یک اتفاق بی‌نظیر در تهران
پرنده‌های مهاجر و پرواز آن‌ها بر فراز آب‌ها، تصویری است که تهرانی‌ها معمولاً در فیلم‌ها و عکس‌ها دیده‌اند، اما امسال این تصویرها واقعی شده‌اند و اهالی پایتخت می‌توانند از نزدیک، پرندگان مهاجری را ببینند که به هوای دریاچه چیتگر، به تهران راه پیدا کرده‌اند.
چند روزی است که در منطقه 22 تهران و اطراف دریاچه چیتگر، اهالی برج‌های سر به فلک کشیده حاشیه دریاچه، پرندگان تازه‌وارد را می‌بینند که روی آب پرواز می‌کنند و زندگی چند ماهه‌شان را در این محدوده آغاز کرده‌اند.
چند روز پیش، شهردار منطقه 22، ورود این پرنده‌ها به محدوده دریاچه را تایید کرده و گفته بود: «با بهره‌برداری از حوزه آبگیر دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر)، اکوسیستم جدیدی برای زیست گونه‌های جانوری از جمله پرندگان در محیط شهری فراهم شده و با شروع فصل پاییز و با توجه به مناسب بودن محیط و شرایط زیست مناسب، پرندگان دریایی در دریاچه تجمع کرده‌اند.»
به گفته او، تا کنون حدود 500 پرنده سازگار با زیست در اکوسیستم جدید پایتخت، در این محدوده دیده شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود تعداد آن‌ها بیشتر هم شود.
یکی از نگهبان‌های دریاچه گفته است: «از یک ماه پیش آمده‌اند، اول تعدادشان کم بود، بعد یک‌باره زیاد شدند، خیلی هم با مردم راحت هستند و پفک و نان می‌خورند، گاهی هم دیدم از ماهی‌های ریز توی آب بر می‌دارند، اما چون ماهی‌ها خیلی کم روی سطح آب می‌آیند، به همین خاطر بیشتر از غذایی که مردم برایشان می‌ریزند تغذیه می‌کنند.»
آن طور که یک پرنده‌شناس گفته، این پرنده‌ها، مهاجرانی از اروپای شرقی و شمال سیبری هستند که برای زمستان‌گذرانی، مثل همیشه به ایران آمده‌اند و رهسپار تالاب‌های فارس و خوزستان بودند اما وقتی سر راهشان به جنوب، با دریاچه مواجه شده‌اند، فرود آمده و ماندگار شده‌اند.
روزها که جمعیت و جنب و جوش اطراف دریاچه کمتر است، پرنده‌ها آزادانه پرواز می‌کنند و می‌چرخند، اما عصرها و شب‌ها که مردم برای وقت‌گذرانی دریاچه چیتگر را انتخاب می‌کنند، پرنده‌ها به وسط دریاچه می‌روند و در خشکی‌های جزیره‌ای آن می‌نشینند تا استراحت کنند و دست آدم‌ها هم بهشان نرسد!
محمد توحیدی‌فر (پرنده‌شناس) در این باره می‌گوید: «سال‌های قبل در همین فصل، در تعداد خیلی کم، از این‌گونه پرنده که ما به اسم «کاکایی» آن‌ها را می‌شناسیم، در اطراف کانال رودخانه کن قابل مشاهده بود، اما با راه‌اندازی دریاچه چیتگر و ایجاد این پهنه وسیع آبی به شکل بسیار چشمگیری بر تعداد آن‌ها افزوده شده است. تهران، مسیر مهاجرت این مرغ‌هاست و احتمالاً وقتی از شمال کره زمین به سمت جنوب می‌رفتند، بین راه متوجه این دریاچه شدند و همین جا ساکن شدند.»
پرنده‌ها شاید بمانند
سال گذشته هم این اتفاق افتاده بود، اما کمتر و محدودتر. همان زمان که آبگیری دریاچه، تازه آغاز شده بود، اما هنوز تکمیل نبود. بهمن ماه سال گذشته، مازیار حسینی معاون فنی عمرانی شهرداری تهران گفته بود كه تعدادی پرنده مهاجر وحشی در محوطه دریاچه چیتگر دیده می‌شود که نشان از شکل‌گیری یک اکوسیستم متفاوت در چیتگر برای این پرندگان دارد.
البته تهران در سال‌های گذشته هم گاهی میزبان این پرنده‌ها می‌شد. چند سال پیش خبر حضور پرندگانی به نام‌های «ابیا» و «تاج طلایی» در مناطقی مثل پارک جمشیدیه منتشر شد و بعضی پرندگان هم در مسیر مهاجرتشان چند روزی مهمان تهران می‌شدند، اما حضور گسترده آن‌ها امسال و در کنار دریاچه چیتگر، اتفاق تازه‌ای برای تهرانی‌هاست.
در شرایطی که در چند سال گذشته و با آلودگی شدید هوا، گونه‌های ثبت شده پرنده در شهر تهران، 59 درصد کاهش پیدا کرده و حتی دو سال پیش اعلام شد که کم کم کلاغ‌ها هم در حال مهاجرت از تهران هستند، حضور این پرنده‌های تازه‌وارد در پایتخت، می‌تواند کمی امیدوار کننده باشد.
البته پرنده‌شناسان می‌گویند که ممکن است این پرنده‌ها ماندنی نباشند. توحیدی‌فر می‌گوید: «پیش‌بینی می‌کنم حتی با نوسانات آب و هوایی، تا آخر اسفند اینجا بمانند و اگر مشکل خاصی برایشان پیش نیاید، این دریاچه را به عنوان محل زمستان‌گذر خود انتخاب کنند، این موضوع برای این‌گونه پرنده معمول است و در محیط‌های شهری و ارتباط با انسان‌ها هم تحمل بالایی دارند. اما ارتباط و اعتمادشان به انسان‌ها، تابعی از عدم احساس خطر یا رفتارهای خصمانه‌ای است که می‌بینند، اگر کسی اذیتشان نکند، در آینده هم به انسان‌ها نزدیک می‌شوند و سال‌های آینده هم دوباره به اینجا خواهند آمد، اما اگر اذیت شوند، این‌طور نخواهد بود و ممکن است مسیر مهاجرتشان را عوض کنند.»
مهر
برای بزرگ‌نمایی تصاویر، بر روی آن‌ها کلیک کنید.
