معاصی را یاد بگیر!
در اجتناب از معاصی کوتاهی مکن و اگر خدای نخواسته معصیت کردی، توبه نما و دو رکعت نماز بجا آور و بعد از نماز، هفتاد مرتبه استغفار کن و سر به استغفار بگذار و در سجده از حضرت پروردگار عفو بخواه، امیدوارم عفو بفرماید.
توصیه های ناب اخلاقی از شیخ العرفاء ملاحسینقلی همدانی (رحمة الله علیه)
هنوز جوارحت را از معاصی پاک نکرده ای...!
اشاره: استاد عارفان قرن معاصر، ملاحسینقلی فرزند رمضان در جزینی همدانی، به سال 1239 متولد شد. حسینعلی، در کوچکی به همراه پدر شبانی می کرد. با پافشاری پدر، برای فراگیری دانش دین، به تهران هجرت کرد. درسهای سطح را نزد برخی علمای تهران، خواند و در زمانی نه چندان دراز، شایستگی حضور در درس شیخ العراقین را یافت.
در محضر ملا هادی سبزواری، دروس عقلی را فرا گرفت. پس از رحلت شیخ انصاری بر کرسی استاد اعظم نشست و در فقه و اصول سرآمد زمان خود شد. پس از این، او به عنوان استاد و مرجع وارد میدان نشد و درسی خصوصی برای برخی شاگردان در منزل شروع کرد و در کنار درس فقه، درسهای اخلاقی و عرفانی چندی برای شاگردان برگزیده اش می گوید. عارف بزرگ همدان نزدیک به سیصد شاگرد پروراند. بزرگانی چون: شیخ محمد بهاری همدانی، سید ابوالقاسم اصفهانی، سیداحمد کربلایی، میرزا جواد آقای ملکی تبریزی و..... آنچه در ذیل آمده است سه مرقومه اخلاقی از ایشان است که حاوی نکات ناب اخلاقی است.
آسان شدن گناه!
این که می بینی معصیت در نظرت سهل شده، به جهت اموری چند است که بعضی از آنها را ذکر می کنیم:
اولاً؛ فکر خود را تماماً متوجه به دنیای دنی کرده ای. از این جهت بالمره (بسیار) از نفع و ضرر اخروی غافل شده ای. نمی دانی چه بسیار بسیار منافع و سعادت ابدیه از تو فوت شد و چقدر ضررهای بزرگ به خود زده ای!
ثانیاً؛ عجز و حاجت و فقر خودت را ملتفت نیستی که ذره ذره بدنت به حفظ کارکنان او که ملائکه باشند، بر پاست.
ثالثاً؛ نمی دانی که در هر آنی، در هر جزء از اجزاء بدنت، نعم (نعمتهای) غیر متناهیه، مرحمت از او شده و می شود که به بیان و بنان، ممکن نیست حصر آنها. با این حال، چگونه نعمت او را در معصیت او صرف می کنی؟
رابعاً؛ چگونه غافلی از عقوبات سخت او، مگر نمی دانی که مابین مرگ و قیامت هزار غصه هست و آسان ترین آنها تلخی جان کندن است. چرا از شداید قیامت، غافلی؟ امان از روزی که از دهشت و وحشت او، مقربین در خوف و اضطراب می باشند. چرا نباشند؟ از روزی که زمینش و هوایش آتش و جهنم به اطراف خلایق محیط و ملایک غلاظ و شداد در بگیر و ببند. نیکان در وحشت و اضطراب و بدان در شکنجه و عذاب، آفتاب در بالای سر و زمین گرم تر از کوره آهنگر.
خطر حساب از یک طرف و دهشت صراط از یک طرف، کار هنوز به جهنم نرسیده، از آتش و سلاسل و اغلال او بگویم یا از مار و عقربهایش بیان نمایم. خلاصه، اینها مختصرنویسی است و این فقراتی که گفته شد، از هزار یک بیان نشد.
معاصی را یاد بگیر!
البته در اجتناب از معاصی کوتاهی مکن و اگر خدای نخواسته معصیت کردی، توبه نما و دو رکعت نماز بجا آور و بعد از نماز، هفتاد مرتبه استغفار کن و سر به استغفار بگذار و در سجده از حضرت پروردگار عفو بخواه، امیدوارم عفو بفرماید.
معاصی کبیره در بعضی از رساله های عملیه ثبت شده است، یاد بگیر و ترک نما و زنهار پیرامون غیبت و دروغ و اذیت مگرد. لااقل یک ساعت به صبح مانده بیدار شو و سجده بجا بیاور و آنچه در «منهاج النجاه» مرحوم ملامحسن فیض (رضوان الله جل جلاله علیه) مذکور است کافی و شافی است از برای عمل شب و روز تو به همان نحو عمل نما و سعی کن که عمل و ذکرت، به محض زبان نباشد و با حضور قلب باشد که عمل بی حضور قلب اصلاح قلب نمی کند، اگر چه ثواب کمی دارد.
البته از غذای حرام فرار کن، مخور مگر حلال. غذا را کم بخور و زیاد مخور؛ یعنی زیاده بر حاجت بنیه مخور، نه چندان بخور که تو را سنگین کند و از عمل باز دارد و نه چندان کم بخور که ضعف آورد و به سبب ضعف از عبادت مانع شود و هر قدر بتوانی روزه بگیر، به شرطی که شب جای روز را پر نکنی.
بشتاب به سوی توبه راستین
پس ای عزیز! چون کریم رحیم زبان تو را مخزن کوه نور؛ یعنی ذکر اسم شریف قرار داده است، بی حیایی است مخزن سلطان را به نجاست و قاذورات غیبت و دروغ و فحش و اذیت و گناهان دیگر آلوده نمایی.
مخزن سلطان باید پر از عطر و گلاب باشد، نه نجس و مملو از قاذورات (نجاسات). بی شک چون دقت در مراقبه نکرده ای، نمی دانی که با اعضای هفت گانه؛ یعنی گوش و زبان و چشم و دست و پا و بطن و فرج چه معصیت هایی می کنی و چه آتش ها روشن می نمایی و چه فسادها در دین خودت بر پا می کنی و چه زخم هایی با شمشیر و سر نیزه زبانت به قلبت می زنی. اگر آن را کشته نباشی، بسیار خوب است.
اگر بخواهم شرح این مفاسد را بیان نمایم در کتاب نمی گنجد، در یک ورق چه می توانم بکنم. تو که هنوز جوارحت را از معاصی پاک نکرده ای، چگونه منتظری که در شرح احوال قلبت چیزی به تو بنویسم. پس بشتاب، بشتاب به سوی توبه راستین. آن گاه به سرعت به تلاش و مراقبت روی بیاور.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع: هفته نامه صبح صادق – شماره 485
مطالب مرتبط:
