وقتی که در خط مقدم آتش شیطان هستیم!

چیستی شیطان، چگونگی نفوذ او در قلب، روح و فکر آدمی و چرایی پیروی انسان از او در عین علم به حقیقت، از جمله سوالاتی است که ذهن آدمی را به خود معطوف می کند از این رو در نوشتار ذیل پاسخ برخی از این سوالات از لسان آیت الله جوادی آملی، مولف تفسیر تسنیم مرور می شود:

چگونه بر افکار شیطانی خود پیروز شویم؟

در روایات ما آمده است: برای انجام هر کار «بسم‌الله الرحمن الرحیم» بگویید؛ (1) یعنی کاری که قصد انجام آن را دارید، باید به گونه‌ای باشد که در مدخل ورودی آن بتوان گفت: «خدایا به نام تو».

به این ترتیب، ما هیچ کاری را بدون مطالعه، تفکر و عاقبت‌سنجی انجام نمی‌دهیم و علاوه بر این، کارهایی را انجام می‌دهیم که بتوانیم در ابتدای آن بگوییم: «خدایا با نام تو آغاز می‌کنم». چنین کاری یا واجب است یا مستحب. حرام و مکروه را نمی‌توان با نام خدا انجام داد. با این تمهید شیطان همواره در اسارت ما است.

چگونه خود را از وسوسه‌های شیطان برهانیم؟

ابلیس دشمنی بیرونی است و تا پایگاهی در درون نداشته باشد، نمی‌تواند به انسان ضربه بزند. کار شیطان صدور سم به درون انسان است. اگر کسی که می‌خواهد دیگری را با سم از پای درآورد، آن را در جیب شخص بگذارد، تأثیری در وی ندارد یا اگر سم را به او بخوراند و او بالا بیاورد، باز هم اثری ندارد. دستگاه گوارش باید سم را بپذیرد و آن را جذب کند تا پس از ورود به خون، اثر زیانبار خود را به جای بگذارد.

وسوسه‌ها نیز چنین است: هوا، هوس و شهوت رانی‌های گوناگون که رقیق‌ترین و سبک‌ترین آن در جوان ها و سنگین‌ترین آن در سالمندان، به‌صورت حبّ جاه و مقام مشاهده می‌شود، نشانه تأثیر سم است.

واپسین عقبه‌ای که بزرگان سیر و سلوک از آن نجات می‌یابند، «مقام خواهی» یا همین بازی‌هایی است که بسیاری به آن گرفتارند.

اگر کسی از تعاریف و القابی که به او می‌دهند، لذت ببرد، معلوم می‌شود که سم در او اثر کرده است. وجود مبارک امیرمومنان(علیه السلام) در عهدنامه مالک اشتر فرمود: شیطان همواره در پی حمله است؛ وقتی کسی از تو تعریف می‌کند، باید مواظب باشی، چون در خط مقدم آتش شیطان قرار گرفته‌ای.(2)

کسی که با آبروی مسلمانی معامله می‌کند، از درون آتش می‌گیرد، نه از بیرون. این شخص دیگر شب ها خواب ندارد. هر چه قرص خواب بخورد، باز هم به خواب نمی‌رود. هر چه بستر نرم فراهم کند، باز هم خواب ندارد. زمانی انسان بر تشک نرم می‌خوابد، و زمانی این تشک پر از تیغ است. انسان بر روی این تشک به هر طرف بغلتد، تیغ می‌خورد. تیغی که از درون انسان بر می‌خیزد، با قرص خواب بر طرف نمی‌شود.

آیا نماز کسی که وجودش تحت اختیار شیطان در آمده، به حساب شیطان گذاشته می شود؟

نماز چنین انسانی در نامه عمل خود او نوشته می شود لیکن وی مصداق آیه شریفه «خَلَطُواْ عَمَلاً صَالِحًا وَآخَرَ سَیِّئًا» (3) است.

انسان ها چند دسته اند؛ بعضی مانند امامان معصوم (علیهم السلام) منزه محض، مخلص، و مخلص هستند و در نامه عمل آنها فقط فضیلت ثبت شده است؛ اما عده ای دیگر متاسفانه کسانی هستند که در نامه عمل آنها جز تباهی و سیاهی چیز دیگری نیست؛ اینها همان کسانی هستند که"ختم علی قلوبهم" (4) گروه سوم هم کسانی هستند که "خلطوا عملا صالحا و آخر سیئا" گاه به طرف فضیلت و گاه به سوی رذیلت حرکت می کنند. اینها تا وقتی تسلیم شیطان نشوند و عقایدشان محفوظ باشد، امید نجات دارند و نماز و عبادت هایشان به حساب خودشان نگاشته می شود، چون اصل عقیده را حفظ کردند و به بیگانه اجازه ندادند در مسائل عقیدتی به جای ایشان تصمیم بگیرد.

پی نوشت ها:

1. وسائل الشیعه، ج 7، ص 170

2. نامه 53 نهج البلاغه

3. توبه، آیه 102

4. بقره، آیه 7

منبع: خبرگزاری شبستان

مطالب مرتبط:

اگر قصد رهایی از شیطان را داری بخوان! 

میل جنسی، برگ برنده شیطان

شیطان و وسوسه‌های به روز شده‌اش 

برّنده ترین سلاح شیطان