دادگاه سیاسی از مصدق تا احمدی نژاد

همانطور که خود او می‌گفت در دوران ریاست جمهوریش، اولین‌های ایران را تجربه کرده است. احمدی نژاد تنها رئیس جمهور تاریخ ایران بود که به مجلس فراخوانده شد تا پاسخ گوی سوالات نمایندگان مجلس باشد. رئیس دولت دهم، اولین رئیس جمهوری بود که، به مدت 11 روز خانه نشینی کرد تا بتواند حرف خود را به کرسی بنشاند، رئیس جمهور پیشین ایران اولین مسئول قوه مجریه است که به دادگاه فراخوانده شد تا پاسخ گویی پرونده های قضایی دوران ریاست جمهوری اش باشد.

کمتر از دو ماه به پایان دولت محمود احمدی‌نژاد باقی نمانده بود و فقط سه روز از زمان برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته بود که خبری بر روی پایگاه اطلاع‌رسانی دولت مبنی بر شکایت علی لاریجانی، رییس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی و یک شاکی خصوصی از محمود احمدی‌نژاد و احضار وی به دادگاه منتشر شد و بر اساس آن، احمدی نژاد بعد از پایان دوران ریاست جمهوریش باید راهی دادگاه می‌شد، امری که برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی اتفاق می افتاد. در ادامه اما شکایت لاریجانی از رییس جمهور وقت ایران تکذیب شد و فراخوانی احمدی نژاد مرتبط با پرونده های ارسالی مجلس به قوه قضاییه اعلام شد.

احمدی نژاد از پاستور کوچ کرد و 4 ماه بعد زمان حضورش به دادگاه فرا رسید و بسیار از اهالی رسانه و مردم در صبح پنجم آذر چشم به درهای دادگاه داشتند تا رئیس جمهور پیشین ایران را در آن ببینند، اما او نیامد تا نشان دهد، ماجرای دادگاه احمدی نژاد، داستانی طولانی تر از این حرف‌ها دارد. بعد از حضور پیدا نکردن احمدی نژاد در دادگاه، زمان جدیدی برای برگزاری این جلسه مشخص شد و 16 آذر، همزمان با حضور حسن روحانی در دانشگاه شهید بهشتی، احمدی نژاد باید در دادگاه حضور پیدا کند.

از دادگاه کودتای مصدق تا دادگاه سوری هویدا

در سپهر سیاست ایران، اما هستند دولتمردانی ایران که نه در قامت رئیس جمهور، بلکه در لباس وزرای دولت در دادگاه حاضر شدند و حتی زندان را هم تجربه کردند. قبل از پیروزی انقلاب مردم ایران، بارها و بارها شاهد حضور دولتمردان در دادگاه‌ها بودیم که می‌توان از دکتر مصدق، دکتر فاطمی و هویدا نام برد. مصدق که در ماجرای کودتای 28 مرداد، از یک نخست وزیر تبدیل به یک متهم شد و پس از برگزاری دادگاه نظامی به تبعید محکوم شد  و سال‌های پایانی عمر خود را در تبعید سپری کرد.

دکتر فاطمی نیز که عهده دار وزارت خارجه دولت مصدق بود نیز بعد از کودتا به اعدام محکوم شد. اما ماجرای هویدا، داستان دیگری بود، وی که 13 سال نخست وزیر محمدرضا شاه بود و پس از آن عهده دار وزارت دربار بود، بعد از شعله ور شدن خشم مردم، توسط محمدرضا شاه راهی دادگاه سوری و بعد از آن راهی زندان شد. زندانی شدنی که سرانجام به اعدام وی بعد از پیروزی انقلاب منجر شد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز، بودند وزرایی که بعد از پایان دوران خدمتشان راهی زندان شدند. اعضای دولت موقت که پس از تثبیت انقلاب، از سوی امام خمینی عهده دار اداره کشور به ریاست و نخست وزیری مهندس بازرگان شدند، از جمله اولین دولتمردانی بودند که دادگاه و زندان را تجربه کردند.

دولت موقت و دادگاه

عباس امیرانتظام، ابراهیم یزدی، صادق قطب زاده و عزت الله سحابی، از جمله این افراد بودند که به تناوب، تجربه زندان را داشته‌اند که در این میان صادق قطب زاده  که عهده دار وزارت امور خارجه بود، به علت طراحی کودتای نوژه و همکاری با کودتاچی‌ها، راهی دادگاه و پس از آن به اعدام محکوم شد و سرانجام در شهریور سال 61، اعدام شد.

اخلال در امنیت ملی کشور و مخالفت با قانون اساسی و آرمان‌های انقلاب از اصلی ترین اتهام‌های اعضای دولت موقت و نهضت آزادی بود. ابراهیم یزدی  از آخرین بازماندگان دولت موقت، بعد از انتخابات سال 88 راهی زندان شد.

آغاز دهه 70، بازهم سیاستمداران ایرانی، زندان و دادگاه را تجربه کردند که دراین میان افرادی با سابقه درخشان انقلابی نیز دیده می‌شدند. شاخص ترین آنان عبدالله نوری، وزیر کشور دولت‌های هاشمی و خاتمی، نماینده مجلس شورای اسلامی و شورای شهر تهران بود.

خردادی که عبدالله نوری را راهی زندان کرد

انتشار روزنامه «خرداد» و انتقاد شدید، جناح راست و مخالفان دولت خاتمی، باعث شد که عبدالله نوری راهی دادگاه شود. وزیر کشور دولت‌های هاشمی وخاتمی به علت ملبس بودن در دادگاه ویژه روحانیت محاکه شد وپس از چندین جلسه محاکمه ، و بنابر اتهام‌هایی مانند توهین به مقدسات، نشر اکاذیب، اقدام بر علیه امنیت ملی و نظایر اینها، در دادگاه ویژه روحانیت محاکمه و به 5 سال زندان محکوم گردید.

سید محمد خاتمی در پایان دوران ریاست جمهوری‌اش با اعتراض به روند برخورد با دولت خود گفت: هیچ یک از مدیران (دولتم) نبودند که تا دم در زندان پیش نروند و بسیاری کارهای عظیمی صورت گرفت که پرونده‌سازی‌هایی برای آن انجام شد و من هر آن انتظار داشتم که بیایند و بگویند وزیر تو احضار شده و فلان مدیر تو زندانی شده‌است.

استاندار سابق اصفهان در دولت هاشمی و شهردار تهران، در دو دولت سازندگی و اصلاحات، دیگر دولتمردی است که طعم زندان را چشیده است. کرباسچی که با حکم «بشارتی» وزرای کشور هاشمی و خاتمی راهی شهرداری تهران شده بود، به اتهام جرایم مالی بازداشت و راهی دادگاه شد.  کرباسچی از سوی قاضی غلامحسین محسنی اژه‌ای« دادستان فعلی کشور» به اتهام جرایم مالی محاکمه و به 3 سال حبس و 10 سال محرومیت از مشاغل دولتی و جزای نقدی محکوم شد. وی از جمله متهم به استفاده از امکانات شهرداری تهران در جهت حمایت از کاندیدای خاص در انتخابات هفتم ریاست جمهوری بود.

بعد از این دو عضو دولت خاتمی، دیگر کمتر سیاستمدار شناخته شده‌ای از ایران راهی دادگاه شد تا اینکه بعد از ماجراهای انتخابات سال 88، بسیاری از چهره‌های شناخته شده دولت‌های موسوی و خاتمی راهی زندان شدند. از جمله شاخص ترین این افراد، بهزاد نبوی، وزیر صنایع سنگین دولت موسوی و نماینده مردم تهران در مجلس ششم، اشاره کرد. او به جرم فعالیت بر علیه نظام و اخلال در امنیت ملی به دادگاه و سپس راهی زندان شد. او همچنان در زندان اوین حضور دارد.

به غیر از بهزاد نبوی می‌شود از محسن میردامادی، سعید حجاریان، عبدالله رمضان زاده، محسن صفایی فراهانی و محمد علی ابطحی نام برد.

دوستان زندانی آقای رئیس جمهور

در دولت احمدی نژاد نیز شاهد زندانی شدن یکی از دولتمردان رئیس دولت دهم بودیم. مشاور مطبوعاتی و رسانه‌ای رئیس جمهور و مدیرعامل خبرگزاری ایرانا یعنی، علی اکبر جوانفکر، در سال 1390 به دلیل چاپ مطالب خلاف موازین اسلامی به 6 ماه و انتشار تصاویر خلاف عفت عمومی به 6 ماه دیگر و در مجموع به یک سال زندان و همچنین سه سال محرومیت از فعالیت های مطبوعاتی محکوم شد.

از دیگر دلایل محکومیت جوانفکر مصاحبه او با روزنامه اعتماد درباره عملکرد قوه قضائیه و سخنان دادستان کل کشور و توهین به حجاب اسلامی در ویژه نامه خاتون اعلام شد و در شهریور سال 91 به علت توهین به رهبرمعظم انقلاب ، بازداشت شد.

محمدشریف ملک زاده، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، دیگر دولت مرد احمدی نژاد بود که تجربه بازداشت و زندان را داشته است. ملک زاده به دلیل اتهام‌های مالی بازداشت شد.

حالا همه منتظر حضور احمدی نژاد در دادگاه هستند، رئیس جمهوری که مدعی بود دولتش، پاک ترین دولت تاریخ است. باید دید که آیا احمدی نژاد آخرین سیاستمداری است که راهی دادگاه می‌شود یا بازهم دولتمردان دیگری راهی دادگاه و زندان خواهند شد.

منبع : نامه نیوز