حکم قبول مهریه با نیت نپرداختن!
اگرچه تعیین مقدار مهریه خانم‌ها بر اساس قوانین و احکام دین اسلام، بر عهده حکومت قرار داده نشده، و حکومت حق ندارد برای مهریه سقف خاصی را مشخص کند، اما اگر در جامعه‌ای مهریه ابزاری شده باشد در دست عده‌ای، برای سودجویی و برهم زدن اساس خانواده و توازن اجتماعی، حکومت می‌تواند براساس مصالح جامعه، به دفاتر رسمی ازدواج اعلام کند که مهریه های بسیار سنگین را، به دلیل مشکلاتی؛ نظیر طولانی شدن دادرسی، پر شدن زندان‌ها و ...، ثبت نکنند. با توجه به این مسئله قوه قضائیه نیز به دعاوی مرتبط رسیدگی نخواهد کرد.
در این مقاله چند پرسش و پاسخ را در مورد مهریه تقدیم شما عزیزان می کنیم:
شرح پرسش:
اگر مردی مهریه‌ای را با نیت پرداخت نکردن، قبول نماید حکم شرعی آن چیست؟ مثلاً قبول چند هزار سکه طلا که حتی شاهدین عقد از عدم پرداخت آن در آینده نیز اطمینان دارند. در صورت صحیح بودن عقد، مقدار مهریه واقعی چقدر است؟
ابتدا باید توجه داشت که چنین نیتی اخلاقاً صحیح نبوده و فردی که نیت عدم پرداخت مهریه را در ذهن خود می‌پروراند در روایات مانند سارق اعلام شده است (کافی، ج 5، ص 383)، اما با این وجود این ازدواج صحیح است و باید تمام مهریه پرداخت شود. اما برخی از فقها (آیة الله مکارم شیرازی) درباره‌ی مهریههای فوق العاده سنگین می‌گویند، اگر به شکلی باشد که نشانه سفاهت مرد بوده یا قرینه بر عدم قصد جدی وی نسبت به پرداخت آن باشد، آن مهریه باطل است و تبدیل به مهرالمثل می‌شود. یعنی مهریه زن، معادل مهریه زنی مشابه او در آن منطقه و با همان شرایط خواهد بود.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:
حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
صرف مورد مذکور موجب بطلان عقد نیست.
حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
مهریههای فوق العاده سنگین که نشان از سفاهت زوج می‌دهد، یا قرینه بر عدم قصد جدی نسبت به آن است باطل است و تبدیل به مهر المثل می‌شود، ولی اصل عقد در هر حال صحیح است.
حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
عقد صحیح است و باید تمام آن را پرداخت کنید.
حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
عقد صحیح است و مهریه مذکور بر عهده مرد است.
1. مهرالسنه پانصد درهم است که حدود 1250 گرم نقره بوده و قیمت آن‌را مىتوانید بر اساس نوسانات بازار به دست آورید.
2. در اسلام حدّى براى مهریه به نحو لزوم معیّن نشده، ولى هر چه کمتر باشد بهتر است و مستحب است که مقدار مهریه از مهرالسنه زیادتر نباشد.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:
حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
1. مهرالسنه پانصد درهم است و هر درهم دوازده و شش دهم( 6/12) نخود نقره است و وزن یک نخود تقریباً معادل یک بیست و چهارم مثقال و پانزده صدم گرم( 15 / 0) گرم است و قیمت آن‌را مىتوانید از بازار به دست آورید.
2. در اسلام حدّى براى مهریه به نحو لزوم معیّن نشده، ولى هر چه کمتر باشد بهتر است و مستحب است که مقدار مهریه از مهرالسنه زیادتر نباشد.
حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
مهرالسنه طبق مشهور پانصد درهم نقره است و قیمت دقیق آن‌را مىتوانید از زرگرها سۆال کنید. و توجه داشته باشید که مهریههای بسیار بالا اعتباری ندارد؛ زیرا [معمولاً] قصد جدّی در آنها نمی‌‌باشد.
حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
1. 1250 گرم نقره.
2. مکروه نیست.
حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
مقدار مهر السنة پانصد درهم نقره است که تقریبا معادل دویست و شصت و دو و نیم مثقال نقره سکه دار است و مستحب است که مهریه از این مقدار بیشتر نباشد.
اگرچه تعیین مقدار مهریه خانم‌ها بر اساس قوانین و احکام دین اسلام، بر عهده حکومت قرار داده نشده، و حکومت حق ندارد برای مهریه سقف خاصی را مشخص کند، اما اگر در جامعه‌ای مهریه ابزاری شده باشد در دست عده‌ای، برای سودجویی و برهم زدن اساس خانواده و توازن اجتماعی، حکومت می‌تواند براساس مصالح جامعه، به دفاتر رسمی ازدواج اعلام کند که مهریه های بسیار سنگین را، به دلیل مشکلاتی؛ نظیر طولانی شدن دادرسی، پر شدن زندان‌ها و ...، ثبت نکنند. با توجه به این مسئله قوه قضائیه نیز به دعاوی مرتبط رسیدگی نخواهد کرد.
البته، اگر زن و شوهری بر مهریه سنگینی توافق کنند و بدون مراجعه به محاکم قضایی، با رضایت کامل شوهر آن‌را پرداخت کند، حکومت حتی اگر حق محدود سازی را داشته باشد، در عمل نمی‌تواند چنین محدودیتی را به اجرا گذارد.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
کافی، ج 5
مطالب مرتبط:
