داریم کم می شویم!

نگرانی رهبری از وضعیت جمعیت ایران ، پیش بینی از آینده ای است که اگر نخواهیم تغییرش بدهیم کشورمان را زمین گیر می کند؛ آینده ای که در آن قرار است شمار خانه های سالمندان روز به روز بیشتر شود، زایشگاه ها خالی بماند، مردم یا تنها زندگی کنند یا زوج هایی بی فرزند باشند، سالمندان بدون حمایت های اجتماعی رها شوند، مشاغل بمیرند، بخش عمده جمعیت بازنشسته شود، تولید به صفر برسد، فقر گریبان مان را بگیرد و دست نیاز به سوی کشورهایی دراز کنیم که توانسته اند جمعیت جوان شان را افزایش بدهند، همان کشورهایی که روزگاری به ما هشدار میدادند افزایش جمعیت مان را متوقف کنیم.

به نظرتان این آینده برای ایران مان ترسناک است؟

تشویق به فرزندآوری بر عهده فرهنگ است

«واقعیتی كه وجود دارد این است كه چه از نگاه دینی،اجتماعی،سیاسی یكی از معادلات اصلی هر كشوری برای بقای تمدنش كه در دنیا زنده بماند و حرف برای گفتن داشته باشد همین آیتم جمعیتی است.»

ما باید تلاش كنیم جمعیتی فراوان و با نشاط داشته باشیم.حتی در دین ما هم گفته شده است: «ازدواج كنید و فرزند دار شوید و جمعیت را افزایش دهید،زیرا من در قیامت با تعداد زیاد امتم به سایر امت‌ها مباهات می‌كنم.»

متاسفانه در مقطعی از زمان با تبلیغات ناگواری كه فكر می‌كردیم خوب است و ظاهر جذابی داشت و باورمان هم شد،متوجه شدیم رشد جمعیت ما حتی از برخی كشورهای اروپایی هم كمتر شده است.آنها بسته‌های تشویقی گذاشته‌اند برای این كه زوجین جوان فرزند دار بشوند،اما ما جوری در ایران برخورد كردیم كه انگار فرزند دار شدن عیب محسوب می‌شود.با این شرایط در 10 الی 15 سال بعد تبدیل می‌شویم به كشوری با جمعیت متوسط سالمند به بالا كه ضررهای زیادی هم خواهد داشت. باید تلاش كنیم با یك نگاه منطقی و درست این آسیب را جبران كنیم.»

آحاد مردم باید فرزندآوری را بپذیرند و این وظیفه برعهده فرهنگ گزاران است.بسیاری از جوانان از ترس موانع اقتصادی،از آوردن فرزندان بیشتر گریزانند.اما در ابتدا باید فرهنگ درست شود،و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،رادیو و تلویزیون و هنرمندان در زمینه تشویق زوجین می‌توانند نقش پررنگی داشته باشند.در هیچ كشوری و هیچ قومی تغییر حاصل نمی‌شود مگر اینكه در زمینه فكر و اندیشه شان تغییر حاصل شود.اول باید مردم بپذیرند ازدیاد نسل یك موضوع حیاتی است و برای ادامه یك ملت مهم است.پایداری یك تمدن به ازدیاد نسل است.

ما اكنون در زمینه فرزندآوری با یك تناقض بزرگ روبه‌رو هستیم.رهبر معظم انقلاب،به‌حق روی این قضیه تاكید دارند.بسیاری از علما و صاحب‌نظران این حوزه بر ازدیاد نسل تاكید می‌كنند.اما جوان وقتی به بانك مراجعه می‌كند برای یك وام مختصر ازدواج در شهرها و مناطق محروم یك سال معطل می‌شود.خب این سوال برای جوان به‌وجود می‌آید كه تبلیغات و قانون‌های وضع‌شده با عملكرد مسئولان تناقض دارد.باید یك تناسب و هارمونی بین تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها و تبلیغات و بخش اقتصادی به‌وجود بیاید و به واقعیت مهم بودن ازدیاد نسل نزدیك بشویم.

دلایل عدم تمایل زوجین به فرزندآوری

اگر پای درددل جوانان بنشینید،از همه بهتر می‌توان به عدم تمایل آنان برای فرزندآوری پی برد. عوامل تاثیرگذار بر عدم علاقه زوجین به فرزند‌آوری زیاد است،از میان كل دلایل اظهار شده،مهم‌ترین آنها كه بر فرزند‌آوری آنها تاثیرگذاشته است،به ترتیب عبارتند از: عدم توانایی برای تامین هزینه‌های فرزند دیگر،تداخل فرزند‌آوری با علایق، تفریحات،برنامه‌های كاری و تحصیلی،نگرانی نسبت به آینده فرزندان،اما در این میان تعدادی از زوج‌ها قرار دارند كه تحت هیچ شرایطی علاقه به داشتن فرزند یا فرزند دیگر ندارند.

مردم باید شعار «فرزند کمتر زندگی بهتر» را از ذهنشان بیرون کنند، البته تحقق این امر با کارهای فرهنگی امکان پذیر است، همین که مردم متوجه شوند که 30 سال دیگر جمعیت کشور پیر خواهد شد و دیگر نمی توانیم صاحب علم و اندیشه باشیم، نشان دهنده موفقیت در کار فرهنگی است.اولین موردی که باید مورد توجه قرار گیرد مسئله فرهنگی است، باید انگیزه های لازم برای ازدواج جوانان در جامعه فراهم کنیم.

چه بلایی سرمان می آید؟

اگر نتوانیم جمعیت جوان مان را زیاد کنیم، اگر در سال های آینده رشد جمعیت صفر شود یا حتی دچار رشد منفی جمعیت شویم، چه بلایی سرمان می آید؟ اقشار غیرمولد در هر جامعه ای بالای 60 ساله ها و زیر 18 ساله ها هستند.

گرچه زیر 18 ساله ها مولد نیستند، همیشه این امید برای مسئولان یک کشور وجود دارد که در سال های آینده مولد می شوند اما سالمندان قرار نیست در آینده مولد شوند آنها حتی در شرایط تثبیت شده ای نیز باقی نمی مانند. دیر یا زود بیماری های دوران سالمندی گریبان شان را می گیرد، هزینه های نگهداری و درمان بیماری های سالمندان، فشار زیادی به جامعه تحمیل می کند؛ بیمه ها و صندوق های بازنشستگی به مرور زمان غیرکارآمد و ضعیف می شود؛ جمعیت حاصل انفجارهای جمعیتی دهه های دور، پیری را تجربه می کند و بازنشسته می شوند اما کسی نیست که جای آنها را در مشاغل گوناگون بگیرد و میزان تولید در کشور کاهش پیدا می کند.

هر فرد سالمند غیرمولد، 3 برابر افراد مولد جامعه از منابع مالی اجتماع استفاده می کند که این هزینه ها از جیب جامعه پرداخت می شود اما وقتی نیروی جوانی نباشد که کار کند و این هزینه ها را بپردازد، جامعه با مشکلات مالی شدید مواجه می شود و سالمندان هم در شرایط نامساعدی قرار می گیرند.

اگر وضع به همین منوال پیش برود ما در دهه های آینده با تراکم سالمندان در کشور مواجه می شویم بدون این که نیروهای جوان جایگزین آنها شوند. در این شرایط چرخ پیشرفت کشور کند می گردد چون نیرویی برای تولید نداریم.

در جامعه ای که تعداد موالید کم شده است بیشتر خانواده ها یا فرزندی ندارند یا تک فرزند هستند که این وضعیت باعث می شود روابط خانوادگی محدود شود و آدم ها بدون پشت و پناه خانواده در جامعه رها شوند. این بی حامی شدن در سالمندی بیشتر است.

به هر حال مجموعه پژوهش های جامعه شناسی و اقتصادی ثابت می کند پیر شدن کشورمان، بدون جایگزینی جمعیت جوان، همانطور که مقام معظم رهبری اشاره کرده اند بحرانی است که اگر از راه برسد، چاره ندارد و امنیت نسل های بعد را به خطر می اندازد و به همین علت مسئولان باید هرچه زودتر،برای اعمال سیاست هایی پایدار برای افزایش فرزندآوری در کشور اقدام کنند؛ سیاست هایی که قرار نیست سطحی و مقطعی باشد و زوج ها را پس از فرزندآوری فراموش کند بلکه به آنها در مراحل رشد فرزندان شان و تامین نیازهای مختلف شان نیز کمک می کند.

منابع : 1- تابناک / 2- آفتاب / 3- شفاف