تبیان، دستیار زندگی
اگر می‌خواهید با کلیت علم آشنا شوید و بدانید نقش اصلی آن در زندگی ما چیست؛ اگر می‌خواهید بدانید که این علم از کجا و چگونه پدید آمده و اکنون چه وضعی دارد و به کجا می‌رود، کتاب «درباره علم» را بخوانید.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

علم را از اول بخوانید!


اگر می‌خواهید با کلیت علم آشنا شوید و بدانید نقش اصلی آن در زندگی ما چیست؛ اگر می‌خواهید بدانید که این علم از کجا و چگونه پدید آمده و اکنون چه وضعی دارد و به کجا می‌رود، کتاب «درباره علم» را بخوانید.

آیا آنچه اکنون به نام علم وجود دارد و دانشمندان و پژوهندگان به آن می پردازند، صورت کامل شده علم چینی ها و هندی ها و یونانیان و ایرانیان و قرون وسطایی هاست، یا با آن علوم از حیث مبادی و روش و غایت فرق دارد؟ اگر چنین تفاوتی وجود دارد، آن را باید یافت و نشان داد.
علم را از اول بخوانید!

«رضا داوری اردکانی» نویسنده کتاب «درباره علم» می گوید:

"مطالب این رساله همه درباره علم جدید است. من به جای اینکه به شیوه مدرسان سال های اخیر درس فلسفه علم، بیشتر همّ خود را مصروف تمییز علم از غیر علم کنم، به این معنی نظر داشته ام که آنچه در زمان ما علم خوانده می شود از کجا و چگونه پدید آمده و چه شأن و مقامی پیدا کرده و در زندگی مردمان چه اثری داشته و اکنون چه وضعی دارد و به کجا می رود".

موضوع این کتاب، پاسخ به برخی پرسش‌ها درباره قوام علم جدید و چگونگی گسترش آن است. کتاب، مشتمل بر چندین مقاله است که طی آن‌ها سعی شده به سۆال‌های اساسی درباره قوام علم جدید و شرایط و موانع رشد و بسط آن پاسخ داده شود.

از جمله مقاله‌های مندرج در کتاب، می‌توان این موارد را نام برد:

دشواری‌های راه علم، ملاحظاتی در باب تکنیک، علم و ایدئولوژی، تفکر درباره علم، علم در جهان توسعه نیافته، وحدت تاریخی علوم یا وحدت عالم علمی، علم، آزادی و توسعه، اسلام و علم دوستی، اسطوره چارچوب در دفاع از علم و عقلانیت، قوام علم و تمدن در سایه شعر و تاریخ، و وضع کنونی علم در کشور".

علم جدید، علم بهره برداری است و اگر کشوری قادر به بهره برداری از آن نباشد، هرچند که صاحب دانشگاه و پژوهشگاه باشد، در حقیقت صاحب علم نیست بلکه مثالی از علم را با حقیقت و وجود آن اشتباه گرفته است. این گفته را حمل بر نشناختن قدر دانشمندان نباید کرد. دانشمندان وظایف علمی – پژوهشی خود را انجام می دهند. اگر پژوهش های آنها به هم نمی پیوندد و در یک نظام جمع نمی شود و به قدرت تکنیکی و سازمانی مبدل نمی شود، گناه آن به گردن دانشمندان نیست. هیچ کس دیگر را هم نمی توان مقصر دانست بلکه باید به فکر ترمیم گسیختگی تاریخی و بنای جهانی بود که در آن علم نه یک مفهوم و معنی شریف و مطلوب، بلکه محور و نظم بخش و کارساز امور باشد.

این کتاب در دو بخش به ارائه مطالبی می پردازد:

1- علم و تکنولوژی و توسعه

2- تفکر درباره علم

موضوع این کتاب، پاسخ به برخی پرسش‌ها درباره قوام علم جدید و چگونگی گسترش آن است. کتاب، مشتمل بر چندین مقاله است که طی آن‌ها سعی شده به سۆال‌های اساسی درباره قوام علم جدید و شرایط و موانع رشد و بسط آن پاسخ داده شود

مباحث مطرح شده در این فصول عبارتند از:

چگونگی مطرح شدن بحث فلسفه علم در فضای علم و حد و حدود آن، آنچه تاکنون علم نامیده می شده، صحبت از ماهیت علم به چه معناست؟ نسبت این بحث با ذات گرایی ارسطویی چیست؟ چگونگی بررسی وضعیت علم در هر کشور و در کشور خودمان، بررسی و مقایسه و تفکیک نگاه دانشمند، سیاست مدار و فیلسوف به علم، نیاز به تکنولوژی و پژوهش و با بحث تعارض میان عقل و آزادی، نسبت سود با عالم و علم، ضرورت نظام علمی و برنامه جا مع و جایگاه فیلسوفان، رابطه توسعه و پژوهش، علم را برای چه می خواهیم؟ علم کنونی چیست؟ وضع علم در ایران، آینده علم در ایران و غیره.

«رضا داوری اردکانی» نویسنده کتاب «درباره علم»

درباره نویسنده

رضا داوری اردکانی (زاده 1312 در اردکان) فیلسوف ایرانی، رئیس فرهنگستان علوم ایران و از چهره‌های شاخص در حوزه نظریه‌پردازی فرهنگی و اندیشه فلسفی به شمار می‌آید.

داوری از شاگردان احمد فردید بوده و تلاش بسیاری در رفع اتهاماتی که به اندیشه فردید وارد شده، داشته‌است. او هم‌اکنون عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد ممتاز دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد است. همزمان با جشن زادروز هشتاد سالگی وی جایزه ویژه یونسکو برای تجلیل از مقام علمی و فلسفی وی به اردکانی اهدا گردید.

علم را از اول بخوانید!

افتخارات

1. عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران (از بدو تأسیس تاکنون)

2. استاد نمونهء کشور (76-1375)

3. استاد ممتاز دانشگاه تهران

4. برگزیده به عنوان چهره ماندگار (1381)

5. کسب نشان درجه یک دانش (از ریاست جمهوری)، (1384)

6. کسب عنوان فارابی‌ شناس برجسته ایران و دریافت تندیس ویژهء فارابی در نخستین جشنواره بین‌ المللی فارابی، (از ریاست جمهوری)، (1386)

7. برگزیده بخش حوزه و دانشگاه در جشنواره ملی نوآوری برای طرح «تاریخ فلسفه اسلامی» و دریافت لوح تقدیر (از ریاست جمهوری)، (١٣٨٧)

کتاب "درباره علم" رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم ایران در تاجیکستان به خطّ سیریلیک منتشر شده است.

نام کتاب: درباره علم

نویسنده: رضا داوری اردکانی

انتشارات: هرمس

راضیه کتابچی

بخش دانش و زندگی تبیان


مطالب مرتبط:

شبه علم در روز جهانی علم

علم در خدمت صلح و توسعه

از سیر تا پیاز علم ایرانی