پیچ وخم زندگی فرزندان طلاق

هر کدام از پدر و مادرها در تلاشیند که فرزند را بعد از طلاق پیش خود نگه دارد. غافل از اینکه کودک برای ادامه زندگی نیاز به هر دوی آن ها دارد صدمات روحی ناشی از طلاق گاه جبران ناپذیرند. اما گاهی شرایطی باعث می شود که به دنبال آن بحث حضانت کودک هم پیش می آید قانون راهکارهای حضانت را مشخص کرده است.

معمولا اینکه چه کسی حضانت فرزند را به عهده گیرد موضوع کشمکش پدر و مادر است هر کدام به دنبال راهی هستند تا صلاحیت خود را برای حضانت ثابت کنند قانونگذار سعی کرده تا حدودی از این کشمکش ها که نتیجه آن ها چیزی جز تخریب روحیه فرزند نیست بکاهد پس از تصویب قانون حمایت از خانواده حضانت کودکی را که پدرش فوت شده به مادر می دهند مگر اینکه به درخواست ولی قهری یا دادستان دادگاه زندگی در کنار مادر را برخلاف مصلحت کودک تشخیص دهد که در این صورت مطابق مصلحت طفل تصمیم گیری خواهد شد.

در مواردی که هر دو در قید حیات هستند چه دختر و چه پسر تا هفت سالگی حضانتشان بامادر است در حالی که در گذشته پسر تا دوسالگی با مادر بود و این جدایی پسر و مادر در سن دوسالگی لطمه روحی بزرگی به هر دو وارد می ساخت اکنون که تا هفت سالگی فرزند نزد مادر زندگی می کند به نفع سلامت روحی کودک است پس از این سن هم اگر بین مادر و پدر اختلافی برسر حضانت فرزند پیش آید دادگاه با رعایت مصلحت طفل تصمیم گیری می کند که کودک به چه کسی سپرده شود که ممکن است دوباره به مادر بازگردانده شود.

تا سن بلوغ است که دیگران برای کودک تصمیم گیری می کنند فرزندان پس از رسیدن به سن بلوغ حق انتخاب دارند که با چه کسی زندگی کنند قانون مدنی این سن را برای دختران 9 سال و برای پسران 15 سال در نظر گرفته است صغیر یا مجنون را بدون اجازه ولی و قیم و مادر یا کسی که حضانت طفل را برعهده دارد نمی توان از محل و شهر مقرر برای ملاقات یا محل مورد توافق و یا از کشور خارج کرد در صورت موافقت با خروج از کشور دادگاه وثیقه مناسب را اخذ می کند.

اصل، رعایت مصلحت کودک

کودکی که امروز بچه طلاق است آینده ای دارد که مهمتر از همه چیز است در مورد حضانت مهمترین مساله رعایت مصلحت طفل است چرا که اوست که قربانی جدایی پدر و مادر گشته و از حق زندگی در کنار خانواده محروم شده است.

بنابراین دادگاه اصل را برمصلحت طفل می گذارد و در درجه بعد خواست پدرومادر در نظر گرفته می شود درست است که پدرومادر دلسوزترین فرد نسبت به فرزند هستند ولی در جایی که زندگی در کنار یکی از آن ها خلاف مصلحت کودک و به ضرر وی تشخیص داده شود حضانت به شخص ثالثی واگذار می شود همچنین در تمامی تصمیمات دادگاه مصلحت طفل باید رعایت شود.

هزینه زندگی کودک

امروزه با توجه به بالا رفتن هزینه های زندگی گذران زندگی یک کودک کار آسانی نیست و یک مادر به سختی می تواند از پس خرج و مخارج زندگی خود و کودکش برآید بنابراین نفقه کودک در مواقعی که حضانت وی با مادر است برعهده پدر و در صورت عدم استطاعت پدر یا زنده نبودن وی با پدربزرگ پدری است در صورتی که پدر با داشتن استطاعت مالی از دادن نفقه خودداری کند به حبس از سه ماه ویک روز تا پنچ ماه محکوم می شود بعد از پدربزرگ مادر عهده دار مخارج زندگی کودک است اگر مادر هم نتوانست از پس مخارج زندگی طفل برآید پدربزرگ مادری متحمل می شود نفقه طفل شامل همه خوراک و پوشاک و مسکن و هزینه های ضروری مانند هزینه درمان می شود.

ملاقات با فرزند

دوری از پدرومادر برای فرزند به خصوص خردسال بسیار دشوار است این دلتنگی برای هر کدام از والدین که کودک در کنار آن ها نیست نیز ملال آور است بنابراین هر کدام از پدرو مادر که حضانت طفل برعهده او نیست باید بتواند فرزند خود را ملاقات کند اگر پدرومادر توانستند برسرزمان و مکان و جزئیات ملاقات با فرزند توافق کنند که چه بهتر.

در غیراین صورت دادگاه جزئیات ملاقات را تعیین می کند اگر دادگه تشخیص داد که توافقات پدرومادر در مورد ملاقات با طفل خلاف مصلحت کودک است می تواند بنابرمصلحت وی تصمیم مناسب بگیرد حتی می تواند برای رعایت مصلحت کودک ناظر تعیین کند هم چنین قوه قضاییه موظف است شرایط مناسب را برای ملاقات فراهم کند ملاقات طفل با پدرومادر تا حدی مهم است که حتی فساد اخلاقی آن ها هم مانع از ملاقات نمی شود دادگاه معمولا آخر هفته را برای ملاقات با طفل در نظر می گیرد اگر این ملاقات ها برای کودک و سلامتی روانی او صدمه ای ایجاد کند دادگاه می تواند ملاقات را تا ماهی یک روز نیز کاهش دهد.

حضور کودکان در دادگاه

در راهروهای دادگاه خانواده کودکانی دیده می شوند که به همراه پدرومادرشان آمده اند تا شاهد جدایی آن ها باشند صحنه های دادگاه خانواده هیچ گاه از ذهن آن ها محو نخواهد شد برای جلوگیری از آسیب بیشتر به اطفال حضور کودکان زیر 15سال در جلسات رسیدگی ممنوع است مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد که حضور آن ها الزامی است.

رسیدگی به چه ترتیب است

برای رسیدگی به مسأله حضانت و ملاقات طفل دادگاه خانواده صلاحیت رسیدگی دارد تقدیم دادخواست در این مورد کافی است و نیازی به رعایت سایر تشریفات آیین دادرسی مدنی نیست دادگاه خانواده که گواهی عدم سازش صادر می کند باید برای حضانت کودک و میزان نفقه او که به عهده پدر است نیز تصمیم گیری کند.

منبع : روزنامه همشهری