پرچم «زیرآب‌زن‌ها» بالاست!

یکی از دلایلی که باعث افزایش پدیده زیرآب‌زنی در محیط‌های اداری شده و تا این اندازه این پدیده در محیط‌های کاری خودنمایی می‌کند، ترس از دست دادن شغل در میان برخی کارمندان است. کارمندان حسودی که همکارانشان بهتر از آنها وظایف محوله‌شان را انجام می‌دهند و ادامه این روند ممکن است نوع فعالیت آنها را زیر سوال ببرد، به جای اثبات خود به تخریب دیگران می‌پردازند و برای این منظور از هیچ اقدام ناجوانمردانه‌ای هم دریغ نمی‌کنند. این موضوع در تمام ادارات به یک واژه متداول تبدیل شده و انرژی بسیاری از کارکنان ادارات را چه برای انجام زیرآب زنی و چه برای خنثی‌سازی آن به خود معطوف کرده است. در حال حاضر دامنه این موضوع گسترده و پیچیده‌تر شده تا جایی که این روزها افراد چاپلوس و زیرآب‌زن به راحتی در برخی از ادارات جولان می‌دهند و در مواردی با هماهنگی و در اصطلاح لابی‌گری با مدیران جدید برای خود با توسل به زیرآب‌زنی همکاران پایه‌های محکمی در ادارات تشکیل می‌دهند!

پول بیشتر، زیرآب‌زنی بیشتر

در همین باره غلامرضا جمشیدی عضو هیات علمی دانشگاه معتقد است شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه نقش موثری در افزایش چنین پدیده‌هایی در ادارات و شرکت‌های خصوصی و در روابط بین کارمندان با یکدیگر دارد. جمشیدی با بیان این مطلب می‌گوید: متأسفانه فضای اخلاقی جامعه ما به سمت جامعه غربی حرکت می‌کند و در تلویزیون و رادیو به جای اینکه صحبت از ارزش‌های انسانی و اخلاق باشد به صورت مداوم صحبت از این است که پول‌های خود را بیاورید و ایده‌ها و پیشنهاداتی به نام تئوری رفاه را مطرح می‌کنند که پول بیشتر، آسایش بیشتر. برای مثال می‌توان به تبلیغات بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری اشاره کرد. نتیجه چنین تفکراتی افزایش پدیده زیرآب‌زنی در جامعه است، چرا که فرد فقط به کسب مادیات توجه دارد و آن هم به هر وسیله‌ای. یعنی طرف می‌گوید که فقط پول بیاید، از هر کجا آمد فرقی ندارد!

تاریخچه زیرآب‌زنی

این استاد دانشگاه در ادامه صحبت‌های خود به نکته جالبی درباره تاریخچه زیرآب‌زنی اشاره می‌کند. به گفته جمشیدی، واژه زیرآب‌زنی از دوران قدیم رسم شده است به صورتی که در آن زمان در خانه‌های قدیمی که چند خانوار در کنار هم زندگی می‌کردند، هر خانواده برای اینکه طرف مقابل را اذیت و آزار دهد، دریچه آب سالم و ذخیره همسایگان دیگر را باز کرده و از این طریق تمام آب تمیز همسایه مقابل از بین می‌رفته است. بنابر اظهارات وی، در حقیقت با این کار زیرآب حوض طرف مقابل را کشیده و تمام آب ذخیره را هدر می‌دادند. این واژه هم از همان زمان نقل محافل شد و تا امروز هم در دیالوگ‌های روزانه بین مردم وجود دارد و هر کس که بخواهد منافع شخص مقابل را از بین ببرد در اصطلاح زیرآبش را می‌زند.

قفل زیرآب‌زنی در دست مدیران است!

اما دکتر باهر، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس در همین باره معتقد است که قفل از بین رفتن پدیده زیرآب زنی در دست مدیران یک اداره یا یک مجموعه کاری است، اگر مدیران مانند برخی از بانک‌ها به صورت اداره مستقیم بالای سر کارکنان حاضر شوند و به شخصه عملکرد کارمندان را ارزیابی کنند، بسیاری از این موارد بر طرف می‌شود. به باور باهر، این روزها برخی مدیرانی که بر مسند ریاست تکیه می‌زنند، خود توهم توطئه دارند، به این صورت که در ابتدای ریاست بر یک اداره، همواره افراد زیرآب‌زن را در اطراف خود جمع می‌کنند و این افراد هم تمام آنچه در مجموعه اتفاق می‌افتد را به سمع و نظر مدیر جدید می‌رسانند. به گفته این استاد دانشگاه، کارمندان زیرآب‌زن، با این کار هم خود را پیش مدیران جدید مطرح می‌کنند و از سوی دیگر این گروه از مدیران هم علاقه خاصی دارند که در ابتدای کار به همه چیز یک مجموعه واقف شوند و در نتیجه به تدریج افراد زیرآب‌زن در یک اداره جولان می‌دهند. باهر با تاکید بر نقش مدیران ادارات در کاهش این پدیده خاطرنشان کرد: اگر مدیران سازمان‌ها و نهادها خودشان زیرآب‌زنی نکنند و زیرآب‌زنان را تنبیه کنند می‌توانند از رشد این پدیده در ادارات جلوگیری کنند.

راهکارهای مقابله با زیر آب زنی!

1.در صورتی که زیر آب زن غیر حرفه ای با بیان دروغ عمل غیر واقعی را به شما نسبت داده باشد تنها کافی است که پس از اطلاع از زیر آب زنی فرد مذکور حقیقت را آشکار کنید. در این موارد توصیه اکید بر آن است که پس از افشای عمل فرد مذکور هیچ گونه برخوردی با او انجام ندهید این امر علاوه بر اینکه او را شرمنده خواهد کرد بر بزرگی و اعتبار شما هم خواهد افزود.

2. در صورتی که کار نادرستی انجام داده اید و فرد زیر آب زن با استفاده از اشتباه خود شما موقعیتتان را متزلزل نموده است بهترین راهکار این است که اشتباه و خطای خود را بپذیرید . همچنین یاد آور شوید که هیچ فردی خالی از عیب و اشکال نیست.با چنین فردی رفتاری محتاطانه داشته باشید. بعدها می توانید طی یک صحبت دوستانه از او بخواهید پیش از گلایه از شما اشکالاتتان را به خودتان بگوید تا شما آنها را اصلاح نمایید.

3. زیر آبزنانی که از روش ترکیب واقعیت و دروغ استفاده می کنند به شدت حرفه ای بوده و معمولا در شرایطی دست به کار می شوند که قصد نابودی شما را دارند و به فکر تصاحب موقعیت شغل و اجتماعی شما هستند. در برخورد با این افراد با ید دقت بسیار زیادی بکار ببرید همچنین با استفاده از دروغ هایی که در خصوص شما گفته اند بکوشید خود را از اتهامات مبرا کنید.بدترین شرایط زیر آب زنی این است که فرد مذکور به صورت ناشناس زیرآب زنی کرده باشد و شما از هویت او مطلع نباشید. بحثی که در این خصوص بسیار مهم است آنست که مدیران باید نهایت دقت خود را بکارببرند که در دام زیر آب زنان گرفتار نشوند ضرب المثل شنونده باید عاقل باشد از مصادیق چنین مواردی است که متاسفانه بعضا عاقل هم نیست!

منابع : وطن امروز و بیتوته