تبیان، دستیار زندگی
الکل سفید و طبى که الکل خالص مى‏باشد و مصارف طبى دارد پاک مى‏باشد. مگر این که از شراب و فقاع گرفته شده باشد که در این صورت نجس است. هم چنین مواد پاک کننده دیگر که از مشتقات الکل است و در مراکز درمانى کاربرد دارد پاک مى‏باشد. هم چنین الکل صنعتى که همان الک
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حد و مرز حرمت و نجاست خوردنی ها و مشروبات الکلی

شراب

الکل سفید و طبى که الکل خالص مى‏باشد و مصارف طبى دارد پاک مى‏باشد. مگر این که از شراب و فقاع گرفته شده باشد که در این صورت نجس است. هم چنین مواد پاک کننده دیگر که از مشتقات الکل است و در مراکز درمانى کاربرد دارد پاک مى‏باشد. هم چنین الکل صنعتى که همان الکل سفید به اضافه مقدارى مواد سمّى است و کاربرد صنعتى دارد پاک مى‏باشد. ادکلن و مواد صنعتى دیگر نیز که مشتمل بر الکل مى‏باشد پاک است. اما نوشیدنی هایی که مست کننده (مسکر) است، حتی یک قطره آن (و لو اینکه به آن مقدار مست کننده هم نباشد)، حرام است.ملاک حرام بودن مایع بودن و مست کننده بودن است.


سوال: خوردن مشروب الکلی به عنوان دارو و به مقدار خیلی کم چه حکمی دارد؟ آیا باید از رفت و آمد با این فرد اجتناب کرد؟

شراب و کلیه مسکرات، از محرمات است و مصرف آن از گناهان کبیره مى‌باشد، بله چنانچه طبق تشخیص پزشک متخصص و مورد اطمینان (از نظر تعهد و تدیّن)، یقین یا اطمینان حاصل شود که معالجه بیمار منحصر به آشامیدن آن است و جایگزین نداشته باشد (البته امروزه با توجه به کثرت و تنوع داروهای درمانی، احتمال منحصر بودن درمان به استفاده از مسکرات، بسیار ضعیف است.)، مى‌توان براى درمان به مقدار ضرورت مصرف کرد. (فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج‌2، ص361، س133) پس رفت و آمد کردن با این افراد اشکالی ندارد.

سوال: حد و مرز حرمت و نجاست خوردنی ها و مشروبات الکلی، ازنظر فقه جعفری، چیست؟

در پاسخ ابتدا به بیان حکم الکل و سپس به حکم مشروبات الکلی می پردازیم.

حکم الکل از دو جهت در فقه قابل بررسی است :

1-از جهت طهارت و نجاست 2- از جهت حرمت و حلیت خوردن و نوشیدن آن

الکل سفید و طبى که الکل خالص مى‏باشد و مصارف طبى دارد پاک مى‏باشد. مگر این که از شراب و فقاع گرفته شده باشد که در این صورت نجس است. هم چنین مواد پاک کننده دیگر که از مشتقات الکل است و در مراکز درمانى کاربرد دارد پاک مى‏باشد. هم چنین الکل صنعتى که همان الکل سفید به اضافه مقدارى مواد سمّى است و کاربرد صنعتى دارد پاک مى‏باشد. ادکلن و مواد صنعتى دیگر نیز که مشتمل بر الکل مى‏باشد پاک است.[1]خوردن چنین الکلی حرام نیست مگر اینکه مست کننده باشد یا اینکه آنرا با آب رقیق کرده و مصرف نمایند. حضرت آیت ا...العظمی مکارم در این زمینه فرموده اند:" الکل هایى که ذاتاً قابل شرب نیست یا جنبه سمّى دارد، نجس نیست، ولى هر گاه آن را رقیق کنند و مشروب و مُسکر باشد، نوشیدنش حرام است و احتیاطاً حکم نجس دارد."[2]

اما حکم مشروبات الکلی

از نظر فقه شیعه شراب و هر چیزى که انسان را مست مى‏کند، چنانچه به خودى خود روان (مایع) باشد، نجس است[3] و خوردن و نوشیدن آن حرام است.

بنا بر این ملاک حرمت آن مایع بودن؛ و مست کننده بودن است. و هر چیزى که زیاد آن انسان را مست مى‏کند، چنانچه به خودى خود مایع باشد نجس و خوردن آن حرام است اگر چه کم باشد یا مست کنندگىِ آن خفیف باشد . [4]

اما اگر مثل بنگ و حشیش که روان نیستند (جامدند)، اگر چه چیزى در آن بریزند که روان شود، پاک است. [5]

پی نوشتها:

[1]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 80و81، مسأله 112

[2] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 81، (مکارم:) مسأله 125

[3] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 80 مسأله 111

[4]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 81 آیة الله زنجانی دام ظله: اگر مایعی زیاد آن مست کننده باشد، مقدار کم آن نیز نجس است...؛ آیة الله بهجت (ره): شراب و هر چیزى که زیاد آن انسان را مست مى‏کند، چنانچه به خودى خود مایع باشد نجس و خوردن آن حرام است، اگر چه کم باشد یا مست کنندگىِ آن خفیف باشد ..،

[5] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 80 مسأله 111

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

سایت اسلام کوئیست

توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1

مطالب مرتبط:

حکم خوردن غذای مضر 

حکم کشیدن سیگار

آیا مصرف شراب به مقدار کم هم حرام است؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.