تابلوی ایست برای وایبر و ویچت؟!
بازهم داستان تكراری ورود یك تكنولوژی به كشور و استقبال مردم از آن و اما و اگرهای مسوولان برای كنترل آن و ابهاماتی كه درباره آن وجود دارد. اولین سوالاتی كه پس از آمدن یك تكنولوژی به كشورمان آن هم با مدت‌ها فاصله به ذهن مسوولان خطور می‌كند این است كه این امكان چطور باعث مخدوش كردن حریم خصوصی و خدشه وارد كردن به باورهای اسلامی مردم می‌شود كه البته قطعا این نگاه متاثر از نگاه سیاسی نیز هست.
البته نباید از نظر دور داشت كه مسوولان در نهایت موفق به اقناع عموم برای استفاده از این امكان‌ها نمی‌شوند و مخاطبان این شبكه‌ها به هر طریق موفق به تحقق خواسته خود می‌شوند. این روزها «وایبر»، « ویچت»، «اینستاگرام» و «تانگو» هم به جمع شبكه‌ها و امكانات مجازی مورد علاقه بسیاری پیوسته و همین علاقه باعث شده است كه رییس پلیس امنیت اخلاقی ناجا از نظارت پلیس بر فضای "اینستاگرام" و "ویچت" خبر دهد.
وی تاكید كرده است كه پلیس بر فضاهای مجازی نظارت دارد و نیروی انتظامی در حوزه اینترنت حضور داشته و فضاهایی نظیر فیس‌بوک، اینستاگرام، ویچت و امثال آن تحت نظارت است و طبیعی است پلیس در این فضاها با موارد تخلف برخورد خواهد کرد. پلیس برای حفظ سلامت افراد و جلوگیری از گرفتاری شهروندان در دام فساد و فحشا در این فضا حضور خواهد داشت.
نكته قابل توجه و تامل این است كه اگر حتی جرمی از طریق این شبكه‌ها رخ دهد باید دارای شاكی خصوصی باشد تا مورد رسیدگی قرار گیرد و از آنجایی كه در این فضاها تنها افرادی قادر به ارتباط با یكدیگر هستند كه در لیست تلفن‌های فرد وجود دارند و حتما با او دارای آشنایی هستند پس فرد به صورت خواسته در معرض ارتباط قرار می‌گیرد و اینگونه نیست كه كسی بتواند ناخواسته به حریم خصوصی فرد دیگری ورود پیدا كند. در صورتی كه فردی مورد اغفال قرار گیرد نیز جرم جنبه خصوصی پیدا كرده و باید مطابق مقررات موجود درباره او تصمیم گرفت.
نكته قابل تامل این است كه كلا به جرایم مربوط به چنین فضاهای مجازی به استناد چه قانونی بناست برخورد شود؟ با توجه به اینكه قانونی برای چنین فضاهایی كه به تازگی مورد توجه مخاطب ایرانی قرار گرفته است وجود ندارد بیم برخورد سلیقه‌ای در این زمینه می‌رود یا خیر و آیا اساسا برخورد در مواجه با چنین پدیده‌های نوینی راهكار صحیحی است؟
آسیب‌های «تانگو»، «ویچت» و «وایبر»
آنطور كه كارشناسان می‌گویند در غرب با استفاده از چنین نرم‌افزار‌هایی مانند «تانگو»، «ویچت» و «وایبر» به انسجام خانواده کمک می‌کنند ولی این موضوع با اعتقادات اسلامی و ایرانی همخوانی‌ندارد.
آنها بر این باورند كه غالب محتوا و اطلاعات ارائه شده در فضای مجازی در راستای تقویت هنجارها، ارزش‌ها و فرهنگ‌های مذهبی و ملی حاکم بر جامعه اسلامی نبوده و در برخی مواقع ساختارشکن نیز هستند.
واقعیت این است که تمامی دارندگان تلفن همراه با استفاده از نرم‌افزار تانگو می‌توانند کسانی را که در این مجموعه عضو هستند، جست‌وجو کنند و در اماکن شلوغ تا شعاع حدود 4 کیلومتری و در اماکن دیگر از قبیل حاشیه‌های شهر یا شهرستان‌ها تا شعاع چند 10 کیلومتری، تصاویر کسانی که در این مجموعه عضو هستند را ببینند.
نکته جالب اینجاست که بسیاری از اعضای این مجموعه را دختران و زنانی تشکیل می‌دهند که تصاویر بدون حجاب مناسب خود را در دسترس دیگران قرار داده‌اند و این نرم‌افزار محملی به ظاهر برای دوستیابی است ولی در باطن فروپاشی اخلاقی و بنیاد خانواده را دنبال می‌کند.
نكته قابل تامل این است كه كلا به جرایم مربوط به چنین فضاهای مجازی به استناد چه قانونی بناست برخورد شود؟ با توجه به اینكه قانونی برای چنین فضاهایی كه به تازگی مورد توجه مخاطب ایرانی قرار گرفته است وجود ندارد بیم برخورد سلیقه‌ای در این زمینه می‌رود یا خیر و آیا اساسا برخورد در مواجه با چنین پدیده‌های نوینی راهكار صحیحی است؟
البته نباید از نظر دور داشت كه از آنجاکه این نرم‌افزار از کشورهای غربی پشتیبانی می‌شود بیم آن می‌رود که اطلاعات بسیاری از مردم در اختیار مراکز جاسوسی قرار گرفته و مشکلاتی در آینده برای آنان به وجود آید.
مورد دیگری كه موجبات نگرانی مسوولان و كارشناسان را ایجاد كرده است، تخریب فرهنگ ایرانی با گسترش نرم افزار" تانگو و ویچت" است بنابراین باید هوشیار بود. می‌توان گفت چنین نرم‌افزار‌هایی در صورت استفاده ناصحیح می‌توانند به شکل نامحسوس باعث تغییرات فرهنگ دینی و اجتماعی ما شوند و شاید این یكی از اصلی‌ترین دلایل مخالفت با استفاده بی ضابطه مردم از چنین فضاهایی است.
شبكه‌های جدید اجتماعی ابزارهای نوین جنگ نرم
هریک از ابزارهای فناوری اعم از تلفن همراه و اینترنت یا نرم افزارهای مربوط به این دو اگر بدون فرهنگ‌سازی و مهیا کردن زیرساخت‌‌های فرهنگی وارد جامعه شوند، همراه خود آسیب‌های فراوان خواهند داشت.
امروزه نرم‌افزارهای مرتبط با گوشی‌‌های تلفن همراه مانند "ویچت، تانگو، وایبر و اوو" آسیب‌هایی با خود به همراه دارد که به خصوص برنامه "ویچت" که با همراه داشتن زمینه‌ای اطرافیان را به کاربر معرفی می‌کند، یک آسیب جدی برای نوجوانان و جوانان است. آسیبی كه در صورت برخورد قانون نیز نمی‌توان از وقوعش جلوگیری كرد.
گره‌ای كور در مواجه با فضاهای مجازی جدید
مسوولان كشور وقتی در مقام سخنرانی هستند در فضیلت تقوا، دانش و عزت مردم صحبت می‌کنند اما چطور از ابتدای انقلاب هر پدیده جدیدی که بروز کرد قبل از اینکه در حوزه حاکمیت برای آن تدبیری اندیشیده شود، در حوزه‌های فرهنگ عمومی با مردم به نوعی برخورد شده است که آنها مدبر نیستند. اگر به مردم اعتماد داریم بهتر است راهکار ارائه کنیم تا مردم خودشان مدیریت کنند.
حضور شکلی والدین در فضای مجازی و کنار فرزندان تأثیر و فایده‌ای ندارد و بچه‌ها به سرعت می‌توانند ردپای خود را در فضای مجازی گم کنند ولی اگر فرزندان ما توانمندی استفاده از فضای مجازی را در اختیار داشته باشند و بتواند برای استقلال زودهنگام خود برنامه‌ریزی کند، مساله متفاوت می‌شود. قبل از در اختیار گذاشتن یک امکان، باید فرهنگ استفاده از آن را ایجاد کنیم تا در نهایت به دنبال قانون و راهكار برای برخورد با آن نباشیم.
معصومه نصیری
بخش حقوق تبیان
