یک واجب کفایی!
أمر به معروف و نهى از منكر، در صورتى واجب مىشود كه انجام دادن معروف و انجام دادن منكر حرام باشد ، و در این صورت امر به معروف و نهى از منكر واجب كفائى است، و اگر بعضى از افراد به این وظیفه عمل كند ، از دیگران ساقط مىشود ، ولى بر همه لازم است كه اگر با فعل حرام و ترك واجبى مواجه شدند بى تفاوت نباشند ، و انزجار خود را با گفتار و كردار ابراز نمایند و این مقدار واجب عینى است.
امر به معروف و نهی از منکر از احکام عملی مسلمانان و به نظر شیعیان از فروع دین اسلام است.
امر به معروف یعنی دستور دادن یا توصیه کردن از سوی فرد مسلمان به دیگران به انجام آنچه از نظر عقل یا شرع اسلام خوب در نظر گرفته می‌شود و نهی از منکر یعنی دستور دادن یا توصیه کردن از سوی فرد مسلمان به دیگران به انجام ندادن آنچه به از نظر عقل یا شرع اسلام بد در نظر گرفته می‌شود. این توصیه گفتاری است و شامل جرح نمی‌شود.
در احکام دین، به تمام واجبات و مستحبات معروف و به تمام محرمات و مکروهات منکر گفته می‌شود بنابراین واداشتن افراد جامعه به انجام کارهای واجب و مستحب امر به معروف و بازداشتن آنها از کارهای حرام و مکروه نهی از منکر است.
امر به معروف و نهى از منكر, واجب كفایی است كه اگر افرادى - به قدر كفایت - به انجام آن اقدام كنند, از دیگران ساقط مى شود. و اگر همهء افراد آن را ترك كرده باشند, چنانچه شرایط آن موجود باشد, همهء آنها ترك واجب كرده اند.
تعریف معروف و منکر
امر به معروف و نهی از منکر با وجود برخی شرایط واجب می‌باشد و در صورت نبود آن شرایط تکلیف ساقط می‌شود و آنها عبارتند از:
1. کسی که امر یا نهی می‌کند، بداند آنچه را که دیگری انجام می‌دهد حرام است و آنچه را ترک کرده، واجب است، پس هرکس نمی‌داند این عمل که او انجام می‌دهد جلوگیری واجب نیست.
2. آنکه در امر به معروف یا نهی از منکر مفسده ای وجود نداشته باشد یا ضرری متوجه کسی نشود ، مثلاً باعث نشود که آبروی شخص مسلمان ریخته شود یا ضرر مالی یا جانی به کسی برسد.
3. احتمال بدهد که امر به معروف یا نهی از منکر اثر کند . پس اگر یقین به عدم اثر آن دارد ، واجب نیست.
4. خود شخص آمر به معروف یا ناهی از منکر ،آن معروف را ترک نکرده یا فاعل به آن منکر نباشد .
برخی احکام امر به معروف و نهی از منکر
1. فراگیری شرایط امر به معروف و نهی از منکر و موارد آن واجب است، تا انسان در امر و نهی مرتکب خلاف نشود.
2. اگر بداند یا احتمال دهد که امر ونهی‌اش با تکرار موثر است، واجب است تکرار کند.
3. اگر بداند یا احتمال دهد، که نهی او در حضور جمع موثر است نه تنهایی، اگر انجام دهنده، آن عمل را بطور آشکار انجام می‌دهد جایز بلکه واجب است او را در جمع نهی کند و اگر چنین نیست بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.
برخی آداب امر به معروف و نهی از منکر
1ـ مانند طبیبی دلسوز و پدری مهربان باشد.
2ـ قصد خود را خالص کند و تنها برای رضای خدا اقدام کند و عمل خود را از هرگونه برتری جویی پاک گرداند.
3ـ خود را پاک و منزه نداند، چه بسا همان که اکنون از او خطایی سرزده است، دارای صفات پسندیده‌ای باشد که مورد محبت الهی است، هرچند این عمل او هم‌اکنون ناپسند و مورد غضب الهی باشد.
شرح پرسش
دوستی دارم حدود 10سال از من کوچک تر است و علاقه بسیاری به ارتباط با دختر دارد، نماز هم نمی خواند! چطور با او رفتار کنم که زده نشود و جذب شود؟
دعوت به خوبی ها و نهی از بدی ها و زشتی ها (امر به معروف و نهی از منکر) یکی از وظایف هر مسلمانی است. آنچه در این راه مهم است و باید بدان توجه نمود راه و شیوه امر به معروف و نهی از منکر است. بهترین راه برای این کار، تذکر و بیان زشتی گناه و آثار و عواقب دنیوی و اخروی آن، با زبان نرم و ملاطفت است که مورد سفارش دین مبین اسلام بوده و هست. خداوند متعال خطاب به پیامبرانش در دعوت مردم به سوی حق و عدالت به آنها متذکر می شود که با نرمش و اخلاق خوش آنان را دعوت به سوی خدا کنید. اساساً یکی از رمزهای موفقیت انبیا در دعوت به توحید همین ملاطفت و رأفت آنها بود و اگر تند خو بودند چنین توفیقی به دست نمی آوردند. خدای متعال خطاب به پیامبر اسلام می فرماید: "به (برکت) رحمت الهى، در برابر آنان [مردم] نرم (و مهربان) شدى! و اگر خشن و سنگدل بودى، از اطراف تو، پراکنده مىشدند...".(آل عمران، 159)بنابراین شما را از راه دوستی و با نرمی و آرامش درباره نعمت هایی را که خداوند به انسان عطا نموده با دوست خود صحبت کن، آثار و عواقب دنیایی و آخرتی گناه را برایش توضیح بده، تا ان شاء الله متذکر شود و گناهان را ترک کرده و به انجام واجبات روی آورد.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منبع:
سایت اسلام کوئیست
ویکی پدیا
مطالب مرتبط:
