خدا کند دیر مطالعه اش نکنید!!!
وضع تغذیه مادران در دوران بارداری آنها همانطور که در سلامت و بیماری و نیرومندی وضع جنین تأثیردارد، در اخلاق و رشد استعدادهای انسان، مقدار هوش و حافظه وی نیز مۆثر است. به این دلیل که تمامی اعضاء جنین و ازجمله اعصاب و مغز او از غذایی سازماندهی میشود که به وسیله تغذیه مادر در اختیار وی نهاده میشود.
ارتباط اخلاق افراد با کیفیت مزاجی و ساختار عصبی آنها بر دانشمندان و محققان پوشیده نیست. و در دین اسلام نیز بر این مطلب فراوان اشاره و توصیه شده است.
امام علی (علیه السلام) درباره نوع تغذیهای که مادر دارد و اثر آن در رشد توانمندیهای فرزندان میفرماید:
«خَیْرُ تُمُورِكُمُ الْبَرْنِیُ فَأَطْعِمُوهُ نِسَاءَكُمْ فِی نِفَاسِهِنَّ تَخْرُجْ أَوْلَادُكُمْ زَكِیّاً حَلِیماً.»2
ترجمه: برنی بهترین خرمای شماست آن را به زنانتان در ایام وضع حمل بخورانید تا فرزندانتان بردبار و دانشمند شوند.
یا اینکه آن حضرت در جای دیگر میفرماید:
«مَا تَأْكُلُ الْحَامِلُ مِنْ شَیْءٍوَ لَا یُتَدَاوَى بِهِ أَفْضَلَ مِنَ الرُّطَبِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى لِمَرْیَمَ وَ هُزِّی إِلَیْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَیْكِ رُطَباً جَنِیًّا.»3
ترجمه: زن آبستن چیزی نمیخورد و به چیزی معالجه نمیشود که بهتر از رطب باشد. خدا در قرآن کریم به حضرت مریم میفرماید: در خت خرما را تکان بده تا رطب تازه برتو فرو ریزد.
امام رضا (علیه السلام) میفرماید:
«أَطْعِمُوا حَبَالاكُمْ ذَكَرَ اللُّبَانِ فَإِنْ یَكُنْ فِی بَطْنِهَا غُلَامٌ خَرَجَ ذَكِیَّ الْقَلْبِ عَالِماً شُجَاعاً وَ إِنْ تَكُنْ جَارِیَةٌ حَسُنَ خُلُقُهَا وَ خِلْقَتُهَا وَ عَظُمَتْ عَجِیزَتُهَا وَ حَظِیَتْ عِنْدَ زَوْجِهَا.»4
ترجمه: مصرف کندر در زنان باردار را عاملی بر افزایش هوش، شجاعت و عالم شدن در پسران و خوش سیرت شدن و ... در دختران میدانند.
چنانکه ملاحظه میفرمایید از احادیث مذکور دو نکته مهم استفاده میشود. نکته اول؛ حساسیت زمان بارداری زن نسبت به پرورش جنین، و نکته دوم؛ اثر تغذیه مادر در این دوران، در هوش، استعداد اخلاق انسان در آینده وی است. مادران باید مراقب این باشند که مواد غذایی و مصالح ساختمانی جسم و جان کودک را که بسیار پیچیده و متنوع است در اختیارش قرار دهد تا آن کودک معصوم بتواند به خوبی رشد یافته و قابلیتها و استعدادهای درونی خویش را به فعلیت بگذارد.
دکتر علی اکبر شعاری مینویسد:
«غذایی که مادر میخورد در رشد جنین بسیار مۆثر است به ویژه هنگامیکه به مرحله زایمان نزدیک میشود و احتیاجش به غذا از حیث کمیت و کیفیت افزایش مییابد، به همین سبب مادرانی که در دوران آبستنی غذای سالم و کافی نمیخورند غالباً اطفالشان از لحاظ بدنی و عقلی ناقص بوده و یا به اضطرابهای روانی مبتلا میشوند.»5
و آیا غیر از این است که مبتلا شدن به فشارهای روحی و روانی یعنی عقب ماندن از تکامل توانمندیها و رشد در جهت پیشرفت و ارتقای انسان.
روز قیامت وقتی پردهها کنار میرود و پنهانیها آشکار میگردد بسیاری از کوتاهیها نمایان میگردد. بیدقتی در انتخاب همسر که نتیجه آن بیدقتی در انتخاب پدر و مادر است برای فرزندان و عدم فراهم کردن زمینه تربیتی مناسب است، تنبلی و بیحوصلگی در یادگیری ملاکهای صحیح انتخاب همسر؛ عدم رعایت مراقبتهای دوران بارداری، نکات تربیتی مهم برای سنین مختلف زندگی فرزندان، مهارتهای کلامی و عاطفی و رفتاری مناسب نسبت به اعضای خانواده و سایر مردم و نیز بیحوصلگی و تنبلی نسبت به انجام وظایف که لازمه سعادت خانواده است، از مواردی است که باید رعایت کرد.
کسانی که در انجام وظایف خویش کوتاهی کنند و به فرزندانشان در رشد تواناییاش کمک نکنند، گناه کرده و به این وسیله در پیشگاه خداوند مسئولند. آنها در دادگاه عدل الهی پاسخی برای ضایع کردن خود و دیگران ندارند. قرآن کریم صحنه بسیاری از خانوادهها چنین به تصویر کشیده است:
(یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخیهِ ،وَ أُمِّهِ وَ أَبیهِ ،وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنیه) .6
ترجمه: روزى كه آدمى از برادرش، و از مادرش و پدرش. و از همسرش و پسرانش میگریزد.
پی نوشت ها:
1.عروسى الحویزى، عبد على بن جمعة، ج 2، ص 18.
2.كلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، یشین،الکافی، ج 6، ص 22.
3.عروسى الحویزى، عبد على بن جمعة، ج 3، ص 330.
4.مجلسى، محمدتقى بن مقصود على، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (ط ـ القدیمة)، ج 8، ص 631.
5.امینی، ابراهیم، اسلام و تعلیم و تربیت اسلامی، ص 155.
6.عبس/ 34 ـ 36.
فرآوری: فاطمه زین الدینی
بخش نهج البلاغه تبیان
مطالب مرتبط:
آثار و نتایج تربیت فرزند از کلام امام علی علیهالسلام
چه کنیم فرزندان موفقی داشته باشیم!!