صدای بچگی

کدام بچه دهه 60 و 70 است که صداها و نقش های دوست داشتنی کارتون های خارجی را به یاد نداشته باشد و با مرور آنها رجعتی به دنیای پاک کودکی نکند؟

اما چرا بندرت پیش آمده که این بزرگان عرصه دوبله، در انیمیشن های ایرانی صداپیشگی کنند؟ و سوال دوم که در امتداد همین پرسش مطرح می شود این که است چرا به سبک و سیاق هالیوود و سینمای غرب از ستارگان و چهره های مشهور و محبوب سینمایی برای جان بخشی به نقش های فیلم و مجموعه های انیمیشنی وطنی استفاده نمی شود؟ البته با نگاهی اجمالی به تاریخچه و کارنامه هنر پویانمایی در ایران، خیلی سریع به جواب روشن و واضحی می رسیم.

اساسا کشور ما به دلایل مختلف نرم افزاری و سخت افزاری هنوز نتوانسته به بعد صنعتی انیمیشن توجهی جدی داشته باشد و تنها موفقیت های داخلی و خارجی انیمیشن ما به ساخت آثاری کوتاه و خلاقانه منحصر و محدود شده است. بسیاری از فیلم ها و سریال های انیمیشنی ما هنوز برای رفع تکلیف و نفس ساخته شدن تولید می شوند و به نظر هیچ برنامه و راهکار مشخصی برای جذب مخاطبان در مقیاسی وسیع ندارند. برای همین تولیدات ما در زمینه ساخت فیلم و سریال انیمیشنی هنوز به اندازه و مهم تر از آن به کیفیتی نیست که اصلا امکان دعوت از صداپیشگان قهار و توانای عرصه دوبلاژ کارتون فراهم باشد، چه رسد به این که سازندگان اثر بخواهند از ستاره های تلویزیون و سینما برای تیپ گویی در نقش ها استفاده کنند.

جدا از این به جز تعداد محدودی، عمده ستارگان سینمای ما اهل چالش و خطرپذیری نیستند و برای این که حاضر به پذیرش گویندگی در انیمیشن ها شوند محاسبه های مختلفی را لحاظ می کنند. از سوی دیگر کسانی هم هستند که حاضرند با مزد و منت کمتری این تجربه دلپذیر را انجام دهند و صدای ستاره وارشان را دراختیار اثری تولید داخل بگذارند.

فیلم «جمشید و خورشید» ساخته بهروز یغماییان جدا از بحث کیفیت و ساختار، دارای یک ویژگی جذاب و منحصر به فرد است و برای اولین بار در ایران از صدای چهره های سرشناس سینمایی همچون پرویز پرستویی، امین حیایی، ترانه علیدوستی، ثریا قاسمی، حبیب رضایی و رامبد جوان برای نقش گویی در اثری انیمیشن بهره گرفت. تا این که بهرام عظیمی که تجربه های موفقی در تلویزیون داشت، آستین بالا زد و با ساخت «تهران 1500» خطرات تولید اثری انیمیشنی در مقیاس هایی بزرگ را به جان خرید.

البته او هوشمندانه و برای بالا بردن شانس موفقیت فیلمش در گیشه فقط به استفاده از صدای ستارگان اکتفا نکرد و حتی از چهره های بازیگرانی همچون هدیه تهرانی، مهران مدیری، بهرام رادان، محمدرضا شریفی نیا، حبیب رضایی، حسام نواب صفوی، گوهر خیراندیش و مهتاب نصیرپور برای خلق شخصیت های کار بهره گرفت؛ شیوه ای که البته با واکنش منفی برخی منتقدان مواجه شد؛ مخالفان جدا از فیلمنامه نه چندان قدرتمند اثر به حضور کلیشه ای این ستارگان هم اشاره می کردند. به عنوان مثال کاراکتری که با صدا و تصویر شریفی نیا در این فیلم می دیدیم، همان تیپ آشنای او در اغلب فیلم هایی است که بازی کرده بود.

اما هرچه بود تهران 1500، همانند و هم شان یک فیلم سینمایی زنده و آدمیزادی! نوروز امسال اکران شد و به موفقیت خیره کننده ای دست یافت. صدا و چهره ستارگان، کار خودش را به نفع اثر و ـ اگر خوشبینانه تر نگاه کنیم ـ هنر ـ صنعت انیمیشن در ایران کرده است. حالا می توانیم امیدوار باشیم با افزایش تولیدات آبرومند، جذاب و تماشاگرپسند در عرصه پویانمایی، در کنار شنیدن صدای گویندگان کارکشته، باز هم شنونده صدای ستارگان سینما و تلویزیون خودمان در انیمیشن ها خواهیم بود.