دستاوردهای شگفت‌انگیز ورزش
اگر از ما خواسته شود که درباره نقش ورزش، مطلبی بگوییم، قطعا خواهیم گفت که ورزش برای سلامت قلب، استخوان، دستگاه گوارش و ... مفید است؛ اما اگر از ما سوال شود که آیا روزانه زمانی را برای ورزش و فعالیت بدنی خود و خانواده‌مان اختصاص می‌دهیم یا خیر، چه جوابی داریم؟! پاسخ بسیاری از ما منفی خواهد بود.
برخی از خانواده‌ها برای مهمانی یا صرف یک وعده غذا در یک رستوران یا رفتن به خرید، سینما و ... برنامه‌ریزی می‌کنند، اما کمتر خانواده‌ای را سراغ داریم که برای رفتن به ورزشگاه و پارک، آن هم به منظور انجام ورزش برنامه‌ریزی کنند.
شاید بعضی از ما بهانه کنیم که وقت نداریم و یا هزینه زندگی و تحصیل فرزندانمان زیاد است و مجبوریم بیشتر کار کنیم و ... اما اگر آمار سازمان بهداشت جهانی را بدانیم، نگاهمان به این موضوع تغییر می‌کند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که به ازای هر دلار سرمایه‌گذاری در بخش تربیت بدنی، می‌توان 3.2 دلار در بخش درمانی صرفه‌جویی کرد.
سلامت جسمی، روانی و معنوی
به دلیل اهمیت ورزش در خانواده و لزوم توجه والدین به آن، با دکتر نازنین راسخ، متخصص مدیریت ورزش و عضو هیئت علمی پژوهشگاه تربیت بدنی، گفت‌و‌گویی کرده‌ایم. وی درباره تأثیر ورزش، چنین می‌گوید:
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت، وضعیت مطلوب اجتماعی، روانی، جسمی و معنوی است و از طریق ورزش می‌توان باعث ارتقای سلامت شد. بنابراین باید به ورزش به عنوان یک علم میان رشته‌ای نگاه کرد. تربیت بدنی و علوم ورزشی، علم میان رشته‌ای است که تمام ابعاد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و شاخه‌های متعددی از جمله فیزیولوژی، مدیریت، رفتار ورزشی، آسیب‌شناسی، روان‌شناسی ورزش و ... را در بر می‌گیرد.
کشف استعداد؛ رشد شخصیتی؛ کاهش بزهکاری
مهم‌ترین نقش ورزش در رشد شخصیتی کودکانی است که سازندگان فردای جامعه ما هستند. در واقع، ورزش باعث بروز استعدادهای نهفته و رشد عقلانی کودکان ما می‌شود؛ امری که کاهش آسیب‌های اجتماعی ویژه این گروه از جامعه را در پی دارد.
رشد بعد اجتماعی
پیامبر اکرم (ص) در بازی‌ها و ورزش‌های کودکان شرکت می‌کردند تا از طریق بازی و ورزش، به تربیت کودکان هم بپردازند، زیرا یکی از نیازهای افراد، تعامل اجتماعی است و با شرکت در بازی‌های گروهی، علاوه بر نظارت بر تربیت دیگران به شرکت در جمع نیز تشویق می‌شوند.
آرامش و تعادل روحی و روانی
اگر مادر در خانواده، از دوران بارداری به سلامت خود توجه داشته باشد، این نگرش در کودک وی نیز تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود آرامش و تعادل روحی و روانی داشته باشد و این آرامش را به اعضای خانواده منتقل کند.
سلامت قلبی، تنفسی و استخوانی
از نظر سلامت جسمی نیز باید گفت سلامت دستگاه‌های بدن باعث کاهش بیماری‌های قلبی عروقی، تنفسی، استخوانی و ... می‌شود. به عنوان مثال، روزی نیم ساعت دویدن ساده و سه بار در هفته، باعث افزایش تراکم استخوانی مادران خواهد شد، یا ورزش دوران بارداری با توجه به نظر پزشک، باعث خون‌رسانی بهتر به جنین خواهد شد، یا پیاده‌روی آهسته روزانه به میزان 45-30 دقیقه، مانع از ابتلای فرد به دیابت نوع 2 خواهد شد.
نقش والدین در علاقه‌مندی فرزندان به ورزش
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد هرگاه یکی از والدین یا هر دو به ورزش بپردازند، این عادت، ملکه ذهن کودک می‌شود. بنابراین، نقش والدین بسیار حیاتی است. در این میان، آموزش و پرورش و یا شهرداری با ایجاد امکانات ورزشی و انجام برنامه‌هایی مانند پیاده‌روی‌های خانوادگی می‌توانند در این زمینه به همراهی با خانواده‌ها بپردازند.
جلوگیری از پیشرفت بیماری
ورزش می‌تواند از پیشرفت بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان، پیشگیری کند. در واقع ورزش باعث کاهش هزینه‌های درمانی می‌شود. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که به ازای هر دلار سرمایه‌گذاری در بخش تربیت بدنی، می‌توان 3.2 دلار در بخش درمانی صرفه جویی کرد. به عنوان مثال، مادری که وزن بالایی دارد، باید برای دوران بارداری، وزن خود را به حداقل برساند تا دچار دیابت دوران بارداری نشود.
سلامت با کمترین هزینه
با توجه به اینکه در برخی موارد ممکن است به دلیل هزینه داشتن فعالیت‌های ورزشی، والدین رغبتی به تشویق فرزندان خود نداشته باشند، اگر افراد کمی با آینده‌نگری به مقوله ورزش توجه کنند، درمی‌یابند که هزینه‌های درمانی، به مراتب بیشتر از سرمایه‌گذاری برای سلامت است.
اما فلسفه ورزش همگانی این است که هر کجا، هر کسی، هر قدر، هر زمان و هر نوع فعالیت ورزشی را که دوست دارد، انجام دهد. بنابراین نیازی نیست که هزینه زیادی برای تجهیزات ورزشی پرداخت شود. تنها هزینه، گرفتن یک جفت کفش راحت و مناسب است که نه تنگ باشد و نه گشاد. حتی می‌توان با لباس معمولی ورزش کرد. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که تا کسی فعالیت ورزشی نداشته باشد، متوجه نیاز بدن به فعالیت ورزشی نخواهد شد.
تربیت قهرمانان ورزشی
بهترین سن برای هدایت فرد به ورزش قهرمانی، سنین 3 تا 8 سالگی است. ورزش، به انواع ورزش همگانی، حرفه‌ای و قهرمانی و ورزش پرورشی تقسیم‌بندی می‌شود که نوع اخیر آن در سال‌های تحصیلی و با توجه به استعداد دانش‌آموزی انجام می‌شود. توجه به این نکته ضروری است که پایه و اساس ورزش قهرمانی، ورزش همگانی است. یکی از اهداف ورزش، بهبود عملکرد ورزشکار است که با تکرار و تمرین، سرعت، قدرت، استقامت، انعطاف‌پذیری و چابکی وی تقویت می‌شود.
به عنوان مثال، وقتی یک ورزشکار یک تمرین را به تکرار انجام می‌دهد و یک وزنه را جابه جا می‌کند، استقامت عضله افزایش می‌یابد، یا فعالیت هوازی در طولانی‌مدت، استقامت قلبی - عروقی را افزایش می‌دهد، به طوری که در فردی که در رشته دوی ماراتن فعالیت می‌کند، تعداد ضربان قلب بسیار پایین است، زیرا ضربان قلب، آن قدر پرقدرت است که با یک ضربان، حجم خون کافی را به جریان خون وارد می‌کند. اما با توجه به آلودگی هوای برخی شهرها، در روزهایی که آلودگی بیشتر است، توصیه می‌شود فعالیت ورزشی در منزل انجام شود.
دکتر نازنین راسخ - متخصص مدیریت ورزش
خراسان
