آیا برای چند میت می توان یک نماز وحشت خواند؟
هرچند امر ثواب اعمال و اذکار به دست خداوند تبارک و تعالی است، ولی اگر به نیت چند میت، فقط یک سوره بخوانیم ان شاء الله ثواب تلاوت سوره کامل به هر یک از اموات خواهد رسید؛ لذا شایسته است در هنگام تلاوت قرآن و سایر اعمال خیر برای اموات، دیگر مومنین را نیز در نیت قرار داده و شریک در ثواب نماییم.هرچند امر ثواب اعمال و اذکار به دست خداوند تبارک و تعالی است، ولی ان شاء الله ثواب تلاوت سوره کامل به هر یک از اموات خواهد رسید؛ لذا شایسته است در هنگام تلاوت قرآن و سایر اعمال خیر برای اموات، دیگر مومنین را نیز در نیت قرار داده و شریک در ثواب نماییم.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:
حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
ثواب تلاوت سوره به صورت کامل به تمام اموات می رسد.
حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
ان شاء الله ثواب به همه اموات منظور نظرخواهد رسید.
حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
ثواب خواندن سوره به همه آنها خواهد رسید.
دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
برای هر کدام یک نماز خوانده شود.
دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورت امکان برای هر کدام جداگانه نماز وحشت بخوانند.
دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
نماز لیلة الدفن مستحب است و برای هر کدام جداگانه خوانده می شود.
گرچه نماز میت مستحب است که به جماعت خوانده شود،[1] اما در برخی شرایط مانند نمازهای یومیّه نیست؛ برای نمونه طهارت در خواندن نماز میّت شرط نیست.[2]
درباره ثواب خواندن نماز میّت روایاتی وارد شده است؛ مانند:
امام علی (علیه السلام) فرمود: «هرکس به دنبال جنازهاى برود خداوند تبارک و تعالى چهار حصّه از ثواب براى او مینویسد. یک قسمت براى اینکه به دنبال جنازه رفته است و قسمت دیگر، به جهت خواندن نماز میّت و قسمت دیگر، براى انتظار کشیدن تا پایان دفن و قسمت دیگر، هم براى تعزیت صاحب مصیبت».[3]
امام باقر (علیه السلام) فرمود: «هر کس با جنازهاى راه بیفتد تا آنگاه که بر او نماز میّت بخواند و سپس باز گردد او را یک قیراط[4] پاداش است، و اگر با آن جنازه پیاده برود تا او دفن شود براى او دو قیراط پاداش میباشد و قیراط به اندازه [کوه] احد است» .[5]
همچنین در روایات آمده است که ایستادن در صف آخر نمار میّت، با فضیلتتر از صفهای جلویی است(برعکس نماز جماعتهای شبانهروزی که صف اول دارای فضیلت بیشتری است):
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «در نماز میّت بهترین جاى، صفّ آخر است».[6] و «بهترین صفها در نمازهاى یومیّه، صف اول است و بهترین آنها در نماز میّت، صف آخر میباشد».[7]
در ادامه این روایات آمده است که به جهت اختلاط نشدن زنان با مردان، زنان برای رعایت این فرمایش رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به صف آخر رفتند، و هر چند رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مرادشان از این فرمایش زنان بود، امّا چون به طور مطلق بر زبان آن حضرت جارى شد فضیلت آن هم به طور مطلق بوده و شامل مردان و زنان میشود.[8] و ایستادن در صف آخر برای صفهای مردان و ایستادن در صف آخر برای صفهای زنان فضیلت دارد.
پی نوشتها:
[1]. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی مع التعلیقات، تعلیقات: امام خمینی، خویی، سید ابو القاسم، گلپایگانی، سید محمد رضا، مکارم شیرازی، ناصر، ج 1، ص 334؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 338
[2]. توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 334.
[3]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 161
[4]. «قیراط» از ریشه «قرط» و جمع آن «قَرَارِیط» است که به این معانی آمده است: یک قسمت از بیست و چهار قسمت چیزى (24/ 1)، نیم دانگ و یا یک چهارم از یک ششم دینار. همچنین گفته میشود که عبارت از نصف یک دهم دینار است. در نزد یونانیان عبارت است از یک حبّه خرنوب (نوعى سیب بد مزه) و نیم دانگ است، و درهم نزد آنها دوازده حبه است. در مساحت عبارت از پهناى یک انگشت است. بستانی، فۆاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص 712
[5]. من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 161.
[6]. همان، ص 169.
[7]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 306
[8]. عاملی (شهید اول)، محمد بن مکی، ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، ج 1، ص 448 – 449؛ مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج 14، ص 32
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
توضیح المسائل (محشّی)، ج 1
علل الشرائع، ج 1
من لا یحضره الفقیه، ج 1