فناوری نانو برای درمان سرطان
ساخت نانوحامل دارویی غیرویروسی برای درمان سرطان
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به ساخت نانوحاملهای دارویی غیرویروسی شدند که از جنس پلیاتیلنایمین و دارای ابعاد نانومتری بوده و میتوانند به صورت گسترده در صنایع داروسازی به ویژه جهت درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرند.
دکتر نسیم شهیدی همدانی، دکتری بیوتکنولوژی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اظهار داشت: سلولهای لنفوسیتیک به پذیرش قطعات ژنتیکی از خارج سلول بسیار مقاوم هستند و این خصوصیات روند ژن درمانی را در آنها با مشکل روبرو میکند. از همین رو سیستمی در ژندرمانی موفق است که بتواند بر موانعی همچون ورود به سلول، نقل و انتقال سیتوپلاسمی و در موردDNA پلاسمیدی، انتقال به هسته فائق آید.
شهیدی خاطر نشان کرد :همراه کردن مولکولهای هدفگیریکننده سلولها با نانوحاملهای ژنی، علاوه بر نگهداری قطعات ژنی در اطراف سلول و تسهیل ورود آنها به سلولهای خاص، مانع از ورود آنها به سلولهای غیر سرطانی و جلوگیری از بروز عوارض جانبی ناشی از بیان نابجای ژن در سلولهای سالم می شود.
وی گفت: هدف از انجام طرح حاضر، سنتز مشتقهای پلیاتیلنایمین با وزن ملکولی متفاوت و اتصال لیگاندهای هدفگیریکننده سلول بر روی آنها به عنوان سری جدیدی از سیستمهای مبتنی بر پلیمر/آپتامر در تحویل اسید نوکلئیک بود. در این راستا ابتدا نانوحاملهایی بر پایه پلیمر کاتیونی پلیاتیلنایمین تهیه شده و خصوصیات فیزیکی آنها از قبیل قابلیت نگهداری قطعات ژنتیکی، اندازه ذرات، بار سطحی و توانایی مقابله با تغییرات محیط مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه آپتامرها به عنوان مولکولهای هدفگیری کننده شاخصهای سطحی سلولهای سرطانی به پلیمر کاتیونی متصل شده و قابلیت نانوحامل نهایی در انتقال قطعات ژنی و همچنین جلوگیری از ورود آنها در سلولهای فاقد شاخصهای سرطانی مطالعه شد.
شهیدی افزود: در ادامه این کار، با استفاده از 14 نانوحامل مختلف که دارای اصلاحات ساختاری متفاوت بودند، تحقیقاتی بر روی سلولهای سرطان پروستات انجام پذیرفت. داروها و یا قطعات ژنی همراه شده با این دسته از نانوحاملهای هدفمند قادر خواهند بود رشد سلولهای سرطانی از جمله سلولهای سرطان خون را به کمک ژنهای مسۆول تنظیم چرخههای سلولی، ژنهای مسۆول خودکشی سلولی و یا ژنهای بیان کننده آنزیمهای خاص در بدن را متوقف کنند.
این محقق با اشاره به اینکه این نانوحاملها سبب کاهش عوارض جانبی ناشی از بیان نابجای ژن در سلولهای سالم خواهند شد خاطر نشان کرد: این قبیل حاملها پس از طی مراحل مطالعات بالینی قابلیت ورود به صنایع داروسازی به عنوان نسل جدید داروها دارند.
نتایج این کار پژوهشی که به دست دکتر نسیم شهیدی همدانی، دکتر محمد رمضانی (عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد)، دکتر خلیل آبنوس (عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد) و سایر همکاران صورت گرفته است در مجله The journal of Gene Medicine به چاپ رسیده است.
تولید اولین نانوربات تشخیص و درمان سرطان
یک گروه از دانشمندان کره جنوبی اولین نانورباتی را تولید کرده اند که می تواند سرطان را تشخیص داده و در درمان آن موثر باشد.
یک گروه تحقیقاتی ازدانشگاه ملی چونام از یک باکتری که از نظر ژنتیکی تغییر یافته برای تشخیص مواد منحصر به فرد و یا پروتئینهایی چون فاکتور رشد اندوتلیال عروقی که هنگام وجود سلول های سرطانی به میزان وافر تولید می شوند استفاده کرده اند.
این باکتری وارد یک دستگاه رباتی شده که اندازه آن 3 میکرومتر است و به صورت اتوماتیک وقتی به یک سلول سرطانی می رسد، داروهای ضد سرطان را اسپری می کند.
وزرات علوم کره جنوبی طی بیانیه ای اعلام کرد: این تحقیق ارائه کننده یک الگوی جدید از غلبه بر محدودیتهای قبلی برای تشخیص و درمان سرطان با یک نانوربات است که می تواند به صورت فعالانه حرکت کرده و حتی داروهای ضد سرطان را به سلولهای سرطانی منتقل کند.
براساس این بیانیه، این اولین نانو ربات دنیا برای یک درمان پزشکی فعال است. آزمایشهای صورت گرفته در آزمایشگاه نشان می دهد که این نانوربات می تواند تنها توده های سرطانی چون سرطان سینه یا سرطان کلون را تشخیص دهد اما سازندگان آن اعتقاد دارد که پیشرفتهای آینده موجب خواهد شد که این نانوربات انواع مختلف سرطان را در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان کنند.
این فناوری جدید و نانوربات که نام آن باکتریوبات گذاشته شده است در چندین کشور از جمله ایالات متحده، ژاپن و تمام کشورهای اتحادیه اروپا به عنوان یک اختراع جدید ثبت شده است.
محققان کره جنوبی نتایج این تحقیق را با عنوان الگوی جدید برای روش شناسی درمان و تشخیص تومور در آخرین شماره مجله " گزارشات علمی" منتشر کرده اند.
منبع: مهر