جایگاه پژوهش در فرهنگ پایداری
پژوهش در هر عرصهای میتواند در موفقیت ایده و طرح مورد نظر کار ساز باشد. اما پژوهش در حوزه فرهنگ نقش کاربردی ایفا نمیکند و برخی از مدیران و مسوولان کشور به بخش پژوهش صرفاً دیدگاه تشریفاتی دارند. پژوهش را باید در حوزه فرهنگ وارد کرد. از دیدگاه نظریهپردازان، مدیریت در حوزه پژوهش یک مدیریت سنتی است که اساساً به مرحله بلوغ فکری برای تصمیم گیری نرسیده است.
متأسفانه نگاه پژوهش در کشور ما نگاهی غرب زده شده است زیرا در این تصور هستیم چون آنها پژوهش میکنند پس ما میخواهیم پژوهش کنیم. مشکلات ریشهای است که هنوز پژوهش در فرهنگ به معنای واقعی راه نیفتاده است.
در روزهای گذشته از هفته پژوهش نشستها و سخنرانیهایی انجام شده که در راستای پژوهش فرهنگی ایثار و شهادت این گفتهها را بررسی میکنیم.
اقتدار فرهنگی
غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی عقیده دارد: وقتی صحبت از اقتدار ملی به میان میآید اذهان متوجه اقتدار نظامی، اقتصادی و سیاسی میشوند، این در حالی است که نباید از اقتدار فرهنگی غفلت کرد. اقتدار نظامی، اقتصادی و سیاسی مخاطبان محدودی را در برمیگیرد اما عموم فرهیختگان مخاطبان اقتدار فرهنگی هستند. اقتدار فرهنگی به منزله سکوی پهنی است که میتوان بنای سایر زمینهها را روی آن استوار کرد. پژوهش یکی از اساسیترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه همه جانبه جامعه است و قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش استوار است. بنابراین نوع و سطح فعالیتهای پژوهشی یکی از شاخصهای اصلی توسعه و پیشرفت محسوب میشود.
جالب اینجاست که وی از ادبیات مقاومت یا همان ادبیات پایداری سخنی به میان نیاورد، هرچند که اقتدار جمهوری اسلامی ایران بر دوش ایثارگران است.
نمایشگاههای دانش بنیان
معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استاندار قزوین، عباسعلی درافشانی گفته است: تبیین جایگاه پژوهش در جامعه با فرهنگ سازی مناسب این مقوله شکل میگیرد.
وی یکی از راههای فرهنگ سازی و توسعه جایگاه تحقیق و پژوهش در جامعه از برپایی نمایشگاههای دانش بنیان دانسته است، اما سۆال اینجاست که آیا در این نوع نمایشگاهها فضایی برای پژوهش فرهنگی ایثار و شهادت در نظر گرفته شده است؟
فضایی برای پژوهش فرهنگی
همچنین در روز 25 آذر ماه سال جاری معاون پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران، حجتالاسلام احمد مازنی از اعلام فراخوان نخستین جشنواره پژوهشی ایثار و شهادت خبر داد.
این خبر خود جای امیدواری دارد که فضایی برای پژوهش در ایجاد فرهنگ ایثار و شهادت ایجاد خواهد شد.
وی همچنین گفته است: در این فراخوان پایاننامههای دانشجویان کارشناسی ارشد، دکتری و همچنین مقالات علمی و پژوهشی جمعآوری میشود.
وقتی صحبت از اقتدار ملی به میان میآید اذهان متوجه اقتدار نظامی، اقتصادی و سیاسی میشوند، این در حالی است که نباید از اقتدار فرهنگی غفلت کرد
برپایی 30 کارگاه پژوهشی
حجت الاسلام احمد مازنی معاون پژوهشی بنیاد شهید و امور ایثارگران همچنین گفته است: به مناسبت هفته پژوهش اقداماتی را انجام دادهایم که برگزاری 30 کارگاه ارائه یافتههای پژوهشی، نشست علمی در ستاد مرکز و استانها همچنین 27 نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی بنیاد در 27 استان از جمله آنهاست. در نمایشگاه ستا وردهای پژوهشی که توسط وزارت علوم در نمایشگاه بینالمللی تهران در حال برگزاری است حوزه پژوهش بنیاد شهید غرفه دارد و آثارش را ارائه کرده است.
معاون پژوهشی بنیاد شهید با اشاره به طرحهای پژوهشی در بنیاد شهید اعلام کرده است: هم اکنون هزار و 883 طرح پژوهشی در حوزه پژوهش بنیاد شهید اجرا شده و یا در حال اجرا است. بیشترین طرح پژوهشی در مورد جامعه هدف بنیاد یعنی خانواده ایثارگران است که 66 درصد از پژوهشها را به خود اختصاص داده است. رتبه بعدی موضوعی در پژوهشهای بنیاد شهید را موضوع فرهنگ ایثار و شهادت و خود شهدا کسب کردهاند و حدود 30 درصد از پژوهشها در این حوزه موضوعی قرار میگیرند. بقیه موضوعات که حدود 4 درصد از پژوهشهای آرشیو بنیاد به آن اختصاص یافته در مورد سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران است. همچنان ما در شرایطی قرار داریم که بیش از همیشه برای حل مسائل و مشکلات جامعه هدف و تعالی منزلت اجتماعی ایثارگران همچنان باید در این جهت کار پژوهشی و تحقیقاتی انجام دهیم.
فرهنگ اعلام شهدا، دستاورد پژوهشی است
حجت الاسلام مازنی با اشاره به طرح فرهنگ اَعلام شهدا گفته است: فرهنگ اَعلام شهدا در واقع دایرةالمعارفی است که با حداقل اطلاعات مربوط به زندگی شهدا آماده انتشار است. این دایرةالمعارف با پیشینه تحقیق بیش از 10 سال و به صورت استانی اطلاعات شناسنامهای، تحقیقی و شغلی تمام شهدا از سال 42 به بعد را عنوان میکند. سال 42 را برای تاکید در آغاز نهضت حضرت امام خمینی راحل در نظر گرفتهایم. آثار به صورت استانی و الفبایی آماده است. این دایرهالمعارف طبق دسته بندی مرحوم دکتر شهیدی به دو دسته جاودانههای تاریخ برای شهدای شاخص کشور که فرماندههای رده بالای دفاع مقدس را شامل میشوند و فرهنگ اَعلام برای سایر شهدا در تمام استانها میباشد.
وی با اشاره به حوزه تألیف و نشر کتاب بای کرده است: در طی سالهای اخیر هزار و 229 عنوان کتاب از سوی بنیاد شهید چاپ و منتشر شده همچنین 282 عنوان از آثار دیجیتالی به سرانجام رسیده است. در دوره جدید تاکید ما در حمایت از نویسندگان است و از نویسندگان در ژانرهای مختلف که روی موضوع ایثار و شهادت کار میکنند حمایت میکنیم بازنگری در نظام تحقیقات بنیاد که از مرحله نیازسنجی تا کار بست نتایج تحقیقات در قالبهای مختلف از اهداف ما است.
وی یکی از راههای فرهنگ سازی و توسعه جایگاه تحقیق و پژوهش در جامعه از برپایی نمایشگاههای دانش بنیان دانسته است
ویکیپدیا یا ویکی ایثار
معاون بنیاد شهید در پاسخ به سۆالی مبنی بر اینکه چرا این آرشیو در فضای مجازی قرار نداشته و چرا باید سایتهایی مانند ویکیپدیا که برای رژیم صهیونیستی است اطلاعات دقیق شهید را در اختیار مخاطب قرار دهند پاسخ داده است: در باره ویکیپدیا باید بگویم خود بنیاد شهید تصمیم دارد به زودی سایت ویکی شاهد و یا ویکی ایثار را ایجاد کند.وی همچنین از تألیف و انتشار 1229 کتاب و 282 عنوان اثر دیجیتالی خبر دادهاست. گفته: طرح هر شهید یک وبلاگ از مرحله مطالعاتی عبور کرده و در مرحله اجرا قرار دارد.
مازنی بودجه بخش پژوهشی بنیاد شهید را ضعیف عنوان کرده است.
با توجه با باز شدن راههای همکاری و ارتباطات با مسئولان بنیاد شهید و امور ایثارگران امیدواریم که این اقدامات تنها مقدمهای برای نیل به پژوهش در فرهنگ سازی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت باشد.
فرآوری: سامیه امینی
بخش فرهنگ پایداری تبیان