33000 تخلف رسانه ملی در تبیان

اخیرا شورای نظارت بر سیما گزارشی از تخلفات سیما را منتشر کرد البته این گزارش ها که شجاعی کیاسری آن را برگرفته از گزارش های مردمی می خواند به نقل برخی سایت ها از روی پایگاه اطلاع رسانی شورای نظارت برداشته شده اما اکنون برخی از گزارش ها چون تأكید بر ضعف فیلمنامه سریال های سیما ، كیفیت نامناسب برنامه های كودك شبكه های سیما از نظر محتوایی، پرداخت نامناسب سریال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سیما به مقولات سبك زندگی که همه مربوط به شش ماهه نخست سال 91 می باشد قابل مشاهده است.

در این گزارش- با معیارهای سبک زندگی- که مبتنی بر نظر مردم است و نه ارزیابی تخصصی شورا، آمده است: "شورای نظارت بر تلویزیون از میان موارد تخلفات، 8503 مورد تخلف را به شبکه یک، 7650 مورد را به شبکه دو سیما، 8461 مورد را به شبکه سه سیما و 8624 مورد تخلف را به شبکه تهران در برنامه‌های شش ماهه دوم سال 91 اختصاص داد" از جمله مواردی که دارای فراوانی قابل توجهی در این گزارش هستند عبارتند از آرایش، پوشش و حجاب، موسیقی نامناسب و رقص، خط و زبان بیگانه، ناسزا گویی و الفاظ نامناسب و نحوه تعامل افراد نامحرم با یکدیگر،  مواردی که هر کدام از آسیب های اجتماعی ای  هستند که امروز در جامعه نیز بیشتر از گذشته به چشم می آیند و یقینا رسانه ملی در  وضعیت موجود دارای نقش می باشد.

اما نکته قابل توجه دیگر در این آمار فراوانی این تخلفات در نوع خاصی از ساختارها و گروه های برنامه سازی است در این چهار شبکه در قسمت ساختار، ژانر "نمایشی" در همه شبکه ها، "کودک و نوجوان" در دو شبکه و "ترکیبی" و "خبر" هم هرکدام در یک شبکه و در گروه های برنامه سازی، "تامین برنامه" در همه شبکه ها، "سریال های تلویزیونی" و "کودک و نوجوان" هر کدام در دو شبکه دارای فراوانی هستند.

اگر بخواهیم به فرامتن فراوانی بالا اشاره ای داشته باشیم مردم بیشترین تخلفات را در ساختارهای نمایشی و کودک و نوجوان و در گروه ها در سریال ها و برنامه کودک عنوان داشتند و این موارد، همگی از نقاط حساس، دارای مخاطب و تاثیرات بلند مدت بر انها در این رسانه امی باشد که این مورد زنگ هشداری است که به گوش می رسد. از طرفی برنامه های نمایشی دارای اثرات ناخوادگاه و نرم در افراد است و  مخاطبان زمان بسیاری را به آن اختصاص می دهند، در واقع  اینگونه از برنامه های سیما می تواند با این ویژگی ها بیشترین تاثیر را بر سبک زندگی مردم داشته باشد و از طرف دیگر برنامه های کودک با همین اهمیت، این ویژگی را دارد که در معماری آینده فرهنگی جامعه نقش به سزای داشته باشد. شاید مردم هم به این دلایل  در گزارش خود به این تخلفات واکنش نشان داده اند که این خود نشان از بالا رفتن هشیاری افکار عمومی دارد با این حال تکرار اثر خود را خواهد گذاشت!

مردم می گویند هنجارهای محتوایی که اهمیت به سزایی در برنامه سازی دارند دچار انحراف هستند. این موارد همان قطعات پازل شبکه های ماهواره ای در جنگ نرم می باشد، برنامه های من و تو  و جم کلاسیک شاهدی بر این گفته است و به نظر می رسد با همه تفاوت ها میان شبکه های ایرانی و خارجی رگه هایی از رشد این موارد در رسانه ملی به چشم می آبد.

تبیان این موارد را در مقاله های گوناگونی در طی سالیان اخیر تذکر داده  و همواره به عنوان یک دغدغه مطرح شده است. ما از شروع انحرافات گفتیم و از رشد نرم آنها گزارش دادیم، رگه هایی که در گزارش های مردمی مشاهده شدند.

تبیان همواره خطر تحریف پوشش و آرایش در رسانه ملی را در مقاله های خود هشدار داده و نوشته است که هر چند شاید این مورد اکنون به طور خاصی ملموس نباشد اما رشد آن با نگاه ظریفانه به چشم می آید که اگر جلوی آن گرفته نشود بعدها دیگر دیر خواهد بود موردی که مردم هم نسبت به آن در رتبه های اول هشدار داده اند. این مسئله را در این مقالات می توانید مرور کنید:"حجاب رسانه ملی، عربی می شود!" و  "آقای ضرغامی، حجاب را نکشید!" . در مورد دیگر در برخی از مقالات به آنچه به عنوان الفاظ نامناسب، سخیف و رفتار و کنایه های پنهان جنسی بدان ها اشاره می شود پرداخته شده است و گفتیم صدا و سیما هر چند آهسته اما در چنین زمینه هایی طعنه به سینما می زند، این مورد اخیرا در ژانر طنز بیشتر دیده می شود، مجموعه هایی چون ساختمان پزشکان و... ، همچنین رقص و موسیقی هم در کنار این موارد رشد داشته است که در شبکه های نمایش خانگی هم نمود خاصی دارد این مورد را می توانید در "تلویزیون سینما زده،جنسی می شود!"  و  "بمبی که اول موشک کاغذی بود!" مطالعه کنید. از سوی دیگر در مقالاتی اشاره شد که رسانه ملی علاوه بر پوشش که آسیبی در جامعه است باید فکری در جهت فرهنگ سازی برای چهارچوب آسیب خورده روابط میان دختر ها و پسرها کند که نمونه آن را می توانید در مطلب "واسطه‌های دوستی دختر و پسر" مشاهده کنید. این انتقادهای مردمی و توصیه های ما سبقه چند ساله دارد و باید دید این تلنگرها چه زمانی مسئولین را بیدار خواهد کرد، بعید به نظر می رسد اهالی رسانه ملی خود را به خواب زده باشند! اما آنچه تا اینجا بدان اشاره شد همه آن چیزی نیست که در رواج سبک زندگی در سیما بدان انتقاد وارد است. نکاتی که چون موارد مذکور در ظاهر فیلم ها به چشم نمی آید و آن سهم اشاعه اخلاق اسلامی در سبک زندگی است نیز دارای اهمیت می باشند. تا چه میزان در فیلم ها صله رحم تبلیغ شده اند؟ تا چه حد دروغ مذموم شمرده شده است؟ آیا تمسخر و تمرد که رواج آن هم در تلویزیون رو به رشد است، اصلاح شده است؟ ما این انحراف را در مطالبی چون "چه کسی علی دایی را مسخره می‌کند؟" و "مدل انگلیسی نودهای تلویزیونی" بیان داشتیم. آیا احترام به والدین ترویح شده است؟ دورویی مورد شماتت قرار گرفته است؟  در نگاه ظاهری هم باز مواردی در نظر سنجی ها جا مانده اند، آیا تجمل گرایی نزول پیداکرده است؟ آیا ازدواج و اهمیت خانواده مورد توجه قرار گرفته است؟ در اینباره این مطالب را بخوانید "تلویزیون و گرایش به تجرد"، "لطفا خانواده را در تلویزیون نشان دهید!" و "سوژه‌ای به شیرینی چند همسری!"

رسانه ملی و شورای نظارت بر آن علاوه بر همه این موارد باید مواردی کلیدی تر را مد نظر خود قرار دهند و در روند های کلی و جزئی خود بدان توجه کنند:

1- تغییر نگاه به رسانه دینی و راه های رسیدن به آن و پرداختن به هویت دینی و ملی در تمام وجوه خود. به عنوان مثال این مطالب را بخوانید:

رسانه ها هم دین دارند!

سیمای زن ایرانی در سریالهای ایرانی

ادامه هشت ماه بی توجهی به هویت ملی

دونگی،جومونگ می‌شود؟

جومونگ باز می گردد

زنان دیروز رسانه یا زنان امروز؟

2- رواج تخصص و تعهد در رسانه ملی به عنوان دو بازوی حرکت به جلو در کنار هم  به این موارد توجه کنید:

مدیران رسانه به ثریا می روند!

این همه مخاطب ماهواره ازکجا می‌آیند؟

جراحی ذائقه به سبک ایرانی

3-  لزوم توجه به نقشه راه و برنامه ریزی در تمام ابعاد فعالیت های رسانه ای صدا و سیما چون تامین، ساخت و پخش برنامه ها، ایجاد شبکه ها و جذب مخاطب حداکثری در این رابطه این مطالب را بخوانید:.

بدحجاب‌ها از رسانه ملی می‌روند؟!

ماهواره ملی صدا و سیما!

4- لزوم داشتن برنامه برای اعتماد سازی در مخاطب، بالا بردن ظرفیت های فکری او از جمله تعیین چهارچوب های منطقی و عدم سانسورهای بی قاعده. نمونه ای از این موارد را در مطالب زیر می بینید:

تماشا،جادوی رسانه یا جادوی تكرار

سانسورهای عجیب صدا و سیما

ممنوع تصویرها باز می گردند!

عیدهای غم دار سیما

وقتی فیلم‌های سینمایی سانسور می‌شوند!

4 ساعت مناظره با تست و عکس!

صداوسیما به چه کسی رای می‌دهد؟

رسانه ملی سانسور می‌کند،مردم ماهواره می‌بینند!!

5- برنامه ریزی  کمی و کیفی برای توسعه فعالیت ها و رقابت در فضای تکثر رسانه ای. آنچه ما در چنین مطالبی بدان پرداخته ایم:

ماهواره بازی رسانه ملی! 

سحری ضرغامی با طعم فارسی وان

مردم به دیدن ماهواره تشویق می‌شوند!

این موارد که به صورت منفرد به آنها اشاره شده در واقع زنجیره ای متصل به هم است که در کنار هم و چون پازل در فرهنگ سازی نقش خواهند داشت. مطالب مذکور تنها گوشه ای از بررسی نقاط ضعف و قوت و پیشنهادات به رسانه ملی در تبیان است که تقویت کننده ی نکات مثبتی است که در رسانه ملی کم نیستند و تبیان از کنار آنها نیز به راحتی نگذشته است از جمله می توان به مطلب" گام مثبت سیما با سحر اولی ها" اشاره کرد و یا از خیل برنامه ها، فیلم هایی چون مختار نامه، اوج پرواز  و کلاه پهلوی.قابل ذکر هستند.

کلام آخر:

شورای نظارت همواره این نکات را گوشزد کرده  و یقینا خود مسئولین رسانه ملی به این موارد اشراف خواهند داشت اما زمینه بررسی چرایی وجود این مسائل  و چگونگی تغییر آنها چقدر مورد پرداخت و تامل قرار گرفته است؟  آیا سنجیده شده است که  تخصص لازم فارغ از تجربه  تا چه حد وجود دارد؟ تعهد موجود چه جنسی دارد و چگونه این دو با هم آمیخته شده اند؟ زیر ساخت های نرم افزاری و سخت افزاری چه کیفیت و کمیتی دارند و چگونه نظارت درونی و بازسازی می شوند؟ مدیریت چنین رسانه ای بار سنگینی است و ما قصد داریم با نقدهای خود چشم سیما باشیم برای ارزیابی  و تقویت خود.

علاوه بر همه این مسائل موارد بسیاری  در زمینه سبک زندگی و سایر عوامل هست که باید مورد نظارت و ارزیابی و توجه مسئولین رسانه ای واقع شود اما در همین زمینه بیست سوال مطرح شده توسط مقام معظم رهبری در  جمع دانش آموزان و دانشجویان استان خراسان شمالی، در صدا و سیما چگونه پرداخت و پی گیری شده است؟ چند ساعت فکر و کار روی آن انجام گرفته و چه برون دادی داشته و نمود آن در جامعه چه بوده است؟