تبیان، دستیار زندگی
از احادیث مذکور دو نکته مهم استفاده می‌شود. نکته اول؛ حساسیت زمان بارداری زن نسبت به پرورش جنین، و نکته دوم؛ اثر تغذیه مادر در این دوران، در هوش، استعداد اخلاق انسان در آیندۀ وی است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خدا کند دیر مطالعه اش نکنید!!!

تغذیه

وضع تغذیه مادران در دوران بارداری آن‌ها همان‌طور که در سلامت و بیماری و نیرومندی وضع جنین تأثیردارد، در اخلاق و رشد استعدادهای انسان، مقدار هوش و حافظه وی نیز مۆثر است. به این دلیل که تمامی اعضاء جنین و ازجمله اعصاب و مغز او از غذایی سازمان‌دهی می‌شود که به وسیله تغذیه مادر در اختیار وی نهاده می‌شود.


ارتباط اخلاق افراد با کیفیت مزاجی و ساختار عصبی آن‌ها بر دانشمندان و محققان  پوشیده نیست. و در دین اسلام نیز بر این مطلب فراوان اشاره و توصیه شده است.

امام علی (علیه السلام) درباره نوع تغذیه‌ای که مادر دارد و اثر آن در رشد توان‌مندی‌های فرزندان می‌فرماید:

«خَیْرُ تُمُورِكُمُ‏ الْبَرْنِیُ‏ فَأَطْعِمُوهُ نِسَاءَكُمْ فِی نِفَاسِهِنَّ تَخْرُجْ أَوْلَادُكُمْ زَكِیّاً حَلِیماً.»2

ترجمه: برنی بهترین خرمای شماست آن را به زنانتان در ایام وضع حمل بخورانید تا فرزندانتان بردبار و دانشمند شوند.

یا اینکه آن حضرت در جای دیگر می‌فرماید:

«مَا تَأْكُلُ الْحَامِلُ مِنْ شَیْ‏ءٍوَ لَا یُتَدَاوَى بِهِ أَفْضَلَ مِنَ‏ الرُّطَبِ‏ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى لِمَرْیَمَ‏ وَ هُزِّی إِلَیْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَیْكِ رُطَباً جَنِیًّا.»3

ترجمه: زن آبستن چیزی نمی‌خورد و به چیزی معالجه نمی‌شود که بهتر از رطب باشد. خدا در قرآن کریم به حضرت مریم می‌فرماید: در خت خرما را تکان بده تا رطب تازه برتو فرو ریزد.

امام رضا (علیه السلام) می‌فرماید:

«أَطْعِمُوا حَبَالاكُمْ ذَكَرَ اللُّبَانِ‏ فَإِنْ یَكُنْ فِی بَطْنِهَا غُلَامٌ خَرَجَ ذَكِیَّ الْقَلْبِ عَالِماً شُجَاعاً وَ إِنْ تَكُنْ جَارِیَةٌ حَسُنَ خُلُقُهَا وَ خِلْقَتُهَا وَ عَظُمَتْ عَجِیزَتُهَا وَ حَظِیَتْ عِنْدَ زَوْجِهَا.»4

ترجمه: مصرف کندر در زنان باردار را عاملی بر افزایش هوش، شجاعت و عالم شدن در پسران و خوش سیرت شدن و ... در دختران می‌دانند.

از احادیث مذکور دو نکته مهم استفاده می‌شود. نکته اول؛ حساسیت زمان بارداری زن نسبت به پرورش جنین، و نکته دوم؛ اثر تغذیه مادر در این دوران، در هوش، استعداد اخلاق انسان در آینده وی است

چنان‌که ملاحظه می‌فرمایید از احادیث مذکور دو نکته مهم استفاده می‌شود. نکته اول؛ حساسیت زمان بارداری زن نسبت به پرورش جنین، و نکته دوم؛ اثر تغذیه مادر در این دوران، در هوش، استعداد اخلاق انسان در آینده وی است. مادران باید مراقب این باشند که مواد غذایی و مصالح ساختمانی جسم و جان کودک را که بسیار پیچیده و متنوع است در اختیارش قرار دهد تا آن کودک معصوم بتواند به خوبی رشد یافته و قابلیت‌ها و استعدادهای درونی خویش را به فعلیت بگذارد.

دکتر علی اکبر شعاری می‌‌نویسد:

«غذایی که مادر می‌خورد در رشد جنین بسیار مۆثر است به ویژه هنگامی‌که به مرحله زایمان نزدیک می‌شود و احتیاجش به غذا از حیث کمیت و کیفیت افزایش می‌یابد، به همین سبب مادرانی که در دوران آبستنی غذای سالم و کافی نمی‌خورند غالباً اطفالشان از لحاظ بدنی و عقلی ناقص بوده و یا به اضطرابهای روانی مبتلا می‌شوند.»5

و آیا غیر از این است که مبتلا شدن به فشارهای روحی و روانی یعنی عقب ماندن از تکامل توان‌مندی‌ها و رشد در جهت پیشرفت و ارتقای انسان.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می‌فرماید: «الشقی‏ شقی‏ فی بطن امه، و السعید سعید فی بطن امه» بدبخت کسی است که در رحم مادر بدبخت شده باشد و خوشبخت کسی است که در شکم مادر خوشبخت شده باشد

روز قیامت وقتی پرده‌ها کنار می‌رود و پنهانی‌ها آشکار می‌گردد بسیاری از کوتاهی‌ها نمایان‌ می‌گردد. بی‌دقتی در انتخاب همسر که نتیجه آن بی‌دقتی در انتخاب پدر و مادر است برای فرزندان و عدم فراهم کردن زمینه تربیتی مناسب است، تنبلی و بی‌حوصلگی در یادگیری ملاک‌های صحیح انتخاب همسر؛ عدم رعایت مراقبت‌های دوران بارداری، نکات تربیتی مهم برای سنین مختلف زندگی فرزندان، مهارت‌های کلامی و عاطفی و رفتاری مناسب نسبت به اعضای خانواده و سایر مردم و نیز بی‌حوصلگی و تنبلی نسبت به انجام وظایف که لازمه سعادت خانواده است، از مواردی است که باید رعایت کرد.

کسانی که در انجام وظایف خویش کوتاهی کنند و به فرزندانشان در رشد توانایی‌اش کمک نکنند، گناه کرده و به این وسیله در پیشگاه خداوند مسئولند. آن‌ها در دادگاه عدل الهی پاسخی برای ضایع کردن خود و دیگران ندارند. قرآن کریم صحنه بسیاری از خانواده‌ها چنین به تصویر کشیده است:

(یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخیهِ ،وَ أُمِّهِ وَ أَبیهِ ،وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنیه) .6

ترجمه: روزى كه آدمى از برادرش، و از مادرش و پدرش. و از همسرش و پسرانش می‌گریزد.

پی نوشت ها:

1.عروسى الحویزى، عبد على بن جمعة، ج 2، ص 18.

2.كلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، یشین،الکافی، ج 6، ص 22.

3.عروسى الحویزى، عبد على بن جمعة، ج 3، ص 330.

4.مجلسى، محمدتقى بن مقصود على،‏ روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (ط ـ القدیمة)، ج 8، ص 631.

5.امینی، ابراهیم، اسلام و تعلیم و تربیت اسلامی، ص 155.

6.عبس/ 34 ـ 36.

                                                                                                                                         فرآوری: فاطمه زین الدینی

بخش نهج البلاغه تبیان   


مطالب مرتبط:

آثار و نتایج تربیت فرزند از کلام امام علی علیه‌السلام

چه کنیم فرزندان موفقی داشته باشیم!!

پدری دانا در تربیت فرزندان

پوشش مادر در منزل چگونه باید باشد؟

امام علی علیه السلام و تربیت فرزند!

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.