صدای پیرغلامان لای ورق‌های کتاب

نوحه نواحی؛ کشکول روضه‌هایی اصیل

روضه خوانی و عزاداری سید و سالار شهیدان در سال های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. شور گرفتن ها و نحوه عزاداری در هیئات حسینی با نظرات مختلفی از سوی اهل فن مواجه شده است؛ بسیاری سبک های جدید در روضه خوانی و عزاداری را باعث جلب بیشتر جوانان به مجالس حسینی می دانند و بسیاری دیگر از اهل فن نسبت به این روضه خوانی ها و شیوه های جدید عزاداری انتقاد دارند.

یکی از اصیل ترین جلوه های عزاداری در کشور ما عزاداری های اقوام مختلف است. حتی شاید بتوان گفت یکی از اصیل ترین آیین هایی که در کشور که در طی سال ها دست نخورده و بکر باقی مانده است همین عزاداری هایی است که اقوام مختلف در ایام مختلف برگزار می کنند و نمونه های آن در یزد و کاشان و زنجان و بوشهر شاید معروف ترین ِ این نمونه ها باشد.

متین رضوانی پور از جمله هنرمندان و پژوهشگرانی است که به روضه خوانی ها و عزاداری های اقوام مختلف کشورمان توجه کرده است. او طی سفرهایی که به مناطق مختلف کشورمان داشته به سراغ مداح های قدیمی و استخوان خرد کرده در هر منطقه رفته و از آنها، نسخه های اصلی و محلی روضه ها و نغمه های عزاداری را گرفته، ضبط کرده، نت های آن را پیاده کرده و مجموعه این فعالیت ها را در قالب کتابی دو جلدی به نام «نوحه نواحی» به انتشار رسانده است.

به هر مجلد این کتاب یک لوح فشرده نیز با صدای مداحان قدیمی ِ بومی این شهرستان ها نیز ضمیمه شده است تا مخاطب بتواند این روضه ها را به درستی و با صدای خود مداح بشنود. رضوانی پور که دانش موسیقی خوبی نیز دارد نت تمامی این روضه ها و عزاداری ها را نیز پیاده کرده و در کنار هر روضه منتشر کرده است؛ او برای مخاطب پژوهنده‌اش دستگاه و گوشه هایی که روضه در آن خوانده می شود را نیز مشخص کرده تا مخاطبانی که دانش موسیقی نیز دارند بتوانند از این قطعات استفاده کنند.

نویسنده کتاب مدت ها نزد استاد مجید کیانی به تعلیم موسیقی پرداخته است. این استاد موسیقی از جمله اساتیدی است که دستی بر پژوهش در حوزه موسیقی دارد و کتاب های بسیاری از او بر روی پیشخوان کتابفروشی ها قرار گرفته است. رضوانی پور با تشویق این استاد موسیقی کوشید نگاه متفاوتی نسبت به مقوله هنر موسیقی و تعالیم دینی داشته باشد و به همین دلیل مدتی را به قرائت قرآن در ردیف ها و گوشه های موسیقی ایرانی پرداخت. نوحه نواحی هم تحت تاثیر آموزه های این استاد موسیقی در متین رضوانی پور شکل گرفت؛ او همچنین از محضر یعقوب قمری شریف آبادی نیز بهره برده و شاید تاثیر این استاد عرفان و اخلاق اسلامی بر او بوده است که باعث شده تا رضوانی پور دو مجلد نوحه نواحی را به استاد خود تقدیم کند.

رضوانی پور با انتشار نوحه نواحی حق مطلب را نسبت به اساتید خود به خوبی ادا کرده است. او برای تالیف و گردآوری این مجموعه دو جلدی سفرهای بسیاری رفته و با بسیاری از بزرگان روضه خوان در شهرستان ها نشست و برخاست داشته است. جلد اول نوحه نواحی به نوحه خوانی در استان سمنان می پردازد و دومین مجلد از این کتاب خواندنی شامل نوحه ها و روضه ها در همدان است.

بزرگان بسیاری در حوزه روضه خوانی و عزاداری و همچنین برخی از اساتید موسیقی رضوانی پور را در انتشار این کتاب یاری کرده اند. یعقوب قمری شریف آبادی، مجید کیانی، علی آهی، ماشالله عابدی فرد، مهدی شکارچی از جمله اساتیدی هستند که در حوزه موسیقی ایرانی و همچنین هنر روضه خوانی به این پژوهشگر جوان یاری رسانده اند و طبیعی است که جنبه های علمی کتاب به دلیل استفاده از دانش و تجربه اساتیدی که نامشان گذشت، به اهمیت این کتاب می افزاید.

در یک کلام باید گفت نوحه نواحی چند دسته از مخاطبان خود را سیراب می کند: آنان که علاقه مند به فرهنگ و سنت های بومی کشور هستند؛ بخشی از جامعه که علاقه مند به حضور در مجالس روضه خوانی و عزاداری سید و سالار شهیدانند؛ علاقه مندان به موسیقی ایرانی و همچنین پژوهشگران حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی.

نوحه نواحی را انتشارات خیمه منتشر کرده است. این ناشر تا کنون کتابهای بسیاری را در حوزه دین پژوهی در ژانرها و گونه های مختلف ادبی، هنری و پژوهشی وارد بازار نشر کرده است.