آیا مجلس توافق ژنو را تعطیل می کند؟

ایران و کشورهای 1+5 بعد از سالها کشمکش بر سر برنامه هسته ای ایران، بالاخره سوم آذر ماه سال جاری به توافقی در قالب برنامه اقدام مشترک دست یافتند تا در فرصتی شش ماهه اعتماد یکدیگر را جلب کنند و بعد از آن توافقات را گسترش دهند.

قطعا این بزرگترین دستاورد عملکرد سه ماهه دولت یازدهم در حوزه سیاست خارجی بود و هنوز هم هست اما جوهر توافق ایران و 1+5 در ژنو هنوز خشک نشده بود که حرف از تحریم های جدید آمریکا علیه ایران به میان آمد. دولت آمریکا که پیش از این از برخی تندروی ها در سنا و کنگره گلایه می کرد این بار شرکت هایی را به فهرست تحریم ها علیه ایران افزود؛ اقدامی که قطعا تفاهمات حاصله را خدشه دار می کند و بعضا آن را مرگ توافق ژنو خوانده اند.

قطعا در کنار تلاش های وزیر خارجه برای بازگرداندن توافق هسته یی به مسیر اصلی خود و همگالم کردن سایر کشورهای 1+5 با ایران، تحلیل رفتار آمریکا در نقض این توافق نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

محمد صالح جوکار عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در همین رابطه به سایت اطلاع رسانی تبیان می گوید ایران به آمریکا اعتماد ندارد و باید با درایت و رعایت چارچوب ها و شناخت کامل از دشمن و فریبکاری هایش با آنها رفتار کرد.

او در عین حال معتقد است که ایران باید با رایزنی با کشورهای دیگر و به ویژه غیر متعهدها، فشار بین المللی به آمریکا به دلیل نقض توافقنامه را افزایش دهد تا در ادامه مذاکرات حقوق ایران محترم شمرده شود.

مشروح گفت و گوی تبیان با محمد صالح جوکار را در زیر می خوانیم:

-تحریم های جدید آمریکا علیه ایران بر خلاف توافق ژنو مبنی بر عدم وضع تحریم های جدید را چطور می بینید و دلیل آن را چه می دانید؟

گرچه تحریم های آمریکا علیه ملت ما از ابتداظالمانه بود ولی تداوم تحریم ها بعد از توافقی که در ژنو بین ایران و 1+5 انجام شد و آنها علی رغم قول خودشان عمل کردند، نشانگر این است که آمریکا به هیچ تعهد و قول و قراری پایبند نیست و تنها و تنها به منافع خود می اندیشد و به دنبال سلطه گری و سلطه جویی در دنیاست. آنها حتی حاضرند آبرویشان در بین افکار عمومی ملت های دنیا برود اما دست از منافع نامشروعشان برندارند.

-به نظر شما چرا دولت آمریکا علی رغم اینکه اظهار می کند تلاش دارد در کنگره و سنا تحریم ها علیه ایران را به تعویق بیاندازد، دست به این اقدام می زنند؟ قضاوت افکار عمومی در این رابطه چه خواهد بود؟

در طول بیش از سه دهه ای که از انقلاب گذشته کلا دشمنان ما رفتارشان به گونه ای بوده که هر جا ما عقب نشینی کردیم آنها امتیاز خواهی بیشتری کرده اند. بنابراین باید با زبان قدرت با دشمنان صحبت کرد زیرا آنها غیر از این چیزی درک نمی کنند. ما در ادامه مسیر چطور و با چه پشتوانه ای می خواهیم به کسانی که پایبند به عهد خود نیستند اعتماد کنیم؟ آیا آنها هرگز به دنبال حمایت از انقلاب و ملت ما بوده اند؟ اینها از ابتدای انقلاب و حتی پیش از انقلاب در زمان حکومت پهلوی به اعتراف خودشان در کودتای 28 مرداد دست داشتند و بعد از انقلاب هم در 35 سال گذشته هیچ گاه در جنگ تحمیلی، محاصره اقتصادی، تحریم های ظالمانه، دخالت در امورات داخلی کشور در جنوب و کردستان دست از توطئه بر نداشته اند. این پرونده ننگین آمریکایی ها از سابقه ذهنی ملت ما پاک نمی شود. آنها در فتنه 88 نقش ساختار شکنانه خود را در خط دهی و پشتیبانی از فتنه گران ایفا کردند و این تجربه ای برای ماست.

-یعنی شما معتقدید ایران باید نسبت به آمریکا رویکرد دیگری اتخاذ کند؟

ما معتقدیم با اطمینان داشتن و خوش بین بودن به آمریکایی ها چیزی نصیب ما نمی شود. ما باید با قدرت با آمریکایی ها حرف بزنیم و در قبال حقوق حقه ملت کوتاه نیاییم. آنچه مسلم است این است که اینها به اصولی که ما قبول داریم پایبند نیستند. ما در اصول اعتقادی اسلامی مان به عهد و پیمانمان وفاداریم ولی اینها پیمان را شکسته اند و حتی در قبال کشور های دیگر هم پیمان شکنی کرده اند و ما جنایت های آنها را در منطقه دیده ایم. ما به آنها اعتماد نداریم، خوشبین نیستیم و معتقدیم باید با درایت و رعایت چارچوب ها و شناخت کامل از دشمن و فریبکاری هایش با آنها رفتار کنیم.

-لابی ایران با سایر اعضای 1+5 آیا می تواند کمک کند که توافق به مسیر خود بازگردد؟

ما باید در بخش دیپلماسی فعال تر برخورد کنیم و نباید این مسائل را تنها به 1+5 گره بزنیم بلکه باید دیپلماسی قوی در دنیا داشته باشیم و نقض توافقنامه را در رایزنی با کشورهای دیگر اعلام کنیم به نحوی که کشورهای دیگر و به ویژه غیر متعهدها این نقض توافقنامه را به عنوان عملی ننگین در کارنامه آمریکا بدانند و فشار بین المللی به آمریکا افزایش یابد. این راهکار موثری است که در ادامه مذاکرات حقوق ما را محترم بشمارند و تثبیت غنی سازی هم اتفاق بیفتد.

-گام بعدی ایران در مورد توافق ژنو چیست؟ آیا تواق تمام شده تلقی می شود یا مذاکرات ادامه می یابد؟

البته نسبت به آینده نمی توان خوشبین بود زیرا مشکل آمریکایی ها فقط در محدوده مذاکرات هسته ای نیست و آنها مسائل را فراتر می برند و به مسائل منطقه گره می زنند. ما در ضمن دیپلماسی باید توجه کنیم که این تهدیدات بالقوه در بحث توافقنامه وجود دارد و این هوشیاری و زیرکی لازم را می طلبد تا ما در ادامه مذاکرات بر حقوق خود پافشاری کنیم و کوتاه نیاییم تا دشمن حس نکند ما حاضریم در قبال کارشکنی های آمریکا کوتاه بیاییم.

-یعنی ادبیات ایران از این به بعد تغییر می کند؟

قطعا ما باید با قدرت برتری در آینده مذاکرات ظاهر شویم. آمریکا دوست ما نیست که بخواهد با تفاهم مسائل را حل کند بلکه آنها با انقلاب و آرمان های ما مخالفت می کنند و رفتارهای دوگانه و متناقض شان به دلیل آرمان های اساسی انقلاب اسلامی است. پس آنها کوتاه نمی آیند و نباید به آنها خوشبین بود. البته نباید بدبین هم باشیم بلکه باید هوشیارانه و آگاهانه به ویژه با کشورهایی که با ما همراه و همسو هستند، مسائل را دنبال کنیم.