بدرود آپارات !

هنوز هم در برخی سینماها صدای چرخش قرقره آپارات ها به گوش می رسد. آپارات هایی که قدمتی به اندازه تاریخ سینمای ایران دارد و به اندازه فیلم های تولید شده در کشور، چرخشان چرخیده و تصویری را روی پرده جادویی در انداخته اند.

امروز اما چرخش دوباره این آپارات ها در سینماهای فرسوده و قدیمی کشور دشوار شده و نفس آپارات های 35 میلی متری به شمارش افتاده است.

تهیه پوزیتیو و نگاتیو برای پخش کنندگان و در اختیار قرار دادن نسخه 35 میلی متری یک اثر سینمایی به سینماهای قدیمی کار دشواری شده و برای توزیع کنندگان آثار سینمایی اقتصادی نیست که نسخه 35 میلی متری اثری سینمایی را با قیمتی بالغ بر چهار میلیون تومان تهیه کنند و در اختیار سینمایی قرار دهند که شاید در روز حتی 20 هزار تومان هم فروش نداشته باشد.

همین موضوع کافی است که چرخ سینماهای قدیمی و به خصوص سینماهای شهرستان ها متوقف شده و یا سینمادار اقدام به اکران فیلم هایی کند که از توزیع آنها در شبکه نمایش خانگی و تلویزیون مدت های مدیدی گذشته است و طبیعی است که چنین آثاری مخاطب نداشته و چنین سینماهایی نیز در حسرت مخاطب باقی خواهند ماند.

بالارفتن هزینه تولید آثار سینمایی با دوربین 35 میلی متری در سال های اخیر و از سویی ورود تجهیزات دیجیتالی فیلمبرداری و تولید از سویی دیگر موجب شد فیلم سازان به سمت و سوی تولید دیجیتالی آثار سینمایی حرکت کرده و در نهایت به جای تهیه کپی 35 میلی متری، نسخه ای دیجیتالی را برای اکران در سینماها آماده کنند.

خروجی دیجیتالی تولید موجب شد سینماها نیز به سمت و سوی دیجیتالی کردن سالن های سینمایی پیش بروند تا جایی که در سال های اخیر بسیاری از پردیس های سینمایی احداث شده در سینما، کار خود را با دستگاه های دیجیتالی آغاز کردند که از جمله این پردیس ها می توان به سینما آزادی اشاره کرد.

در سرورهای دیجیتالی دیگر خبری از نسخه 35 میلی متری آثار سینمایی نیست و سینمادار مجبور نیست برای اکران اثری در سالن های متفاوت، نسخه 35 میلی متری را جابجا کند.

در روش جدید، پخش کننده مستر(نسخه کپی شده در سرور) نهایی تهیه شده از یک اثر سینمایی را در اختیار سینمادار قرار می دهد تا بر روی سرور دستگاهی دیجیتالی کپی شده و از دستگاه مورد نظر پخش می شود.

استفاده از این دستگاه ها، علاوه بر کاهش هزینه موجب افزایش کیفیت پخش آثار سینمایی می شود چراکه مستر نهایی فیلم ها در قالب خروجی بلوری می تواند در سینماها نمایش داده شود.

حرکت سالن های سینمایی به سمت دیجیتالی شدن سالن ها در سال های اخیر ادامه یافته تا جایی که با تغییر روند تولید و نایاب شدن پوزیتیو و نگاتیو به منظور تهیه نسخه 35 میلی متری آثار، این اتفاق در برخی از سالن های سینمایی فعال در پایتخت و پردیس های تازه تاسیس در مرکز استان های بزرگ رخ داده است.

با این روند بخش عمده ای از سینماهای سراسر کشور از چرخه اکران خارج خواهد شد و با توجه به وجود 230 سالن سینمایی در سراسر کشور، حذف بیش از نیمی از این سالن ها به بحران اکران منجر خواهد شد.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و انتصاب حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی، جمعی از سینماداران و پخش کنندگان در جلسات متعدد به این معضل اشاره کرده و چاره اندیشی مدیریت سینما برای رفع این معضل را خواستار شدند.

برگزاری این جلسات و کارگروه های تخصصی در نهایت منجر به تصمیم مدیریت سینما برای دیجیتالی کردن سالن های سینمایی با حمایت 80 تا 100 درصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.

امروز دست اندرکاران سینمایی درگام نخست در تلاش برای تجهیز سالن های سینمایی میزبان سی و دومین جشنواره فیلم فجر هستند و اقداماتی نیز در این راه انجام شده است.

بررسی دیجیتالی کردن سالن های سینمایی در سال های اخیر نشان می دهد که این سالن ها در نهایت از طریق دستگاه های ایرانی و هندی تجهیز شده و برخی از سالن های ممتاز کشور نیز مجهز به دستگاه های دیجیتالی آمریکایی شدند که هزینه بالایی دارد.

در این شرایط سینماداران دو گزینه را برای دیجیتالی کردن سالن ها پیش رو دارند. نخست آنکه از محصولات داخلی استفاده کنند و دوم استفاده از سرورهای دیجیتالی هندی است.

کارشناسان و سینماداران هریک درباره دستگاه های یاد شده نظراتی را داشته و معتقدند دستگاه های یاد شده هریک مزایا و معایبی دارند.

دستگاه های ایرانی و خارجی هرکدام مشکلاتی دارد

«مهدی تجویدی» مدیر سینما آفریقای مشهد در این باره می گوید: در سینما آفریقای مشهد از دستگاه ایرانی برای دیجیتالی کردن سینما استفاده کردیم.

دستگاه های ایرانی و خارجی هریک فواید و مشکلاتی دارند. دستگاه های ایرانی ارزان ترند، اما کیفیت این دستگاه ها کمی پایین تر از دستگاه های خارجی است که ظاهرا این موضوع با به روز شدن این دستگاه ها در یکسال اخیر مرتفع خواهد شد.

زمان کپی کردن فیلم ها روی سرور ایرانی حدود 40 دقیقه اما در سرورهای آلمانی این زمان 20 دقیقه است.

این سینمادار همچنین درباره دیجیتالی کردن سالن های سینمایی نیز بر این اعتقاد است: این کار هزینه هایی را بر دوش سینمادار می گذارد در صورتی که پیشتر هزینه های اکران آثار سینمایی بر دوش پخش کننده بود.

دستگاه های دیجیتالی به طور متوسط در هر 1200 ساعت نیاز به تعویض لامپ دارند و به عبارتی هر دستگاه سالانه باید 4 بار لامپ تغییر کند در صورتی که آپارات در سال در مجموع سه میلیون هزینه داشت.

در مقابل دستگاه های دیجیتالی از کیفیت بیشتری برخوردار بوده و مصرف برق پایین تری دارند ضمن اینکه این دستگاه ها صدای کمتری دارد.

استفاده از پوزیتیو در دنیا منسوخ شده است

محمد پورمروت مدیر سینما میلاد تهران نیز در این باره می گوید: در ابتدای دیجیتالی کردن سالن های سینمایی، دستگاه های هندی در بازار وجود نداشت و این سرورها بعدها به کشور وارد شد.

با سیستم های هندی کار نکردم و از وضعیت آنها خبر ندارم اما از سیستم های دیجیتالی ایرانی راضی هستم.باید بپذیریم دستگاه های خارجی از پشتوانه قابل اتکایی برخوردار نیستند و اگر خراب شود تا رفع اشکال، سینما تعطیل می شود.

امروز استفاده از نگاتیو و پوزیتیو برای اکران یک اثر در سینما منسوخ شده، از این رو دیجیتالی کردن سالن های سینمایی اجتناب ناپذیر است.

برای دیجیتالی کردن سالن های سینمایی باید به سمت بومی سازی حرکت کنیم و وابستگی به دستگاه های خارجی در این بخش به ما کمکی نخواهد کرد.

سرورهای دیجیتالی نیازمند خدمات پس از فروش است

رضا سعیدی پور مدیر سینما آزادی نیز در این باره می گوید: اصولا هر پروژه و سیستمی که به هنر - صنعت سینما وارد می شود، باید خدمات پس از فروش خوبی داشته باشد.

کارشناسان معتقدند بیش از یک سال است از سیستم های ایرانی در دیجیتالی کردن سینماهای فرهنگسراها استفاده می شود و تاکنون مشکل خاصی در این بخش مشاهده نشده است . چنانچه در برخی مواقع مشکلی برای دستگاه ها پیش آمده، تکنسین های ایرانی مشکل موجود را رفع کرده اند.

دیجیتالی کردن سالن های سینمایی بسیاری از سینماهای خارج شده از چرخه اکران را دوباره به عرصه نمایش فیلم باز می گرداند و سینماهای سراسر کشور در این شرایط همگام با تهران میزبان آثار روز سینمای ایران خواهد بود.

ارتقای کیفیت پخش فیلم ها با استفاده از دستگاه های دیجیتالی

مهدی تیغ بخش مدیر سینما ساویز کرج نیز درباره استفاده از دستگاه های بومی و یا وارداتی در تجهیز سالن های سینمایی می گوید: بهتر است از سیستم دیجیتالی بومی استفاده کنیم، زیرا این سیستم از پشتیبانی برخوردار بوده و ایراد آنها به سرعت برطرف می شود.

استفاده از محصولات غیر ایرانی، دشواری های خاص خود را دارد و بطور حتم تعویض قطعه و نرم افزار این دستگاه ها، مشکلاتی را پیش روی سینمادار قرار می دهد.

آپارات هزینه های پایین تری نسبت به دستگاه دیجیتال داشت اما تهیه کپی 35 میلیمتری با توجه به کمبود پوزیتیو و نگاتیو بسیار دشوار بود.

پیشتر برای اکران یک فیلم در سالن های مختلف، باید نسخه 35 میلیمتری را جابجا می کردیم، اما امروز با یک کلیک می توان تعیین کرد در کدام سالن چه فیلمی به اکران برسد.

کارشناسان بر این اعتقادند که اهتمام دولت تدبیر و امید به منظور دیجیتالی کردن سالن های سینمایی امری ضروری است چراکه با منسوخ شدن آپارات ها، اکران دیجیتالی در سینماها اجتناب ناپذیر است. در این شرایط تدبیری عمومی برای انتخاب دستگاه های دیجیتالی موثر و کارامد برای سالن های سینمایی موجب می شود که بودجه در نظر گرفته شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور دیجیتالی کردن سالن های سینمایی به درستی هزینه شود و به حتم انتخاب سروری مناسب برای سینماها به تحقق این امر کمک خواهد کرد.