خوردن غذا و جمع کردن میز می شود، دست از سر اینترنت بردارید، تلفن همراه را پاسخ ندهید و تا جایی که می توانید تلویزیون را حذف کنید چرا که دیدن یک سریال، جذاب یا غیرجذاب، سبب می شود چشم ها به تلویزیون دوخته شود، پس دیگر ارتباط چشمی بین اعضای خانواده از بین می رود، حواس ها هم از اتفاقات امروز یا برنامه فردا، معطوف به سریال شده است پس چیزی برای گفتن وجود نخواهد داشت، ما می خواهیم از شام بیش از یک سیر شدن ساده بهره ببریم، پس عناصر مزاحم را حذف کنید.

هنگام غذا، فرصت مناسبی برای انتقاد از فرزندان نیست یعنی اگر مجبورید ساعات طولانی در خارج از منزل باشید و فرصت تربیت فرزندانتان کوتاه است، وعده شام را برای جبران این کوتاهی زمان انتخاب نکنید. غذا باید در محیطی گرم و صمیمانه تناول شود، فرزندان نباید از همین حضور یکی دو ساعته شبانگاهی فرار کنند و از ترس نصیحت های بجا اما بی موقع والدین از بودن با آنها محروم شوند.

گاهی هم به غذاها تنوع دهید، برای این کار بهتر است شب قبل با اعضای خانواده صحبت کنید و بپرسید که آیا دوست دارند فردا طعم جدیدی را امتحان کنند، ممکن است این طعم جدید خیلی خوب باشد یا شاید چندان باب میل نشود اما به تجربه اش می ارزد. بد نیست گاهی هم از بیرون غذا بگیرید، البته توصیه می شود به جای این که پیک موتوری رستوران ها را دچار زحمت کنید، خودتان زحمت بکشید و به رستوران بروید و در واقع شام را بهانه ای برای یک گردش شبانه کنید از همه اعضای خانواده نظرسنجی کنید، که غذای ایرانی دوست دارند یا فست فود. اگر آرا برابر بود با قرعه کشی یکی را انتخاب کنید، تا کسی گمان نکند، انتخابش مهم نبوده است. فرزندان در گردش های این چنینی یاد می گیرند، چگونه روابط اجتماعی برقرار کنند و آداب اجتماعی را می آموزند.

وقتی یک دقیقه بیشتر با هم بودن، رسمی چون شب یلدا را ساخته است، پس باید قدر این شب های بلند را دانست، نه این که همه توان و تمرکز و انرژی را صرف یک شب به نام یلدا کرد و باقی شب ها را غافل ماند.

منبع:جام جم سرا

مطالب مرتبط :

خانه‌تان را دوباره بسازید

قیمت دلار یا قیمت خوشبختی

کمپین زندگی در خاموشی

از آرامش تا آسایش با یک دیدار ساده