بررسی نقش والدین درپیشرفت تحصیلی دانش آموزان

بچه هایمان را باور کنیم

یکی ازجامع ترین تحقیقات حاکی از این است که بیش از 86 درصد از دانش آموزان به ویژه درمقطع دبستان و راهنمایی برای انجام تکالیف خود و موفقیت های مطالعه ازوالدین کمک می گیرند. مشخص شده، دانش آموزان بیشترین درخواست کمک را درسنین 9 تا 12 سال دارند.

66 درصداز والدین در این مرحله به فرزندان دانش اموزخود کمک می کنند و 59 درصد آن ها چند بار در هفته و هربار دست کم یک ساعت برای این کار زمان می گذراند.

بررسی ها نشان می دهد در مقطع راهنمایی هفته ای 3 ساعت برای کمک به انجام تکالیف دانش آموزان توسط والدین کافی است. گفتنی است همکاری والدین درکمک به انجام تکالیف و  مطالعه دانش آموزان لزوما به معنای موفقیت آن ها درتحصیل نیست.

پس بهتراست ازوقتی که دانش آموزان به سن 9 سال می رسند و هنوز به دبستان می روند والدین آن ها را به مطالعه و پیشرفت های تحصیلی علاقه مند کنند و به تدریج مسولیت های درسی را به عهده خودشان بگذارند تا این که پا به پای آن ها و درکنارشان درس ها را مرور و تمرین حل کنند.

آموزش مهارت های تقویت فکر و حافظه و مدیریت زمان نیز نقش قابل توجهی دراین میان ایفا می کند، زیرا درحال حاضر حجم مطالب و تکالیف افزایش یافته وچنانچه بتوان به دانش آموز یاد داد که چگونه زمان بندی کند تا به تکالیف خود برسد و درضمن با علاقه مطالعه کند نتایج به مراتب مطلوب ترخواهد بود.

اما بسیاری از والدین خواهان این هستند که بدانند چگونه می توانند موثرترین نقش را در این کار داشته باشند تا دانش آموزانشان موفق ترباشند. در این خصوص می توان به چندمورد اشاره کرد ازجمله این که:

• به جای این که شما برای فرزندتان مطالبی رابخوانید و او گوش کند بهتراست جایتان راعوض کنید.

دانش آموزانی که درمنزل وبرای والدین به خواندن کتاب، مجله، روزنامه و... می پردازند درمدرسه عملکرد بهتری دارند.

• وقتی دانش آموز مطلبی رابرایتان می خواند درباره چگونگی و مفاهیم آن با وی گفتگو کنید تا درک مطلب وتفکر اونیز تقویت شود.

• ازتلویزیون به نحو احسن استفاده کنید. بررسی ها نشان می دهد کارایی دانش آموزانی که هرروز به مدت چند ساعت متوالی پای تلویزیون می نشینند به مراتب کمتر ازافرادی است که در نهایت روزی 2 ساعت تلویزیون می بینند. پس برنامه ریزی صحیحی برای تماشای تلویزیون داشته باشند، درضمن انتخاب برنامه ها و محتوای آنها نیزباید به دقت وبا نظارت شما انجام شود.

• برای کمک به فرزندان دانش آموزتان یک برنامه ریزی درسی منظم داشته باشید تا هر روز سرساعات مشخص به انجام تکالیف خاص بپردازد و شما نیزطبق برنامه معین شده در زمان های مشخص به اوکمک می کنید نه این که مرتکب و در هر درسی شما را صدا بزند تا کنارش باشید و با او درس ها را مرور کنید. برای مثال هفته ای 3 روزسریک ساعت معین به اوکمک کنید.

• با مدرسه و معلمان درتماس باشید. منتظرنباشید تا از طرف مدرسه برای شرکت دریک جلسه خاص دعوت شوید. با معلمان در تماس باشید تا بدانید فرزندتان در چه دروسی قوی تر و در کدام دروس ضعیف تراست که در برنامه ریزی های منزل وقت بیشتری را برای ازمیان بردن نقاط ضعف اختصاص دهید.

• زمانی را برای گفتگو ونه سوال وجواب های گزارشی وخسته کننده با دانش آموز اختصاص دهید. براساس آماربیش از72 درصد ازدانش آموزان تمایل دارند درباره مسایل مختلف که بعضی نیز لزوما درسی نیستند و شاید محیطی و ارتباطی باشند با والدین صحبت کنند، البته درشرایطی آرام ودوستانه نه این که دایم مورد انتقاد واقع شوند. همین مساله می تواند موجب صمیمیت بیشتر دانش آموزان با والدین شده و انگیزه آنها را به تحصیل افزایش دهد.

• برای کمک به تحصیل فرزندانتان باید ازشیوه های معلمان درکلاس نیز آگاه باشید تا هماهنگ با آن عمل کنید. درغیراین صورت ممکن است اقدام به شیوه خودتان موجب بروز اختلاف وسردرگمی در روش های مدرسه شود.

• دردسترس باشید، اما درهنگام لزوم عمل کنید. گاهی متاسفانه برخی والدین به دلیل توجه بیش ازحد به دانش آموزان مرتب هنگام درس خواندن به اوسر می زنند و از او می پرسند صفحه چندم است و اوضاع چگونه پیش می رود و تمرکز او را برهم می زنند. کارشناسان توصیه می کنند که والدین دردسترس و درصورت امکان درمنزل باشند، اما مشغول کارهای خود باشند تا دانش آموز نیز درآرامش به درس های خودبرسد.

• می توانید از منابع جالب و سرگرم کننده غیردرسی برای کمک به فرزند دانش آموزتان کمک بگیرید.

درعین حال نکاتی هم هست که والدین هنگام برنامه ریزی درسی برای فرزندان خود مدنظر داشته باشند تا نتیجه بهتری به دست آید:

شیوه های دیگر

والدین باید شیوه های مناسبی رابرای برخورد با فرزندان پیش بگیرند و آن ها را از آغاز سال تحصیلی رعایت کنند. یکی از این موارد ملاک قرارندادن نمرات برای قضاوت درمورد دانش آموزان است. آرامش، لازمه مطالعه موفق برای دانش آموزان است و چنانچه نمره ملاک ارزیابی این مطالعه باشد به جای آرامش موجب اضطراب می شود.

چنانچه والدین از دانش آموزان بخواهند که به طور دایم مشغول درس خواندن باشند و نمرات عالی بگیرند آرامش را که لازمه مطالعه موفق است از فرزندانشان خواهند گرفت.

وقتی والدین مرتب نگران افزایش یا کاهش نمرات فرزنان دانش آموزان خود باشند این نگرانی را به طور غیر مستقیم به فرزندان نیز انتقال داده و فرزندان هنگام درس خواندن نیز به جای این که با آسودگی خیال به تمرکز روی مطالب درسی بپردازند نگران چگونگی سوالات بوده و به نوعی دچار اضطراب و تشویش خواهند شد.

آن ها نگران شیوه پاسخگویی به پرسش ها، کمبود وقت و نرسیدن به موقع به کلاس خواهند شد. از طرفی نگران این مورد می شوند که اگرنتوانند نمرات خوبی کسب کنند چه عواقبی درانتظارشان خواهد بود.

درعین حال این نگرانی ها علاوه براین که کارایی ذهنی را کاهش می دهند موجب بروز اختلالات رفتاری و ایجاد تنش در روابط والدین وفرزندان هم می شود.

بنابراین بهتراست والدین شیوه متعادل و منعطف تری را از آغاز سال تحصیلی پیش بگیرند تا فرزندان به موقع تشویق شده و انگیزه بیشتری برای مطالعه داشته باشند.

زمان یادگیری را محدود نکنیم 

تحقیقات جدید حاکی از فعالیت های شبانه مغز است و بر همین اساس کارشناسان اعلام کرده اند که هنگام شب زمان خوبی برای یاگیری و مطالعه است. این یافته نشان می دهد برخلاف تصور عموم مبنی بر مطالعه است.

این یافته نشان می دهد برخلاف تصور عموم مبنی بر مطالعه و آموزش مفید در روز، شب نیز زمان خوبی برای به کارگیری امواج مغز در جهت یادگیری مطالب است. حتی برخی افراد معتقدند مغزانسان شب هنگام بهتر مسایل را فرا می گیرد.

دانشمندان با استفاده ازیک مغز مغناطیسی شبیه سازی شده و نیز کورتکس مصنوعی مغز موفق به اثبات این فرضیه علمی شدند.

محققان اعلام کردند زمانی که فرد بیدارمی شود، هورمونی ترشح می شود و فرآیند یادگیری شکل دیگری به خود می گیرد. به شکلی که ممکن است تا یکی دوساعت بعد تمام مطالب فراگرفته شده از شکل منسجم خود خارج شوند.

اما در شب، مغز از هجوم انواع افکار مزاحم درامان است و روند یادگیری به سبب همین موضوع بیشتر می شود. به همین دلیل بسیاری افرادمعترفند که درشب بهتر از روز یاد می گیرند، زیرا فکرشان پاک تر و آماده تراست و تمرکز بیشتری دارد.

گاهی اوقات والدین دانش آموزان را صبح زود برای مطالعه بیدارمی کنند یا ساعاتی ازروز که دانش آموزخسته است و نیاز به استراحت فکری دارد برای مطالعه و انجام تکالیف او در نظر می گیرند و او را اجبار به مطالعه در این زمان می کنند که چنانچه این زمان تناسبی با وضعیت فکری و یادگیری دانش آموز نداشته باشد نه تنها موثر نیست، بلکه خستگی فکری و روحی او را نیز مضاعف خواهد کرد.

پس بهتر است به دانش آموزان کمک کنیم که زمان موثر برای مطالعه و یادگیری شان را به بهترین شکل پیدا کنند ودرآن زمان به این کاربپردازند.

علاقه ازنوع بی قید وشرط

یکی ازمواردی که مانند بنزین برای حرکت موتوردانش آموز موثراست باوراوتوسط والدین است. علاقه بی قید و شرط به دانش آموز کمک قابل ملاحظه ای به تصوری که اوازخود دارد خواهد کرد.

دانش آموزانی که والدینشان با تغییر یک نمره بالاتر یا پایین تررفتاری متغییر دارند. دچار تزلزل شخصیت شده و گمان می کنند این نمره است که موجب مقبولیتشان می شود نه خود آنها؛ اما وقتی او را با هرشرایطی باورکنید و در برطرف ساختن نقاط ضعف و کاستی ها او را مورد حمایت قرار دهید انگیزه بیشتری برای پیشرفت داشته و خودش سعی می کند شما را خوشحال کند.

در چنین شرایطی تصویر ذهنی او از خود مثبت بوده و موفقیت بیشتری برای خود متصور وقابل دسترس می بیند تا شکست و همین مساله نقش قابل ملاحظه ای در رفتار و افکارش خواهد داشت.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تجمیع: نسیم گوهری - تنظیم: یگانه داودی