تکرار ادرار یا پرادراری؟
تکرر ادرار به معنای کم‌شدن فاصله طبیعی بین هر احساس دفع ادرار است. این مشکل، بویژه در شب، آزاردهنده است و باعث بیدار‌شدن پیاپی برای تخلیه ادرار می‌شود، اما چرا این مشکل بوجود می‌آید؟
دو دلیل اصلی برای ایجاد ادرارهای مکرر وجود دارد: کم شدن ظرفیت مثانه و زیاد شدن حجم ادرار تولیدی.
افتراق این دو حالت اهمیت زیادی دارد، زیرا بیماری های بسیار متفاوتی باعث ایجاد هر یک از این دو مشکل می شود.
مثانه، عضوی کیسه ای شکل در داخل لگن و مسئول جمع کردن ادرار و تخلیه بموقع آن است. اگر مثانه نبود، ادرار جریان مداومی داشت و زندگی عادی مختل می شد.
کیسه مثانه معمولا حدود 1000 سی سی گنجایش دارد که با جمع شدن حدود 500 سی سی ادرار احساس دفع رخ می دهد و در این زمان، باید ادرار را دفع کنیم.
در آقایان با بالا رفتن سن، پروستات بزرگ می شود و باعث می شود شکل مثانه تغییر و با جمع شدن مقدار کمی ادرار، فرد احساس دفع کند.
گاهی بزرگی پروستات باعث می شود بلافاصله بعد از دفع ادرار، دوباره فرد احساس دفع کند و این مشکل تا زمان درمان بزرگی پروستات ادامه دارد. نکته مهم این است که بدانیم در آقایان مسن، بزرگی پروستات دلیل مهمی برای تکرر ادرار است.
از دیگر علل کم شدن ظرفیت مثانه، عفونت های ادراری است.
با نفوذ میکروب های ادراری به دیواره مثانه، این عضو حساس شده و موجب احساس زودرس دفع می شود.
معمولا در این حالت دفع ادرار با درد و سوزش و گاهی اندکی خونریزی همراه است که خوشبختانه با آنتی بیوتیک، عفونت ادراری بخوبی درمان می شود.
در مواردی که یاد شد، فرد مرتب احساس دفع ادرار می کند، ولی اگر حجم ادرار اندازه گیری شود، متوجه خواهیم شد طی 24 ساعت مقدار ادرار زیاد نشده است.
در این موارد معمولا از بیمار می پرسیم آیا وقتی ادرار را تخلیه می کنید حجم و مقدار آن زیاد است یا مقدار آن کم است؟
البته گاهی با استفاده از بطری های خالی آب معدنی می توان ادرار را اندازه گرفت و در این حالت اگر حجم ادرار کمتر از 2000 سی سی باشد، حجم ادرار طبیعی است.
بعضی بیماری ها و شرایط که می توانند سبب تکرر ادرار شوند، عبارتند از:
- سنگ مثانه
- فتق مثانه
- دیورتیک ها (داروهای ادرار آور)
- مصرف الکل و کافئین
- التهاب روده
- عفونت کلیه ها
- التهاب پروستات
- درد لگن خاصره و یا قسمت پایینی شکم
اما علت پرادراری چیست؟
دیابت، سر دسته بیماری های ایجاد کننده پرادراری است. وقتی قند خون بالاست مقادیری از آن به داخل ادرار وارد می شود و با خود آب زیادی را نیز به ادرار وارد می کند و به این ترتیب حجم ادرار افزایش می یابد.
در این حالت نیز فرد، مرتب مجبور به ادرار کردن می شود، ولی حجم ادرار هم زیاد است و در واقع پرشدن مثانه است که باعث احساس دفع و پرادراری می شود.
چنانچه تکرر ادرارتان همراه موارد زیر باشد، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:
- ادرار قهوه ای تیره یا قرمز
- دردناک شدن دفع ادرار
- درد پهلوها و قسمت پایین شکم یا کشاله ران
- سختی دفع ادرار و تخلیه مثانه
- اضطرار در تخلیه ادرار
- عدم کنترل مثانه
- تب
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
جام جم - دکتر رضا کریمی ، فوق تخصص بیماری های غدد
مجله پزشکی دکتر سلام
مطالب مرتبط:
