نشانه‌های راه افتادن کودک
اکثر کودکان بین 9 تا 15 ماهگی شروع به راه رفتن می‌کنند، اما علایم اولیه راه افتادن را در هفته‌های قبل از آن بروز می‌دهند.
سال اولی که نوزاد وارد یک خانواده می شود، سالی پر از اتفاقات تازه و نقاط عطف در زندگی نوزاد می‌باشد، زیرا در همان سال‌های ابتدایی، رشد کودک با سرعت زیادی انجام می شود.
یکی از اتفاقات مهمی که در زندگی هر نوزاد سالم ایجاد می شود، عمل راه رفتن می‌باشد.
اکثر نوزادان بین 9 تا 15 ماهگی شروع به راه رفتن می‌کنند، اما علایم اولیه برای شروع یک راه رفتن را در هفته‌های قبل به والدین خود اطلاع می‌دهند.
بنابراین به پدر و مادرهایی که به تازگی صاحب فرزند شده‌اند توصیه می‌شود که این علایم را به خوبی بشناسند و با ایجاد زمینه های مناسب برای پرورش این علایم، راه رفتن کودک خود را آسان تر کنند.
علایم اولیه راه رفتن کودک
1- نشستن و چهار دست‌وپا رفتن: فرایند نشستن اگرچه امری عادی به نظر می رسد، ولی باید دانست که نیاز به تکامل سیستم عصبی در بخش نخاع و همکاری مناسب آن با ماهیچه‌های مختلف مانند ماهیچه های ناحیه پشت، کمر و لگن دارد.
فرایند نشستن، پیش مرحله‌ای است برای راه رفتن. هر فردی قبل از راه رفتن باید بداند که چگونه بدون استفاده از دست، راست بنشیند. معمولا نشستن در کودکان حدود شش ماهگی شروع می‌شود. مرحله نشستن هم‌زمان با مرحله چهار دست و پا رفتن صورت می گیرد و کودک علاقه‌مند است که از مکانی به مکان دیگر به حالت چهار دست و پا برود.
2- خود را به بالا کشیدن: اگر به کودکان حدود 9 تا 10 ماهه دقت کرده باشید می‌بینید که این دسته از کودکان علاقمند هستند که دست خود را به میز و صندلی بگیرند و خود را به سمت بالا بکشند. این کار آزمون و خطایی برای تقویت تعادل بدن و تقویت عضلات پا و هماهنگ کردن آن با قسمت فوقانی بدن می‌باشد.
کودکان در ابتدای این کار بسیار با شکست مواجه می‌شوند و به زمین می خورند، اما در نهایت پس از مدتی تلاش می توانند با کمک وسایلی مانند میز و صندلی و تکیه بر آن، بایستند. در همین زمان است که کودک یاد می‌گیرد که چگونه خود را کنترل کند و بر روی لگن خود بنشیند.
3- استفاده از دست: یکی دیگر از پیش مراحل راه رفتن، استفاده کردن از دست ها می‌باشد. کودک در این مرحله می آموزد که چگونه برای ایستادن (برای مدت زمانی اندک) از دست خود استفاده کند. با استفاده از دست، حفظ تعادل خود را نیز تقویت می‌کند.
4- مرحله کروز: یکی دیگر از تمرین‌هایی که باید قبل از راه رفتن در کودک شکل بگیرد و با آزمون و خطا تقویت شود، حرکت دادن مستقل پاها می‌باشد.
کودک پس از مرحله "خود را به بالا کشیدن"، وارد مرحله‌ای می‌شود که می‌تواند خود را از یک سر میز (با کمک گرفتن از میز) به سر دیگر میز برساند که این مرحله را کروز می‌گویند.
به تدریج با تقویت عضلات پا و هماهنگی بیشتر آن با سایر اعضای بدن، مسیرهای طولانی‌تری را به این شکل طی می کند. حتی والدین در این مرحله می توانند دست کودک را بگیرند و به آرام قدم زدن او در فرایند راه رفتن کمک کنند.
والدین کودک باید ...
- هر گونه وسیله تیز و برنده و شکستنی را از مسیر راه کودک بردارند.
- برای کودک خود وقت بگذارند و در تقویت عضلات و تعادل برای راه رفتن به کودک خود کمک کنند. به عبارت دیگر محیط زندگی خود را از وسایل پر خطر برای کودک مثل وسایل تیز و برنده و شکننده پاک کنند و با نشان دادن اسباب بازی‌های متناسب با سن کودک و البته جذاب، انگیزه حرکت و رسیدن به آنها را برای او ایجاد کنند.
- زمانی که کودک می‌خواهد حرکت کروز (در قسمت بالا توضیح داده شد) را انجام دهد، هر گونه وسایل شکننده را از روی مبل و میز بردارند و در انجام این حرکت به کودک خود کمک کنند.
- اگر کودک حرکت را درست انجام داد، با لبخند زدن و تشویق کردن او را به ادامه این کار تشویق کنند.
- می‌توانید برای شبیه سازی صحنه راه رفتن، قبل از شروع به راه رفتن از وسایلی مانند روروئک برای کودک استفاده کنند. این وسیله امکان زمین خوردن و آسیب‌های وارده به کودک را تا حدی کاهش می‌دهد و در عین حال عضلات کودک را تقویت می کند و به او برای رسیدن به حالت تعادل در حین راه رفتن کمک می کند.
- برای راه رفتن کودک در داخل منزل از جواب های استک دار (کف این جوراب‌ها اصطکاک لازم برای جلوگیری از زمین خوردن را فراهم می‌کند) استفاده کنند، مخصوصا اگر قسمتی از کف خانه، سنگ و یا سرامیک است.
- برای راه رفتن کودک در خارج از منزل، حتما کفش‌های مناسب با سن کودک تهیه کنند.
نکته ای درباره استفاده از روروئک
استفاده از روروئک برای کودکان نوپا امری چالش برانگیز می باشد و عده‌ای با استفاده از آن موافق و عده‌ای مخالف هستند. مخالفت عده‌ای که این کار را ناپسند می شمارند، بر این اصل واقع شده که استفاده از این نوع وسایل، شرایط غیر واقعی را برای کودک ایجاد می‌کند و اگر پس از مدتی روروئک را از کودک بگیریم، قادر نیست به تنهایی راه برود و احتمال افتادن و آسیب رسیدن به او زیاد است. حتی برخی از محققین معتقدند که استفاده از روروئک برای کودکان نوپا، رشد آنها با تأخیر روبرو می کند.
لذا به جای اینکه والدین زمانی را صرف کنند تا کودک با روروئک راه رفتن را بیاموزد، باید این زمان با شرایط واقعی برای کودک صرف شود.
همچنین در برخی موارد مشاهده شده است که کودک هنگام استفاده از روروئک، دچار آسیب پا و استخوان های لگن می‌شود که ممکن است والدین از آن بی خبر باشند.
به همین دلیل توصیه می کنیم که برای استفاده از روروئک از پزشک اطفال کودک خود سئوال کنید و اگر می‌خواهید که از روروئک استفاده کنید، حتما مراقب آسیب‌های احتمالی به لگن و پای کودک خود باشید.
سن مناسب کودک برای اینکه راه رفتن را شروع کند، بین 12 تا 15 ماهگی است. اگر هر گونه تاخیری رخ بدهد، نیاز به مشورت با پزشک و متخصص کودکان وجود دارد.
زهره لطیفی
بخش سلامت تبیان
مطالب مرتبط:
10 توصیه برای حفظ سلامت پای کودکان
آشنایی با بیماری پای چماقی (پای چنبری)
