چگونه ترس دانش آموزان از مدرسه را کاهش دهیم؟

ترس از مدرسه بیشتر در دانش آموزان مقطع دبستان که ترس از جدایی از والدین در آن ها وجود دارد، مشاهده می شود.

نفسم داشت بند می آمد، پاهایم رمقی برای حرکت نداشت، دستانم می لرزید، گلویم خشک شده بود، دوست داشتم به خانه بازگردم، اشک هایی که در چشمانم حلقه زده بود، جلوی دیدم را گرفته بود. سرجایم میخ کوب شده بودم که نفر پشت سری هلم داد و گفت: برو! ترس نداره که ...!

آنچه خواندید ناگفته های یک محکوم به اعدام قبل از رفتن کنار چوبه دار نیست، بلکه خاطراتی است که اگر به سال های کودکی خود برگردید، شبیه آن را بسیار پیدا می کنید، خاطراتی که یا برای خودتان یا برای همکلاسی هایتان اتفاق افتاده است. روز اول مهر، روزی که همیشه برای بسیاری از دانش آموزان روز دلهره و اضطراب به حساب می آید. خیلی هم فرقی نمی کند که دختر باشند یا پسر، زرنگ باشند یا درس نخوان، سال اولی باشند یا سال آخری. البته این دلهره و اضطراب تا جایی که به ترس و وحشت از مدرسه تبدیل نشود و فرار از مدرسه را به دنبال نداشته باشد، طبیعی است ولی سوال این جاست با فرزندانی که به شدت از مدرسه می ترسند،

ریشه یابی علت ترس

ترس از مدرسه بیشتر در دانش آموزان مقطع دبستان که ترس از جدایی از والدین در آن ها وجود دارد، مشاهده می شود ولی اگر این ترس در مقاطع بالاتر در دانش آموزی دیده شود، بیشتر به طرز برخورد کادر مدرسه و معلمان برمی گردد.

ترس در دانش آموزانی که به مدرسه جدید می روند نیز مشاهده شده که ترس این گروه ریشه در جدایی از والدین یا نداشتن دوست یا ناآشنایی با محیط مدرسه و معلمان دارد. همچنین گاهی تغییرات ناگهانی در شرایط زندگی از قبیل جدایی والدین از یکدیگر، فوت ناگهانی یکی از نزدیکان، تعویض منزل و... نیز می تواند سبب بروز این گونه ترس ها شود که اغلب موقتی است و با رفتار درست و صحیح والدین و کادر مدرسه بر طرف می شود.

همچنین توقع و انتظارات بیش از حد والدین از فرزندانشان به ویژه در سنین دبیرستان نیز از علل بروز اضطراب و ترس در فرزندان به هنگام حضور در مدرسه است. در مجموع، والدین باید با ریشه یابی علل ترس فرزند خود و شناخت دقیق آن، به او کمک کنند تا بر این ترس غلبه کند.

کارهایی که به کاهش ترس دانش آموزان کمک می کنند:

با فرزند خود درباره اتفاقاتی که در مدرسه می افتد، صحبت کنید:

خوشبختانه بیشتر دانش آموزان به ویژه دانش آموزان زیر 12سال دوست دارند که درباره مدرسه و کارهایی که انجام داده اند با والدین خود صحبت کنند البته گاهی کم تحملی و بی طاقتی والدین، سبب می شود که آن ها از حرف زدن پشیمان شوند و این کار را انجام ندهند.

هنگام بروز ترس های کوچک و موقتی، برخورد شدید نداشته باشید: گاهی پیش می آید که دانش آموزی به طور مقطعی، یک یا 2روز برای رفتن به مدرسه اشتیاقی نشان نمی دهد. در این حالت به تشویق و تنبیه های شدید متوسل نشوید زیرا دانش آموز با تشویق زیاد بدعادت می شود و فکر می کند کار مهمی برای والدینش انجام می دهد و با تنبیه نیز از مدرسه گریزان تر می شود. هنگام بروز این مشکل اگر مطمئن هستید که پیش زمینه خاصی از مواردی که درمقدمه گفته شد وجود ندارد، بر این امر تأکید داشته باشید که رفتن به مدرسه ضروری است و شما به هیچ عنوان پذیرای نرفتن او به مدرسه بدون دلیل محکم و منطقی نیستید.

برایش یادداشت بگذارید: 

یادداشت های کوچک و پر مهری برای او بنویسید و در کیفش بگذارید تا با دیدن آن ها در مدرسه، بداند که به طور موقت از شما جدا شده است و خیلی زود به منزل برمی گردد. این یادداشت ها در افزایش اعتماد به نفس دانش آموز نیز بسیار مۆثر است. 

با معلم او مشورت کنید:

اگر فکر می کنید که کودکتان ضعف خاصی در درس، رفتار، ظاهر و... دارد با معلم او صحبت کنید تا در کلاس توجه بیشتری به او و روابطش با دیگران داشته باشد. گاهی دانش آموزان دیگر با مسخره کردن، او را از مدرسه رفتن گریزان می کنند.

دوستان فرزندتان را به منزل دعوت کنید:

معمولا بچه ها هنگامی که در ساعتی غیر از مدرسه یکدیگر را می بینند، بسیار خوشحال هستند و همین امر به آن ها کمک می کند که در مدرسه نیز روابط بهتری با هم داشته باشند و برای حضور در مدرسه نیز اشتیاق بیشتری نشان دهند.

در انجام کارهای مدرسه به او کمک کنید:

در این حالت او احساس می کند که شما نیز در جریان کامل کارهای مدرسه او هستید و مثل یک همکلاسی در کنار او قرار گرفته اید. این کار به بهبود روابط شما نیز کمک می کند.

دلیل و اهمیت مدرسه رفتن را به او بگویید: 

دوست داشتن فرزندتان را مشروط به مدرسه رفتن نکنید و وقتی از مدرسه رفتن اجتناب می کند، پیام های هیجانی مانند «من دیگر مادرت نیستم»، به او ندهید.

نباید حس کند برای خوشحالی مادر باید به مدرسه برود. پس دلیل و اهمیت واقعی مدرسه رفتن را به او بگویید؛ با این حال توجه داشته باشید که نباید با او در مورد مشکلات مدرسه نرفتن یا به دست نیاوردن شغل مناسب در صورت مدرسه نرفتن صحبت کنید. چرا که با این کار تنها اضطراب او را افزایش خواهید داد.

به او توانایی مراقبت از خود در مدرسه را بیاموزید: 

مانند این که چگونه می تواند در مدرسه به تنهایی از عهده کارهای شخصی اش برآید. باید بررسی کنید دانش آموز در مدرسه مشکلی نداشته باشد و مورد تمسخر یا آزار دیگر دانش آموزان قرار نمی گیرد. آسان و مفید جلوه دادن مقررات مدرسه و وجود معلمی که ارتباط خوبی با دانش آموز برقرار کند، به کاهش ترس او از مدرسه کمک می کند.

از مسئولان مدرسه بخواهید به فرزندتان مسئولیت دهند: 

داشتن مهارت ارتباطی مناسب و دوست یابی باعث کسب تجربه های مثبت می شود. با دادن مسئولیت اجتماعی به دانش آموز کمک کنید بتواند بهتر ارتباط برقرار کند و نیازهایش را بیان کند. داشتن مسئولیتی در کلاس درس حضور او را در مدرسه هدفمند خواهد کرد.

از مدرسه برای ترساندن و تنبیه استفاده نکنید:

مثلا نگویید: اگر غذایت را نخوری، به معلمت می گویم.

دانش آموز را برای مدرسه رفتن تشویق کنید و اگر در خانه ماند، اجازه بازی و تماشای تلویزیون را در ساعت هایی که باید در مدرسه باشد، به وی ندهید.

خودتان را اصلاح کنید: 

معمولاً مادران بچه هایی که از مدرسه می ترسند شخصیتی افراطی، مضطرب، بیش از اندازه حمایت کننده، مردد، غیرمنطقی، حساس و عاطفی دارند که اضطراب خود را با بیان افکار منفی و عمل خود به بچه ها منتقل می کنند. اغلب این مادران افرادی وسواسی، کم تحمل، نکته سنج و موشکاف هستند که احتمالاً خود یا یکی از نزدیکانشان در کودکی دچار همین مشکل بوده اند، پس بد نیست کمی هم برای اصلاح رفتارهای خودتان وقت بگذارید.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تجمیع: نسیم گوهری