عجایب اقیانوس
اُقیانوس از واژه یونانی گرفته شده و به پیکره های بزرگی از آبهای شور گفته میشود که جزوی از آب کره میباشد و مرز آبی میان چند خشکی بزرگ و قاره را میسازد.
این واژه گاهی به قسمت های بزرگی از آنچه اقیانوس جهان خوانده می شود، گفته می شود. واژه دریا و اقیانوس گاهی به جای یکدیگر به کار برده می شوند اما دریا پیکره ای از آب های شور است( غالبا بخشی از اقیانوس جهان ) که به خشکی ها نزدیک است. اقیانوس زمین بزرگترین اقیانوس سطحی تایید شده سیاره های قابل رویت است. تقریبا 71 درصد از سطح کره زمین (که مساحتی حدود 361میلیون کیلومتر مربع را شامل میشود) را آب های شور پوشانده اند که به طور کلی به چند اقیانوس و تعدادی دریا تقسیم می شوند. حجم کلی اقیانوس ها حدود 1,3 میلیارد کیلومتر مربع با عمق متوسط 3790 متر است. در اقیانوس ها حدود000، 230گونه ی جانوری شناخته شده وجود دارد، البته قسمت عمده ای از ژرفای اقیانوس ها کشف نشده باقی مانده و تخمین زده می شود که بیش از دو میلیون گونه ی جانوری آبزی وجود داشته باشد.
کره زمین از نظر آنکه دمای سطحی آن به قدری است که وجود آب را در هر سه حالت مایع ، جامد و گاز امکانپذیر میکند، در میان سیارات منظومه شمسی، سیارهای غیرعادی است. از این گذشته، تا آنجا که میدانیم، کره زمین تنها جرم منظومه شمسی است که در آن اقیانوسهایی وجود دارد. در واقع ، بهتر این بود که گفته شود اقیانوس، زیرا اقیانوسهای آرام ، اطلس ، هند ، منجمد شمالی و منجمد جنوبی اقیانوس یکپارچهای هستند پر از آب شور، و میتوان قارههای اروپا ، آسیا ، آفریقا و آمریکا و خشکیهای کوچکتری مانند قطب جنوب و استرالیا را جزیرههای این اقیانوس یکپارچه پنداشت.
این اقیانوس در برگیرنده 2/97 درصد H2O زمین است و چون در هر سال 3300000 کیلومترمکعب از آب اقیانوس تبخیر میشود و سپس به صورت باران یا برف بر زمین میبارد، در نتیجه چنین بارشهایی در حدود 8250000 کیلومترمکعب آب شیرین در زیر قارهها و در حدود 1250000 کیلومتر آب شیرین در دریاچهها و رودخانهها گرد آمده است.
اهمیت اقیانوس
اقیانوس اهمیت ویژهای در حیات دارد. تقریبا مسلم است که نخستین صورتهای حیات در اقیانوسها ظاهر شده است و از لحاظ کمیت محض، هنوز هم قسمت اعظم حیات در اقیانوسها است. حیات در روی زمین محدود به چند مترمربع از سطح زمین است، (اگر چه پرندگان و سرنشینان هواپیماها گاهی از این حد و مرز بیرون میروند) و حال آنکه حیات در اقیانوسها سراسر اقیانوس را تا اعماق 15 کیلومتری و در بعضی نقاط تا اعماق بیشتر، اشغال میکند.
آگاهی انسان در مورد اقیانوسها
آگاهیهای انسان درباره اقیانوسها، و به خصوص کف آنها، تا سالهای اخیر به همان اندازه ی آگاهیهای او از سیارههای دیگر بوده است. حتی آنچه امروزه اخترشناسان درباره سطح ماه میدانند، بیشتر از دانستههای زمین شناسان درباره سطح زیر اقیانوسهای زمین است.
حیات در اعماق دریا
شگفتانگیز است که در عمق دریا نیز حیات وجود دارد. تقریبا تا یک قرن پیش تصور میشد که حیات در اقیانوسها محدود به مناطق سطحی آنها است. فُربِر طبیعیدان انگلیسی ، در دهه 1840 از عمق 2100متری آن توانست ستاره دریایی زنده به دست آورد.
سپس معلوم شد که کابل تلگرافی که در سال 1860 از کف دریای مدیترانه از عمق 1600 متری گذرانده بودند، از مرجانها و گونههای دیگر پوشانده شده است.
دنیای زندگی زیر آبی به هیچ وجه منطقه وهمآور سکوت نیست. هیدروفون یا گوشی زیر آبی در سالهای اخیر نشان داده است که صداهای تیک تیک ، خرخر ، ناله و صداهای دیگر موجودات دریایی به قدری زیاد است که سرسامآورتر از شلوغترین مکانهای روی خشکی است.
فراوری:فراورده
بخش کودک و نوجوان تبیان
منابع: وبلاگ اقیانوس- رشد