چرا والیبال ایران بین ده تیم برتر دنیا قرار ندارد؟
تیم ملی والیبال ایران در دو سال اخیر موفقیتهای بسیاری به دست آورده است. با این حال هنوز نتوانسته در بین ده تیم برتر جهان قرار گیرد.
درخشش شاگردان ولاسکو در عرصههای بینالمللی تا اندازهای چشمگیر بوده که سایت فدراسیون جهانی والیبال در گزارش خود از قرعه کشی رقابتهای لیگ جهانی سال 2014 مینویسد:
«در گروه A رقابتها دو تیم پرافتخار لیگ جهانی یعنی برزیل با 9 قهرمانی و ایتالیا با هشت قهرمانی حضور دارند. دیگر تیم این دسته لهستان قهرمان لیگ جهانی در سال 2012 و ایرانی که سرعت پیشرفتش بسیار زیاد بوده است.»
شاید این نوشته به تنهایی حقانیت ایران را برای قرار گرفتن در جمع تیمهای برتر جهان ثابت کند، اما سوال اینجاست چرا با این که ملی پوشان ایران بارها تیمهایی مانند ایتالیا، کوبا و صربستان را شکست دادهاند و طلسم پیروزی مقابل تیمهایی مانند آمریکا، لهستان و آلمان که همگی رتبه یک رقمی دارند را شکستهاند نباید جایی در میان ده تیم برتر دنیا داشته باشند؟
تیم ها چگونه امتیاز میگیرند؟
در رده بندی فدراسیون جهانی والیبال بر خلاف بسیاری از رشته های توپی، پیروزی در یک دیدار خاص امتیازی ندارد. یعنی علاوه بر این که بازی های دوستانه هیچ تاثیری در افزایش رنکینگ ندارد، بلکه پیروزی در یک دیدار رسمی نیز امتیازی برای تیم برنده ندارد. به این معنی که یک تیم حتی اگر در لیگ جهانی، المپیک، جام جهانی یا سایر رویدادهای معتبر و رسمی این رشته مقابل حریف به برتری برسد امتیازی کسب نمی کند و در پایان مسابقات رده بندی این تیمها هستند که باعث صعود در رنکینگ خواهد شد.
البته این به این معنی نیست که به دست آوردن پیروزی در لیگ جهانی بیتاثیر است. چرا که رتبه نهایی تیم ها در نهایت به تعداد برد و باختهای آنها بستگی دارد، اما این که صرفا پیروزی در یک مسابقه خاص امتیازی داشته باشد، این گونه نیست (برخلاف فوتبال). برای مثال ایران در لیگ جهانی والیبال موفق شد در یک دیدار ایتالیا را شکست دهد و در یک دیدار هم مغلوب شد، اما با وجود این که پیروزی ایران سه امتیازی بود (3-1) و برد ایتالیا دو امیتازی (3-2)، ایران در پایان رقابتها با قرار گرفتن در جایگاه نهم 10 امتیاز به دست آورد و ایتالیا با ایستادن بر سکوی سوم 40 امتیاز!
کدام تورنمنتها در رنکینگ تاثیرگذارند؟
در طول یک سال تورنمتهای زیادی در سطح دنیا برگزار میشوند، اما حتی تعدادی از آنهایی که از سوی FIVB رسمیت دارند، در رده بندی جهانی بیتاثیرند. مثلا رقابتهای جام بین قارهای چندی پیش با حضور شش تیم در ژاپن برگزار شد و ایران با 3 پیروزی مقابل ایتالیا، آمریکا و ژاپن و دو شکست مقابل روسیه و برزیل چهارم شد، اما در این تورنمنت هیچ امتیازی به حساب ایران (و نه هیچ تیم دیگری) واریز نشد. در ادامه تورنمنتهای معتبر FIVB از نظر تاثیر بر امتیاز بندی تیمها را بررسی خواهیم کرد.
1- المپیک: معتبرترین رقابت والیبال از نظر اعتباری شاید لیگ جهانی باشد، اما بیشترین امتیاز به قهرمان المپیک داده میشود. رقابتهای المپیک به دلیل این که زیرنظر IOC برگزار میشود فرمت یکسانی دارد و تعداد تیم ها و نحوه برگزاری آن به ندرت تغییر می کند. تیم قهرمان المپیک 100 امتیاز به دست می آورد (بیشتر از کل امتیازات فعلی ایران!). تیم های دوم، سوم و چهارم نیز 90، 80 و 70 امتیاز کسب می کنند، اما چون رقابتها به شکل حذفی است، چهار تیمی که در مرحله یک چهارم نهایی حذف شدهاند همگی پنجم به شمار میروند و 50 امتیاز کسب میکنند. تیم هایی که نتوانسته به المپیک راه پیدا کنند اما در مراحل پلی آف حضور داشتهاند نیز امتیازی هر چند بسیار اندک کسب می کنند. المپیک هر چهارسال یک بار برگزار می شود.
2- قهرمانی جهان: این رقابت ها هر چهار سال یک بار با حضور 24 تیم برگزار می شود و چهار تیم برتر همانند المپیک 100 ، 90، 80 و 70 امتیاز کسب می کنند، اما نحوه امتیازدهی به تیمهای بعدی با المپیک فرق می کند.
3- جام جهانی: این رویداد نیز همانند دو تورنمنت قبلی هر چهار سال یک بار برگزار می شود و از نظر امتیازی ارزش مشابهی با المپیک دارد. با این تفاوت که امتیاز تیم های پنجم تا هشتم با هم فرق دارد و چهار تیم نهم تا دوازدهم هستند که مشترکاً 5 امتیاز کسب میکنند.
4- لیگ جهانی: این رویداد شاید از نظر اعتبار در سطح بالایی قرار داشته باشد، اما به نسبت سه تورنمنت قبلی ارزش کمتری دارد و تیم قهرمان 50 امتیاز می گیرد که به نظر منطقی نیز می رسد. چرا که سطح کیفی رقابت های لیگ جهانی در دو سال اخیر با توجه به زیاد شدن تیم ها کاسته شده است. ضمن این که در مرحله فینال رقابت ها تیم میزبان حضور دارد؛ تیمی که شاید از نظر فنی لیاقتش را نداشته باشد. همچنین فرمت خاص رقابتها که این سالها زیاد دستخوش تغییر شده میتواند شرایطی را رقم بزند که مانند آخرین سال برگزاری رقابت ها تیمی مانند کانادا از دسته پایین تر در فینال حضور داشته باشد و در پایان امتیازات زیادی کسب کند.
5- رقابتهای قارهای: کم ارزشترین رقابتها از نظر FIVB رقابت های قاره ای است که تیم قهرمان تنها 30 امتیاز کسب می کند.
بخش ورزشی تبیان
منبع: ایسنا