چرخه یاخته‌ای در یوکاریوت ها
اهداف:
سلول ها برای بقا علاوه بر اعمالی مانند تنفس، تغذیه، دفع و...نیاز مند تقسیم و تکثیر نیز هستند. سلول ها از آغاز یک تقسیم سلولی تا رسیدن به شروع تقسیم متوالی بعدی در سلول دستخوش مجموعه ای از تغییرات و تحولاتی می شوند که چرخه یاخته‌ای یا چرخه سلولی نامیده می شود.
زمان این چرخه در سلول‌های مختلف و نسبت به سن و شرایط مختلف، متفاوت است؛ به عنوان مثال، در شرایط بهینه زیست در باکتری هر 20 دقیقه یک بار تقسیم صورت می‌گیرد و در شرایط معمولی این زمان به 1 ساعت می‌رسد. در اغلب سلول های بدن انسان زمان متوسط چرخه سلولی حدود 16 تا 24 تقسیم سلولی 1 تا 2 ساعت است.
چرخه یاخته‌ای یک یاخته یوکاریوت شامل دو مرحله
اینترفاز
مرحله‌ای از روند تقسیم را که در آن یاخته تقسیم نمی‌شود اینترفاز نامیده‌اند و در این مرحله یاخته خود را برای ورود به مرحله دیگر تقسیم آماده می‌کند. مرحله اینترفاز 3 مرحله دارد.
1) مرحله G1 در این مرحله سلول رشد می کند که طی آن سنتز RNA و پروتئین فعالانه انجام می‌گیرد و سلول برای آغاز سنتز DNA آماده می‌کند. این مرحله 30 تا 50 درصد از کل چرخه سلولی می باشد. در سلول های پستانداران این زمان از 4 تا 9 ساعت متغیر است.
Cell_Cycleتوضیح فیلم 1:
اینترفاز شامل سه مرحله G1، S و G2 می باشد.در مرحله G1 سلول ها با ساختن پروتئین ها و RNA ها برای شروع سنتز DNA آماده می شوند. در مرحله S همانند سازی DNA آغاز می شود.و در مرحله G2 اعمالی شبیه متراکم شدن کروموزوم ها رخ می دهد.سلول بعد از فاز G2 وارد مرحله تقسیم میتوز می گردد.
در بعضی از سلول های زنده مثل سلول تخم مرحله G1 وجود ندارد و در برخی دیگر مثل نورون ها G1 بسیار طولانی است به طوری که گفته می‌شود سلول وارد مرحله G0 شده است که در این G0 سلول تمایز می‌یابد و دیگر به چرخه سلولی برنمی‌گردد و سرنوشت سلول پس از تمایز مرگ خواهد بود.
تقسیم یاخته‌ای
در یوکاریوت ها تقسیم سلولی دارای دو فرایند اساسی وابسته بهم است:
گرچه در اغلب موارد به دنبال تقسیم هسته، سیتوپلاسم نیز تقسیم می‌شود و در نتیجه دو سلول جدید از تقسیم سلول اولیه حاصل می‌شود، اما این وضع حالت همیشگی نیست و در موارد زیادی به دنبال تقسیم هسته، الزاما سیتوپلاسم تقسیم نمی‌شود.
به عنوان مثال، این حالت در سلول های عضلانی مخطط انسان دیده می‌شود یعنی سلول هایی با بیش از یک هسته وجود دارند.
