تبیان، دستیار زندگی
اگر كسی مالی را از شخصی غصب كرده باشد آیا حتماً باید حضور وی برود و خود را معرفی كند بعد مال را تحویل دهد یا به طور مخفیانه هم می‌تواند این مال را به این شخص برساند؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حکم از بین بردن اشیاء فساد آور دیگران

احکام

سئوال 1: شخصی قبل از سن بلوغ اموال مردم را سرقت نموده بعضی از آنها را می‌شناسد و بعضی را نمی‌شناسد و آنهائی را كه می‌شناسد نمی‌داند چه مقدار از اموال آنها را برده است حال می‌تواند این شخص مقداری را صدقه بدهد تا برائت ذمه حاصل شود؟

جواب: افرادی را كه می‌شناسید باید آنها را راضی كنید و حلالیت بطلبید و آنها را كه نمی‌شناسید باید به اذن حاكم شرع (مجتهد جامع الشرایط) از طرف آنها صدقه بدهید. (طبق سۆالی كه از دفتر ایشان شد) و (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج 2، ص 286، س 16)

سۆال 2: اگر كسی مالی را از شخصی غصب كرده باشد آیا حتماً باید حضور وی برود و خود را معرفی كند بعد مال را تحویل دهد یا به طور مخفیانه هم می‌تواند این مال را به این شخص برساند؟

جواب: معرفی كردن خود لازم نیست اگر مال غصبی را به صاحبش برگرداند هر چند بوسیله شخصی دیگر باشد ذمه او بری می‌شود و از گناه خود نیز توبه نماید انشا الله خداوند متعال او را مشمول عفو و رحمت خود قرار می‌دهد. (ر.ک: مجمع المسائل آیت الله گلپایگانی (ره)، ج 2، ص 109)

سۆال 3: آیا از بین بردن اشیاء فساد آور دیگران به طور عمد جایز است یا خیر؟

جواب: بدون اجازه مجتهد جامع الشرایط اقدام ننمائید. (ر.ک: استفتائات مقام معظم رهبری، س 1066)

سۆال 4: مدتی است در یك نهاد انقلابی مسئول قسمتی هستم و در محل كارم دستگاههای گران قیمتی وجود دارد كه به لحاظ امنیتی آنها را به خانه برده و در آنجا كارهای اداری را انجام می‌دهم آیا می‌شود بعضی از كارهای شخصی را با آنها انجام داد؟

جواب: استفاده از اموال دولتی برای كارهای شخصی جایز نیست و موجب ضمان اجره المثل می‌شود، بلی در مواردی كه خلافت مقررات نباشد و با اجازه مسئولین مربوط باشد اشكال ندارد. (ر.ک: استفتائات مقام معظم رهبری، س 1965) و (جامع المسائل آیت الله فاضل، ج 1، س 922)

سۆال 5: اگر كسی بدون مسئولیت و در اثر سهل انگاری به شخصی ضرر و زیانی وارد كند و قابل جبران نباشد و امكان دسترسی به شخص برای طلب حلالیت را نداشته باشد، تكلیفش چیست؟

جواب: اگر ضرر و زیان مادی است باید جبران نماید و یا به نحوی طلب حلالیت كند و اگر طرف را نمی‌شناسد از طرف او با اجازه مجتهد جامع الشرایط به فقیر صدقه دهد و از گناه خود هم توبه نماید و اما اگر ضرر و زیان غیر مادی باشد مثلاً بر اثر غیبت یا تهمت آبروی مسلمانی را ریخته است جبران آن به این است كه سوء ظن آن افراد را نسبت به شخص مذكور بر طرف نماید و با تعریف از او و یا تكذیب گفته‌های قبلی خود رفع مشكلی نماید و اگر این جهت هم ممكن نباشد برای او از خداوند طلب مغفرت كند و از گناه خود نیز توبه نماید انشاء الله خداوند متعال او را مشمول عفو خود قرار می‌دهد ـ چنانچه مورد دیگری در نظر است خصوص مورد را بنویسید تا جواب مناسب داده شود. (ر.ک: جامع المسائل آیت الله فاضل، ج 2، س 1200 و 1201)

سۆال 6: اگر كبوتری در حیاط منزل ما آمده باشد و ما آن را برداریم و مجانی به كسی كه كبوتر باز است بدهیم آیا از نظر شرعی این كار درست است یا نه؟

جواب: اگر بدانید كبوتر مذكور مالك دارد نمی‌توانید آن را به دیگری بدهید بلكه حكم مجهول المالك را دارد و باید از مالك آن جستجو شود و در صورت یأس از پیدا شدن مالك، صدقه بدهید. (تحریر الوسیله امام (ره)، ج 2، ص 222، م 3) و (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج 3، ص 609، س 20)

سۆال 7: اگر شیء گم شده‌ای را قبل از بلوغ پیدا كرده و استفاده كرده باشیم، حالا تكلیف چیست و چه باید بكنیم؟

جواب: اگر علامت خاصی داشته كه بتوانید با اعلام، صاحب آن را پیدا كنید بنابراین احتیاط واجب باید از طرف صاحبش صدقه می‌دادید و اكنون كه از آن استفاده كرده‌اید اگر عین آن موجود نیست قیمت آن را از طرف صاحبش به فقیر غیرسید صدقه بدهید (ر.ک: توضیح المسائل امام خمینی (ره)، م 2564 و 2565)

سۆال 8: اگر چیزی را روی زمین نظیر«پول یا شی‌ء قیمتی» كم ارزش یا با ارزش مشاهده كنیم آیا حق بردن و یا استفاده كردن آن را داریم یا خیر؟

جواب: اگر بر ندارید بهتر است زیرا در صورتی كه دارای علامت باشد و قیمت آن بیشتر از 6/12 نخود نقره سكه دار باشد باید تا یكسال برای پیدا شدن صاحبش اعلام نمائید. (توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م 2564 تا 2580)

سۆال 9: زمانی كه انسان برای ادای حق الناس پای آبروی او در میان باشد یعنی با بیان حقیقت آبروی او در خطر باشد چه باید بكند و چگونه می‌توان ادای حق نمود؟

جواب: اگر شیء خاصی را از كسی برداشته باشند و عین آن موجود است مثلاً ساعت، انگشتر، و....خود آن چیز را و او بوسیله پست سفارشی برای صاحبش ارسال نماید و اگر آن شیء از بین رفته و عین آن در بازار موجود نیست قیمت آن را به صاحبش برسانید و لازم نیست كه بگویید مربوط به چیست بلكه می‌توانید بگوئید شخصی سابقاً به شمار بدهكار بوده و این وجه را برای شما فرستاده است. (ر.ک: استفتائات جدید آیت الله مکارم، س 1165 و 1166، ج 2)

بخش احکام اسلامی تبیان


منبع: سایت اندیشه قم

مطالب مرتبط:

از شرایط تکلیف چه می دانید؟

در بیابان چگونه قبله را پیدا کنیم؟

حکم شوخی با نامحرم از طریق پیامک

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.