راهکاری برای رسیدن به مقام ابرار
«الهى پیشانى بر خاک نهادن آسان است دل از خاک برداشتن دشوار است.»[1]
یکی از مقامات معنوی که نصیب انسان‌های خاص می‌گردد رسیدن به مقام ابرار است و حق‌تعالی در سوره انسان، که نام دیگرش سوره ابرار است[2]، در رابطه با پاداشی که در قیامت نصیب آنها می گردد، می‌فرماید: «إِنَّ الْأَبْرارَ یشْرَبُونَ مِنْ کأْسٍ کانَ مِزاجُها کافُوراً * عَیناً یشْرَبُ بِها عِبادُ اللَّهِ یفَجِّرُونَها تَفْجِیرا»،[الانسان،5،6]؛ «همانا ابرار همواره از جامى مىنوشند که نوشیدنىاش آمیخته به کافور [آن ماده سرد، سپید و معطر] است. آن جام از چشمهاى است‌که همواره بندگان خدا از آن مىنوشند و آن را به دلخواهشان هرگونه که بخواهند جارى مىنمایند».
و در آیه دیگر می‌فرماید: «إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِی نَعِیمٍ* عَلَى الْأَرائِک ینْظُرُونَ*تَعْرِفُ فِی وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِیمِ* یسْقَوْنَ مِنْ رَحِیقٍ مَخْتُومٍ* خِتامُهُ مِسْک وَ فِی ذلِک فَلْیتَنافَسِ الْمُتَنافِسُونَ* وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِیمٍ * عَیناً یشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُون»[المطففین، 22،28]؛ «محققا ابرار غرق در نعمتند، بر اریکهها تکیه زده تماشا مىکنند، در سیمایشان طراوت تنعم مشاهده مىشود، از شراب بىغش و صافى به ایشان مىنوشانند، شرابى که مهر و مومش مشک است و شایسته است که مردم نسبت به چنین زندگى مسابقه بگذارند، شرابى که ممزوج با چشمه تسنیم است، منظور چشمهاى است خاص مقربین که جز از آن نمىنوشند».
و ابرار شرابی می‌نوشند: «سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُورا»،[الانسان،21]؛ «و پروردگارشان از شرابى پاکیزه سیرابشان سازد» که ربّ ُالابرار ساقی ابرار است.[3] و امام صادق علیه السلام در بیانی فرمودند: «این شراب، ابرار را از هر چه غیر خداست پاک می‌کند.»[4]
حال سوال این است که چه باید بکنیم تا به مقام ابرار برسیم؟
شرط رسیدن به مقام ابرار، انفاق است، آن هم انقاق دوست داشتنیها و اموری که مورد علاقه ماست، نه انفاق زوائد و ضایعات زندگی که گاهی استفاده از آن ملال آور خواهد بود، و حق‌تعالی در این زمینه می‌فرماید: «لنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلیم»[آل عمران،92]؛ «شما هرگز به مقام ابرار و خاصان خدا نخواهید رسید مگر از آنچه دوست مىدارید و محبوب شماست در راه خدا انفاق کنید، و آنچه انفاق کنید خدا بر آن آگاه است.»
و اگر می‌بینیم که آیات سوره انسان، در شأن حضرت علی و حضرت زهرا و امام حسن و امام حسین علیهم السّلام نازل می‌شود، به خاطر این است‌که آنها مصداق بارز ابرار هستند، چون در طی آن سه روز، به خاطر نذر ی که کرده بودند و روزه گرفتند، موقع افطار، غذای خود را با علاقه و نیازی که به آن داشتند، انفاق نمودند و به نیازمندان دادند: «وَ یطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یتیماً وَ أَسیرا»[الانسان،8]؛ «و غذاى (خود) را با این‌که به آن علاقه (و نیاز) دارند به مسکین و یتیم و اسیر مى دهند.»
ابرار کسانی هستند که فیش عمره خود و خانواده خویش را با تمام علاقه و اشتیاق برای زیارت خانه خدا و سال‌ها چشم انتظاری و در نوبت بودن، با طیب نفس و رضایت کامل می دهند و صرف خرید جهیزیه برای آن دختری می‌نمایند که به خاطر نداشتن وضعیت مالی مناسب خانواده، هنوز به خانه بخت نرفته، و یا پول رهن خانه جوانی را فراهم می‌کنند، تا هر چه زودتر دست همسرش را بگیرد و زندگی‌اش را شروع نماید.
ابرار افرادی می‌باشند که مال مورد علاقه خود را که با زحمت و خون جگر به دست آورده‌اند، صرف آزادی آن زندانی‌ای بکنند که به خاطر فراهم نکردن پول دیه در زندان به سر می‌برد و با این عمل او را به آغوش گرم خانواده، بر می‌گردانند، تا از تزلزل بنیان خانواده‌اش جلوگیری شود.
مصداق بارز و اتمّ ابرار، شهدا می‌باشند، چون جان خویش، که محبوب‌ترین امر برای هر کسی می‌باشد را در راه حق‌تعالی انفاق نمودند.
ابرار، پدران و مادران شهدا هستند که میوه و ثمره جانشان را با شدت علاقه‌ای که نسبت به آنها داشتند در راه خدا قربانی نمودند.
بنابراین اگر می‌خواهیم جزو ابرار که یکی از مقامات معنوی است قرار بگیریم باید امور مورد علاقه و محبوب خود از مال، آبرو، قدرت و جان خویش را در راه خدا انفاق نماییم.
پی نوشت ها:
[1]. علامه حسن زاده آملی،الهی نامه،ص 18
[2]. ترجمه تفسیر جوامع الجامع،ج6،ص
[3]. علامه حسن زاده آملی، مجموعه مقالات،ص199
[4].منهاج النجاح،فی ترجمة مفتاح الفلاح،ص 84
بخش قرآن تبیان
منبع: سایت رهروان ولایت
مطالب مرتبط
انفاق های سوزنده و نابود کننده
