آییش برای سقراط هوو می آورد
سقراط نامی است که تقریبا از غرب تا شرق و در همه زبانها او را میشناسند و این دیالوگ سقراط را که میگوید خودت را بشناس اکثرا شنیدهاند. فیلسوف بزرگ یونان که نهتنها بر فلسفه غرب و شرق که بر اخلاق و سیاست هم تا قرنها تاثیر گذاشت. حالا اما نه قرار است از سقراط گفته شود و نه از فلسفه و نه حتی از یونان کلاسیک. در این نوشتار شما با یک سقراط ایرانی و مدرن آشنا خواهید شد که در نگاه اول هیچ شباهتی با بینی پهن و موهای فرفری و قد کوتاه سقراط ندارد. این سقراط مدرن فرهاد آییش است؛ البته بازیگر نقش سقراط است.
گروه نمایش شایا مدتی است که تمرینهای نمایش سقراط را به نویسندگی و کارگردانی حمیدرضا نعیمی آغاز کرده است. به همین بهانه سر تمرین گروه این نمایش رفته و با فرهاد آییش سقراط ایرانی گفتوگو کردیم.فرهاد آییش نویسنده، بازیگر و کارگردان پیش از این آثاری چون کرگدن، پنجرهها، چمدان، کمدی شام اول- شام آخر، یک رابطه ساده و ... را روی صحنه برده است. تلهتئاترهای کمدی و جدی زیادی نیز از وی دیده شده که از جمله آنها میتوان به تلهتئاتر هنر، نکراسف، کمدی شام آخر، خرده جنایتهای زن و شوهری و ... اشاره کرد.
آییش سال گذشته با تئاتر هفت شب با مهمانی ناخوانده در نیویورک به تئاترشهر رفت و حالا قرار است اندیشمندترین شخصیت تاریخ روی صحنه تالار وحدت شود.فرهاد آییش با اشاره به نقش خود در نمایش سقراط که از 21 آذر در تالار وحدت روی صحنه خواهد رفت، درباره فلسفه و فیلسوفی چون سقراط به مهر گفت: من تحقیق چندانی روی فلسفه نداشتهام اما از جوانی به فلسفه و فیلسوفانی مثل سقراط علاقهمند بودم. با این حال برای بازی در این نقش با چالشهایی روبهرو بودم.وی ادامه داد: زمانی که قرار بود این نقش را بازی کنم تحقیق و مطالعه دوبارهای روی شخصیت سقراط داشتم و چالشم این بود که چطور هم میتوانم به این شخصیت تاریخی وفادار بمانم و هم به او نزدیک شوم. از طرفی هم فکر میکردم چون سقراط بینی پهن و قد کوتاهی دارد شاید ظاهرش خیلی به من شبیه نباشد. حتی من فکر میکردم اگر برای من مو و ریش پرحجم فرفری بگذارند احتمالا به شخصیت سقراط نزدیک خواهم شد و کار آسان تر میشود اما بعد حمیدرضا نعیمی به من گفت که نمیخواهد از گریم استفاده کند و از من خواست که سقراط آییش را ارائه دهم.آییش با بیان اینکه پیدا کردن شخصیتی که هم من باشد و هم سقراط برای من سخت بود، افزود: من باید فصل مشترکهایی را بین خودم و سقراط پیدا میکردم و اصلا کارگردان به من گفت که برای همین مرا برای نقش سقراط انتخاب کرده است والا بازیگرانی که به سقراط شباهت بیشتری داشته باشند، بوده است.
زمانی که قرار بود این نقش را بازی کنم تحقیق و مطالعه دوبارهای روی شخصیت سقراط داشتم و چالشم این بود که چطور هم میتوانم به این شخصیت تاریخی وفادار بمانم و هم به او نزدیک شوم.
نعیمی طنزی را میخواست که در زندگی خودم در عین جدی بودن داشتم و از طرفی هم از من انتظار میرفت که در عین حال شخصیت تاریخی سقراط را بازی کنم.بازیگر نقش سقراط با بیان اینکه همیشه از نقشهای تاریخی میترسیده است، اظهار کرد: پیچیدگیهای این نقش من را به سمت نوعی صداقت سوق داد و باعث شد سعی کنم خود را در کاراکتری که قرار است بازی کنم، پیدا کنم.این نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر درباره ذهنیت اولیه خود از سقراط بیان کرد: زمانیکه متن حمیدرضا نعیمی را خواندم فکر کردم که این متن ایراد دارد. به نظرم سقراط شخصیتی نبود که بخواهد با کسی شوخی کند یا او را اذیت کند تا به این شیوه حرفش را جلو ببرد. نظر من این بود که نوابغ در لحظه زندگی میکنند و اینگونه طنازیها نوعی پسزمینه و یا آیندهنگری دارد. فکر میکردم سقراط بیشتر مسیحوار این کار را انجام میدهد و یا در لحظه به او الهام میشود و حتی خواستم این نکته را به کارگردان بگویم اما بعد دیدم شوخ طبعی و متلکگویی در شخصیت واقعی سقراط بوده است.
نویسنده و کارگردان هفت شب با مهمانی ناخوانده درباره اولین همکاری خود با حمیدرضا نعیمی نیز عنوان کرد: من به راحتی توانستم به کارگردان اعتماد کنم بنابراین در این نمایش بیشتر زندگی میکنم یعنی نمیخواهم خود را کارگردانی کنم بلکه برعکس مطمئنم که حواس کارگردان به من هست. من به طور حسی کار خود را انجام میدهم و خود را به کارگردان میسپارم چون خودم هم به عنوان یک کارگردان دوست دارم بازیگرم همینگونه باشد و هرلحظه نخواهد به حوزه کاری من تجاوز کند. در واقع من و کارگردان مثل دو بندباز روی دو بند با هم جلو میرویم.این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون در پایان درباره کارهای دیگری که به او پیشنهاد شده است، بیان کرد: چندکار در حوزه تصویر به من پیشنهاد شد اما نمایشی با این کیفیت میطلبید که هر نوع فکر کردن و مطالعه در باب نقشهای دیگر را از ذهن خود حذف کنم.
شاید این بهترین روزهای زندگی هنری من باشد و من میخواهم از آن لذت ببرم. حیفم میآید برای این کار هوو بیاورم.نمایش سقراط به نویسندگی و کارگردانی حمیدرضا نعیمی از 21آذرماه تا 25 آذر ماه با تخفیف 25 درصدی ساعت 18 و 30دقیقه روی صحنه خواهد رفت و تا 27 دی ماه اجرا خواهد شد.فرهاد آئیش، لادن مستوفی، بهناز نازی، نقی سیف جمالی، کتانه افشاری نژاد، یعقوب صباحی، ایوب آقاخانی، سیاوش چراغی پور، بهاره نوحیان، بهمن عباسپور و ... در این نمایش بازی میکنند و یک گروه کر به سرپرستی سیاوش لطفی آهنگسازی کار را برعهده دارد.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع : روزنامه آرمان