هفته ی پژوهش بر همه پژوهشگران مبارک
تعریف پژوهش:
پژوهش، به معنای عام، بررسی یا كاوشی سخت كوشانه و به معنای خاص، تحقیق و تجربهای جامع با هدف كشف واقعیتهای نو و تفسیر درست این واقعیتها، تجدید نظر در نتیجهگیریها، نظریهها و قوانین پذیرفته شده در پرتو واقعیتهای كشف شده و به كارگیری عملی نتیجهگیریها، نظریهها و قوانین جدید است. در معنایی دیگر، پژوهش فرایند رسیدن به راه حلهای قابل اطمینان از طریق گردآوری، تحلیل و تفسیردادهها به گونهای برنامهریزی شده و نظاممنداست.
اهمیت پژوهش:
پژوهش یكی از اساسیترین نیازها برای نیل به پیشرفت و توسعه ی همه جانبه ی یك كشور است و قدرت و استقلال هر كشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است. بنابر این نوع و سطح فعالیتهای پژوهشی یکی از شاخصهای اصلی توسعه و پیشرفت محسوب میشود. موفقیت در تمام فعالیتهای مربوط به توسعه از جمله صنایع، کشاورزی و خدمات به نحوی به گسترش فعالیتهای پژوهشی بستگی دارد. پژوهش یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشور به شمار میآید. اگر پژوهشی صورت نگیرد، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد. بدون انجام پژوهش، امور آموزشی نیز از پویایی و نشاط لازم برخوردار نخواهد بود. ازاین رو یكی از عوامل اساسی پیشرفت در كشورهای توسعه یافته، توجه خاص به امر پژوهش است. اصولاً پیشرفت و توسعه، ارتباط مستقیمی با تحقیقات علمی دارد و رشد و توسعه كشورهای پیشرفته در نتیجه سرمایهگذاری در بخش پژوهش است. حجم وسیع پژوهشهای علمی در كشورهای توسعه یافته صنعتی گویای این واقعیت است.
منطق پژوهش:
پژوهش، فرایندی منطقی و معقول است كه هدف آن كشف روابط بین پدیدارها است. به دلیل نظم و ترتیب حاكم بر پدیدارها و رویدادها، امكان تنظیم قوانین، اصول و نظریهها در رشتههای گوناگون فراهم شده است و این قوانین و اصول و نظریهها، به نوبه خود گویای نظم و همسانی موجود در پدیدههاست.
كاركرد پژوهش:
- پژوهش دانش نو میآفریند
-پژوهش امكان كشف كاربرد تازه دانش كهن را فراهم میسازد
- پژوهش به آموزش بهتر میانجامد، چرا كه دانش نو و برنامههای آموزشی، مكمل یكدیگرند.
- پژوهش میتواند منبع درآمد باشد. پژوهشی كه سرمایهای برای انجام آن در نظر گرفته میشود یك منبع مالی است.
- پژوهش موجب حل مسألهها و تضادهای جامعه میشود.
-پژوهش به بشر این توانایی را میدهد كه بهتر با دنیای پیرامون خود رابطه برقرار كند و به اهدافش دست یابد.
-پژوهش موجب پیشرفت جامعه میشود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به منظور گسترش فرهنگ پژوهش در جامعه، روز ”ھ 25 آذر از سوی «شورای فرهنگ عمومی كشور» به نام روز پژوهش نامگذاری شد. وزارت علوم تحقیقات و فناوری نیز از سال ”ھ1379 چهارمین هفته آذر ماه را به نام هفته پژوهش نامگذاری كرد و از سال ”ھ1384 این نام به «هفته پژوهش و فناوری» تغییر یافت. ارج نهادن به مقام شامخ پژوهشگران و تجلیل از پژوهشگران برتر، شناسایی و طرح مشكلات و چالشهای پیش روی و ارتقاء سطح پژوهش و فناوری در كشور از جمله اهداف این اقدام بود. در این راستا هر سال مراسم هفته ی پژوهش با مشاركت بیشتر دستگاههای اجرایی كشور برگزار میشود. تقدیر از مقالات برتر، تقدیر از پژوهشگران نمونه، تقدیر از مدیر تحقیق نمونه، تقدیر از پروژههای برتر و انتشار كارنامه پژوهشی در هر سال از مهمترین برنامههای این هفته است.
پژوهش در اسلام
دین اسلام اقیانوسی بی کران از دانایی و علوم مختلف را بر روی انسان می گشاید. اهمیّتی که دین اسلام به اندیشه، علم آموزی و پژوهش داده است بسیار شایان توجه است. کتاب های مذهبی از قرآن و نهج البلاغه گرفته تا سایر کتاب های حدیثی، سرشار از علوم مختلف و دانستنی های گوناگون است و بر عهده دانشمندان اسلامی است که در این اقیانوس بی کران غوص کنند و مرواریدی از دانایی به قدر توان خود به جامعه اسلامی هدیه کنند.
در کلام معصوم
آن که قدم به دیار پر نور علم می گذارد و بال به سوی آسمان دانستن و شناختن می گشاید، آنگاه به نور راه می یابد که شایسته چنین گام نهادن و بال گشودنی باشد. در کلام روشن رسول اکرم حضرت محمّد(ص) جستجوگر راستین چنین توصیف شده است: «آن که علم را برای خدا بخواهد هیچ دری از علم بر او گشوده نگردد جز آنکه در نفسش فروتنی افزون شود، با مردم تواضع بیشتر کند، ترسش از خدا فزونی گیرد و اجتهادش در دین وسعت یابد. او کسی است که علم را بیاموزد و بیاموزاند».
امّا آنکه علم را برای دنیا بخواهد یا برای منزلتی در میان مردم یا مقامی نزد سلطانی، دری از علم بر او گشوده نگردد، جز آنکه خود را بزرگ پندارد، در میان مردم تکبر کند، نسبت به خدا مغرور شودو در دین جفا کند. او کسی است که از علم نه خود سود کند و نه دیگری را سود می بخشد