تبیان، دستیار زندگی
دلهره و وحشت ، هنگامی پیش می آید که اشخاص با مشکلات روبرو شده و احساس می کنند که توانایی حل آنها را ندارند . وحشت یعنی بدون هدف به این سوی و آن سوی دویدن ، و عدم اطمینان ازچگونگی واکنش خویش در شرایط معین.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

صحنه‌های ترسناک نوجوانانه


دلهره و وحشت ، هنگامی پیش می آید که اشخاص با مشکلات روبرو شده و احساس می کنند که توانایی حل آنها را ندارند . وحشت یعنی بدون هدف به این سوی و آن سوی دویدن ، و عدم اطمینان از چگونگی واکنش خویش در شرایط معین.

ترس و حشت

این نوع احساس ، ممکن است برای تمام افراد در تمام سنین رخ دهد . هدف این مقاله ، وحشت و اضطراب در اوایل دوره ی نوجوانی و راهکارهای موثر جهت رفع آن می باشد ؛ ولی ابتدا به ارائه ی مفهوم وحشت و اضطراب و واکنش های طبیعی و غیر طبیعی در برخورد با آن می پردازیم :

ممکن است لاستیک اتومبیل شما در وسط اتوبان پنچر شود ، در حالیکه شما قبلا هیچوقت لاستیک اتومبیل عوض نکرده اید . واکنش اولیه شما احتمالا  کمی وحشت و سردرگمی خواهد بود . اینکه حالا باید چه کار کنم ؟ اینکه چه قدر من امروز بدشانسم ! یا واکنش های دیگری که ناشی از همان ترس و وحشت اولیه  در برخورد با یک شرایط ناگوار و جدید خواهد بود ؛ که همه آنها در خشم ، ناامیدی ، گیجی و کشمکش درونی صرف شده ، و هیچ به کار حل مسئله نمی آید.

همه ما گاه و بی گاه وحشت را در زندگی خویش تجربه کرده ایم ، به خصوص در اوقاتی که با محیط های ناآشنا ، و مشکلاتی روبرو شده ایم که هیچ تجربه ای در حلشان نداریم.

اگر  پای شما در دل شب روی یکی از اسباب بازی های رها شده ی کودکتان رفت و حسابی درد گرفت ، با ناله ای خفیف از جا می پرید و چند دقیقه ای روی یک پا در اطراف خانه حرکت می کنید ، شاید هم از دست کودکتان عصبانی شوید و زیرلب کمی غرولند کنید . شاید هم فردای آنروز کودکتان را دعوا کنید که دیگر اسباب بازی هایش را سر راه رها نکند . در واقع این واکنش ،  یک واکنش طبیعی است.

اما اگرتا سه هفته بعد هم این قضیه را فراموش نکرده باشید و هر بار فرزندتان در حال بازی است ، او را مورد سرزنش قرار دهید و درد پایتان در آن نیمه شب را به یاد داشته باشید و هنوز از آن قضیه عصبانی باشید ،  این واکنش دیگر طبیعی نیست ؛ زیرا وحشت شما بیش از حد طول کشیده و کیفیت های افراطی پیدا کرده است .

اضطراب ، عبارت است از یک احساس ناخوشایند و مبهم . همه انسان‌ها در زندگی خود دچار اضطراب می‌شوند، ولی اضطراب مزمن و شدید ، غیرعادی و مشکل‌ساز است.

همان طور که عرض شد ، هدف اصلی این مقاله ،  بروز و شیوع  اضطراب های اولیه می باشد ؛ که عمدتا از زمان نوجوانی ایجاد می شود ؛ چرا که این دوره توام با تغییرات سریع و عمیق شناختی و عاطفی است.

نوجوان ، از یک سو علاقمند به ارائه تصویری مثبت از خویشتن(در برابر اطرافیان) است و از طرف دیگر ارزیابی و نقطه نظر اطرافیان برای او بسیار مهم و تأثیرگذار است. در این دوره نوجوانان، ناگهان درونگرا می شوند و در خود فرو می روند و احساس ترس از جامعه ممکن است تمام وجودشان را در بر گیرد. اینجاست که نوجوان به انزوا روی می آورد و تنهایی را بر می گزیند و لذا به دوری از جمع گرایش پیدا می کند.

نوجوان از یک سو علاقمند به ارائه تصویری مثبت از خویشتن(در برابر اطرافیان) است و از طرف دیگر ارزیابی و نقطه نظر اطرافیان برای او بسیار مهم و تأثیرگذار است

اکثر هراس هایی که در این دوره گریبان گیر نوجوانان می شوند عبارتند از:

ترس از ابراز وجود، ترس از انتقاد، ترس از اشتباه کاری، ترس از صحبت در انتظار عموم.

نوجوانانی که گرفتار این موارد هستند بسیارند. آنها عموماً در تحصیل و روابط و به طور کلی در زندگی احساس بی کفایتی کرده و مشکلات اجتماعی و بین فردی زیادی دارند و می کوشند با غرق ساختن خود در امور مدرسه و ... این امر را جبران کنند و هرگز به طور واقعی در باره مهارت ها و استعدادهای خود یقین پیدا نمی کنند.

برای مقابله با این نوع مشکل نوجوانان، باید برنامه ای جامع و مشخص، همراه با جدیت و پشتکار همراه با خودباوری برای افراد مبتلا در نظر گرفته شود.

محتوای این برنامه می تواند این چنین باشد:

** ابتدا باید بر روی مۆلفه اعتماد به نفس این دسته از نوجوانان تمرکز شود. لذا نوجوان باید به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود بپردازد تا برای رفع و اصلاح رفتارهای نامطلوب اقدام کند.

** تمرین و ممارست در شناسایی و انجام عادت های مطلوب در زمینه های اجتماعی مانند شرکت در بحث های کلاسی و گروهی، بر قراری روابط دوستانه وسیع و گسترش دامنه دوستی ها، نگریستن به چشمان مخاطبان در هنگام صحبت، افزایش معلومات و اطلاعات عمومی در حیطه های مورد بحث در گروه و در کلاس و ...از جمله مواردی است که باید مد نظر قرار گیرد.

نوجوان از یک سو علاقمند به ارائه تصویری مثبت از خویشتن(در برابر اطرافیان) است و از طرف دیگر ارزیابی و نقطه نظر اطرافیان برای او بسیار مهم و تأثیرگذار است.

ترسیدن

** در موقعیت هایی که دچار مشکلات و علائم هراس اجتماعی می شوید از فنون صحیح تنفس بهره گیرید. با یادگیری روشهای صحیح تنفس خواهید توانست بر علایم بدنی خود کنترل یابید. تنفس نامناسب باعث خستگی و حالات اضطرابی مفرط می شود.

تنفس نامناسب در حین موقعیتهای اضطراب زا ، نه تنها غلبه بر آن موقعیت را دشوار می کند بلکه در وخامت سلامت عمومی بدن فرد هم دخیل است. با مهار دقیق الگوی تنفس ، ما نه تنها سیستم های بدن مان را احیا می کنیم بلکه اثرات سو هراس را کاهش می دهیم.

** در مراحل اولیه برای مقابله با هراس اجتماعی و برای کسب مهارت در موقعیت های گروهی توصیه می شود که در ابتدا در موقعیت ها و مکان های اجتماعی حضور یابید که برایتان مأنوس و آشناست یعنی موقعیت هایی که در آن دچار ترس و نگرانی نشده و یا اینکه سطح اضطرابتان، حداقل است. سپس در مرحله بعدی با موقعیت هایی مواجه شوید که اندکی سطح اضطراب بالاتری را داراست. خود را مجبور کنید که در این شرایط قرار گرفته و از طرف دیگر برای کنار آمدن با استرس ناشی از آن شرایط، روش های تن آرامی یا تنفس (آرام بخش) را تمرین کنید. این عمل را پیوسته تکرار کنید و از موقعیت های کم استرس به سمت موقعیت های پراسترس حرکت کنید تا کم کم توانایی رویارویایی با این شرایط را پیدا کنید.

سرور حاجی سعید

بخش خانواده ایرانی تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.