تبیان، دستیار زندگی
به کارگیری اسباب بازی ها، کودکان را در نمایاندن اضطراب، ترس، خیالات و احساس گناه خویش توانا می سازد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هر بازی که تو بگی


به کارگیری اسباب بازی ها، کودکان را در نمایاندن اضطراب، ترس، خیالات و احساس گناه خویش توانا می سازد.

بازی کودکان

در قسمت اول به اهمیت بازی در کودکان پرداختیم و سپس به تعریف بازی درمانی، حال ببینیم که بازی درمانی چگونه انجام می شود و برای چه کودکانی مورد استفاده قرار می گیرد.

شیوه‌های پیچیده گوناگونی در بازی درمانی وجود دارد،ولی همه آن‌ها را می‌توان به دو طبقه اصلی تقسیم کرد:

1- تشخیصی،که در آن رفتار کودک در یک موقعیت بازی، الگوهایی را که حاکی از مشکلات هیجانی و اجتماعی-تعاملی ویژه‌است آشکار می‌کند.

2- درمانی، که در آن محیط بازی شرایطی را فراهم می‌آورد که هیجان‌ها و احساس‌های سرکوفته، امکان بیان آزادانه را پیدا می‌کنند.

بازی درمانی رویکردی بر اساس گمان، کوشش و خطا نیست. پژوهش های بسیاری در ارتباط با این روش درمانی انجام شده و نشان داده اند که این روش به کودك کمک می کند تا بتواند بر مشکلاتش چیره شود.

بازی درمانی رویکردی درمانی است که برای گستره وسیعی از کودکان، مورد بهره برداری قرار می گیرد. از آن جمله: کودکان طرد شده و مورد غفلت واقع شده، کودکانی که مورد آزار قرار می گیرند،کودکان پرخاشگر، کودکان اوتیستیک، کودکان دارای وابستگی، کودکانی که بیماری های مزمن دارند، کودکانی که قربانی آتش سوزی ها و سوختگی ها می شوند، کودکانی که مشکلات جسمی و ناشنوایی دارند، کودکان اسکیزوفرنیک، کودکان دارای آشفتگی هیجانی، کودکان با اختلال های خوردن، کودکانی که اختلال های ترس و اضطراب دارند، کودکان غمگین و سوگوار، کودکان بستری در بیمارستان ها، کودکان دارای ناتوانی های یادگیری، کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان با مشکلات خواندن، کودکان با خاموشی انتخابی، کودکان با اعتماد به نفس پایین، کودکان با ناسازگاری اجتماعی، کودکان دارای دشواری های گفتاری، کودکان گوشه گیر و کودکان آسیب دیده.

به این دلیل که رشد زبانی کودکان دیرتر از رشد شناختی آ نها انجام می پذیرد، راه ارتباطی آنان با محیط پیرامونی خویش، تنها بازی است. در بازی درمانی، اسباب بازی ها به سان واژه های کودکان هستند، بازی درمانی مانند روان درمانی و مشاوره برای بزرگسالان است.

کار کردن بر روی آستانه تحمل کودکان، مشکل بازداری، کنترل جسمانی و حل مساله به وسیله تولید ایده و راه حل و همچنین توجه به پیامدها و پیشامدها نیز از راه‌های تنظیم پرخاشگری شناختی در کودکان است

تجربیات عمده هیجانی می تواند در نهایت امنیت و آرامش از راه نمادهای خیالی و اسباب بازی ها بیان شود. به کارگیری اسباب بازی ها، کودکان را در نمایاندن اضطراب، ترس، خیالات و احساس گناه خویش توانا می سازد. در این فرایند (بازی درمانی)، کودك، احساسات خود را آزادانه ابراز می کند، چرا که این روش کودکان را از خودشان، تجربیات و پیشامدهای روزمره شان جدا می کند. کودکان خود را در بازی نشان می دهند و می آموزند که چگونه با موقعیت های گوناگون روبرو شوند.

هم چنین این روش در مورد کودکان سه تا هشت سالی به کار می رود که مشکلات خانوادگی (مانند طلاق والدین) دارند، ناخن می جوند، دچار شب ادراری اند، اختلال رفتاری دارند، بیش فعالند، در روابط گروهی موفق نیستند و یا قربانی سوء استفاده از کودکان شده اند.

این نوع درمان در مورد تعلیم و تربیت کودکان استثنایی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

درمانگرانی که از بازی درمانی استفاده می کنند، معتقدند این روش به کودک اجازه می دهد جهان را در مقیاسی کوچک تر با دستان خود بسازد و تحت نفوذ خود درآورد، کاری که در محیط پیرامون هر روز کودک امکان پذیر نیست.

به عنوان مثال، اگر کودك، پرخاشگر باشد، پرخاشگری خود را از راه یورش به درمان گر یا تیر اندازی با اسلحه اسباب بازی خود و گاه رفتارهایی از این دست نشان دهد.

بازی کودکان

در این فرایند می توان به کودك آموخت که بر خشم خود چیره شود. بدون بهره گرفتن از اسباب بازی ها، درمان گر می تواند تنها با کودك درباره ی رفتارهای پرخاشگرانه ای که او در روز یا هفته قبل انجام داده است سخن بگوید..

کار کردن بر روی آستانه تحمل کودکان، مشکل بازداری، کنترل جسمانی و حل مساله به وسیله تولید ایده و راه حل و همچنین توجه به پیامدها و پیشامدها نیز از راه‌های تنظیم پرخاشگری شناختی در کودکان است.

راهبردهای کلامی مختصر که کودکان با تکرار آن به کنترل جسمانی و بازداری برسند و همچنین مشغول کردن دستان کودکان در هنگام عصبانیت از راهکارهای تنظیم پرخاشگری در کودکان است.

برای هر جلسه درمان یکسری اسباب‌بازی از قبل تهیه می‌شود و در نظر گرفته می‌شود که عمدتاً شامل نوزاد عروسکی، بطری شیر نوزاد، مداد رنگی، سربازان عروسکی، تفنگ عروسکی، تعدادی عروسکهای کاغذی که بیانگر اعضای خانواده باشد،‌ خانه عروسکی، خمیرهای بازی و توپ است که در اختیار بچه‌ها قرار داده می‌شود و می‌گوییم: ((هر بازی که دوست داری انجام بده))

کارشناس بازی‌درمانی چه می‌کند؟

کارشناسان بازی درمانی، در زمینه‌های متفاوت رشد و وابستگی کودک آموزش های جامعی دیده اند. آن ها یاد گرفته اند که چگونه از بازی به عنوان وسیله ای برای درک کودک و برقراری ارتباط با او در زمینه ی احساسات، افکار و رفتارش استفاده کنند.

آن ها نخست با دقت به نگرانی‌های شما در مورد کودک تان و خانواده گوش می سپارند. سپس با مراجعه به تجربه های خود، تنش‌های موجود در خانواده را درمی یابند و آن گاه به کودک کمک می کنند تا  به درک درستی از آن ها دست یابد. ممکن است کارشناسان نیاز داشته باشند، اطلاعات بیشتری از مدرسه یا دیگر شخصیت‌های بزرگسال پیرامون کودک به دست آورند. توانایی‌ها و نقاط ضعف کودک تان از سوی این کارشناسان ارزیابی می‌شود.

کارشناس بازی‌درمانی به شما خواهد گفت که به کودک تان درباره ی بازی درمانی چه بگویید و چگونه به پرسش های او پاسخ دهید.

آن ها ممکن است به شکل انفرادی یا با همکاری مجموعه‌ای از کارشناسان به درمان بپردازند و امکان دارد به شما پیشنهاد کنند برای بخش هایی از روند درمان به کارشناسان دیگری مراجعه کنید. این بخش حتی ممکن است کارشناسی برای پشتیبانی از والدین را نیز شامل شود. گاهی‌، کارشناسان بازی درمانی در اتاق بازی کودک و در حضور او با والدین به گفت و گو می پردازند. بعضی ازکارشناسان بازی درمانی که آموزش‌های ویژه‌ای دریافت کرده‌اند، ممکن است به آموزش والدین بپردازند تا با به کارگیری روش های کودک محور، رابطه ای بهتر با کودک خود برقرار کنند.

فرآوری: زینب عشقی

بخش خانواده ایرانی تبیان


با نگاهی به نشریه شادکامی شماره99

مطالب مرتبط:

کودکان و علاقه به کلکسیون

برایش خاطره بسازید

بازی، یک تیر و دو نشان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.